Здраво ЕМИТЕР.
Ми треба еден совет во врска со полнењето на акумулатори. Во повеќе написи во ЕМИТЕР имате пишувано за оваа проблематика, но од друга страна на пазарот гледам полначи кои се обични исправувачи.
Јас направив еден едноставен полнач кој даде некои резултати ама не знам колку е добар за акумулаторот. Се работи за доста евтин полнач направен од напојување за PC, каде што на 12-волтната линија го подигнав напонот на 13,8 волти со промена на соодветните отпорници во повратната врска. Дали е добро на овој начин да полнам акумулатор, и дали би можело нешто да се додаде (некој вид на заштита) за подобро да функционира? Инаку напојувањето го купив за 50 ден. од "бувљак".
Мартин Јанковски

Полначот е сосема во ред, на акумулаторот нема да му биде ништо и ќе се полни нормално, но ќе му треба повеќе време за да се наполни. Имено, главниот дел од моќноста компјутерското напојување ја испорачува на 5-волтниот и 3,3-волтниот излез, а не на излезот за +12V, па така само мал дел од моќноста која може да ја даде напојувањето ќе оди на полнење.
Кирил Крстевски


Почитуван г-дин Таневски,
Сакам само да ви предложам, ако е можно, печатените кола да ги објавувате/печатите прописно, како што е тоа случај во сите списанија за електроника, дали од соседите или светски, бидејќи нема резон читателите да се мачат да цртаат плочки за проекти кои веќе сте решиле да ги објавите. Ако погледнете во кое било списание, сличен на Емитер, ќе забележите дека печатените кола (сите од тековниот број) дури и се печатат на посебна страница. Оној што решил да набави плочка преку вашиот ППК сервис, тој секако ќе набави, додека оние кои имаат услови сами да изработат, секако сами ќе изработат, па макар и да треба сами да ја компонираат според шемата, само што непотребно им создавате дополнителна работа.
Се надевам дека горенаведеното ќе има некакво влијание во понатамошните броеви на Емитер. Инаку, ве следам уште од првиот број на Емитер и ми е навистина криво што електрониката сè помалку и помалку ја има
Со почит,
Владимир Георгиев, дипл.ел.инж.

За овие прашања/предлози имаме пишувано во ЕМИТЕР во повеќе наврати и вам како редовен читател би требало да ви се познати тие текстови.
Еве copy-paste одговор за плочките, оригинално објавен во бројот 1/07:
"Нацртите на плочките за печатено коло (ППК) не ги објавуваме, од проста причина што ние продаваме професионално изработени ППК и тоа по цена приближно еднаква на празна плочка!!! Сигурно ќе се сложите дека нема никаква логика некој да се мачи да изработува плочка, кога таа ППК може веднаш да ја добие веќе изработена, речиси за истата цена како и празна, ненагризена плочка! Понатаму, со необјавувањето на нацртите на ППК се заштедува простор во списанието за нови проекти, што за една година се акумулира во толкав простор, доволен за уште два или три нови проекти! Верувам ќе се сложите дека тоа е во интерес на повеќето читатели".
Да напоменам и дека светски познатото списание за електроника Електор од пред повеќе од една година не ги објавува цртежите на своите плочки, најверојатно заради истите причини – заштеда на простор и продажба на готови плочки.
А за тоа дека во сегашниот ЕМИТЕР има помалку електроника отколку во старите броеви не сте во право, што можете лесно да го проверите самите со пребројување на страниците во последните броеви кои се исполнети со содржини од електроника/информатика/аудио/видео/телекомуникации и страниците на старите броеви (пред 2001г) кои целите беа посветени на овие рубрики. Еве, во последниот број (11/08) има околу 36 страници со овие теми, а толку изнесувал просекот на страници со содржини на броевите од 2000 година, додека, пак, броевите од 1995 до 1999 имале помал просек (29 до 35 активни страници). Поопширен одоговор на оваа тема ќе најдете во уводникот од ЕМИТЕР 9/03.
Со почит,
Слободан Таневски
главен уредник

Проблемот е во тоа што плочките кои ги продава Емитер се многу далеку од професионални (имам набавено неколку пати), што е уште една причина повеќе да бидат објавувани нацртите на плочките… Но како и да е, ваше е да правите како мислите, а наше е дали ќе продолжиме да го следиме Емитер и понатаму.
Поздрав,
Владимир Георгиев.

За да се направи професионална плочка не е доволен цртежот на бакарниот слој на ППК, туку е неопходен фајлот од цртежот на плочката (изработен во Протел, на пример). Со помош на цртежот на ППК во најдобар случај можете да направите само онакви плочки какви што се од нашиот ППК сервис (но со полош квалитет). За цената по која ги нудиме, нашите плочки се одлични. Самите проценете дали ви се исплати да потрошите неколку саати време плус материјалот (празна плочка, фотоспреј, киселина и средства за чистење) наместо да купите готова за 30 - 100 денари, колку што во просек чинат нашите нагризени плочки. Патем, ние можеме да направиме и најпрофесионални плочки (со сите заштити, солдер, сито печат, метализирани премини и сл), но сметавме дека тоа не е потребно за аматерски и полупрофесионални уреди (какви што се објавените во ЕМИТЕР), бидејќи таквите плочки би чинеле неколку пати повеќе од сегашните, а со тоа би биле неприфатливи за најголем број од читателите.
Нема тука голема филозофија - го правиме она што е во интерес на најголем дел од читателите, но и она што е неопходно за да може списанието да опстојува. А ова, колку што е во наш интерес уште повеќе е во ваш и во интерес на сите читатели.
А секако, ако не ви се допаѓа преку ЕМИТЕР да добивате околу 36 страници од електроника (и сродните дисциплини) + уште 30 страници од други научно-технички дисциплини за 130 денари и плочки за 30 - 100 денари по парче, тогаш како подобра варијанта ви го препорачувам британското списание Електор (со околу 50-60 страници содржини од електрониката) за 650 денари по број и нивните професионални плочки за 3 - 20 фунти (230 - 1500 денари) по парче.
Патем, доколку вие имате потреба за професионални плочки од нашите проекти, слободно обратете ни се и ќе ви доставиме понуда за истите.
Слободан Таневски


Здраво Емитер!
Како што знаете сега е период кога многу студенти ќе купуваат компјутери со ваучерите од Владата (и јас сум ден од нив) па сакав да ве прашам нешто. Бидејќи има една многу добра понуда за Asus X59SR ме интересира дали Асус е добра марка за лаптопи, дали навистина АМД процесорите за лаптопи повеќе загревале од оние на Интел, кои марки се добар избор (слушам во последно време речиси сите производители ги склопуваат лаптопите во Кина или други земји од тој регион), дали вреди за се дадат плус пари за графичка и уште нешто, ако ви текне и вам.
Вие сте луѓе со искуство, па се надевам да ќе ми разјасните некои работи. Го очекувам вашиот одговор побрзо пошто во текот на овие недели треба да се подновам со нов лаптоп.
Поздрав од Слободан Паризоски - студент на ЕТФ

Пред сè, каков и да купите лаптоп, со среќа да си го користите. А сега да разјасниме некои ваши дилеми.
АСУС е добра марка за лаптопови. АМД процесорите не греат толку многу повеќе од Интеловите, така што тоа не треба да ви биде репер. Порано, АМД процесорите важеа за "шпорети", потоа Интел го презеде епитетот на "рингла" со оглед колку се грееја процесорите со Prescott јадро. Сега, ниту едните ниту другите немаат проблеми со преголемо загревање.
За мобилни платформи Интел од секогаш бил и ќе остане Број 1, барем уште долго време. АМД едноставно нема соодветна платформа со која може да му парира. Не дека не чинат лаптоповите со АМД, но сепак Интел е далеку подобар во тој поглед. Секако, ова е само мое видување…. но знам дека мнозинство се сложува со мене.
И за крај, склопувањето. Што прави разлика ако е склопен во Кина? Тоа можеби е направено поради поефтина работна сила, што во глобала ги намалува трошоците и крајната цена. Еве на пример, две фирми кај нас склопуваат свои лаптопови. Едните се со Бренд име, другите со некој сомнителен бренд. Значи ли тоа дека се полоши или послаби? Мене тоа не ми е битно, битно ми е што има внатре во лаптоповите. Брендот е прва класа, но и погоре спомнатиот сомнителен бренд пријатно ме изненадил кога го тестирав.
Плус пари за графика вреди да се даде доколку сакате да играте игри со тој лаптоп. Според мене играњето игри на лаптоп нема многу смисол – за да се добијат врвни перформанси, треба да вгради скапа графичка и да се има соодветна платформа. А тоа "бааги" ја крева и онака високата стартна цена на лаптоповите. Кога ќе видите каков десктоп систем може да се купи со тие пари, и тоа осетно помоќен од лаптопот, ќе сватите и самите дали таа и таква инвестиција се исплати. Башка на тоа, за вистинско уживање во игрите потребен е монитор од најмалку 19 инчи, а такви лаптопови не само што се ретки, туку се и прескапи.
А ако лаптопот не ви е за игри, или сакате понекогаш да поиграте понекоја лесна игричка која нема големи графички побарувања (од типот на ЗУМА), тогаш и основната, интегрирана графика е повеќе од доволна.
Па, со среќа. Драго ми е ако ви помогнав.
Зоран Ивановски


Здраво Редакцијо.
Имам едно прашање во врска со осветлувачот на плочки (од Е 7-8/08) и сакам да знам дали може матрицата од УВ-диодите да се стави во кутијата на скенер, дали стаклото ќе пукне или така не е добро. И дали знаете некој кој изработува кутии по мерка за осветлувачот, бидејќи сите мајстори што ги знам се електроничари :) .
Поздрав, Стефан.

Ако длабочината на скенерот (неговата внатрешна висина) изнесува приближно околу 8cm, матрицата од УВ-лед диодите може да се стави во внатрешноста на скенерот. Поради разликите во оптичко - геометриските перформанси, ако дистанцата значително се разликува, матрицата треба да се преправи со менување на меѓусебното растојание помеѓу УВ-лед диодите. Тоа е со цел да не се промени значително времето на осветлување и да се зачува хомогеноста во осветлувањето на плочката. Стаклото на скенерот сигурно нема да се распука, затоа што лед диодите како извор на "ладно" светло немаат толкава топлинска енергија за да го прегреат и да го оштетат стаклото. Иста, идентична кутија како таа од прототипот може според нацртите да изградат сите кои се занимаваат со дрводелски работи или да се обратите кај вредните мајсторчиња што ја изградија кутијата за мене и Емитер. Телефонот е во редакцијата.
Петар Аврамовски


Здраво,
Најнапред сакам да ја поздравам Вашата акција "ЕМИТЕР на подарок со Нова Македонија" и покрај тоа што се работи за стари броеви. Јас во почетокот на Вашето творење бев редовен читател и корисник на кит-комплетите, па сега ми е навистина мило што имам прилика повторно да се потсетам на тоа дружење.
Имам еден проблем и барам помош од Ваша страна. Се работи за изработка на "автомат за скалично светло" (временски прекинувач) во кој тастерот ќе се користи преку нулата а не преку фазата. Не е битно дали тој ќе биде со релеј или електронски, важно ми е да е стабилен бидејќи сите кои до сега го користев се со краток век на траење. Се надевам дека ова нема да претставува проблем за Вас и Вашата екипа.
Однапред благодарам,
Илија Спировски

Автоматот за скалично светло SLC-11 објавен во ЕМИТЕР пред точно десет години (Е 6/98) е токму таков, со тастери и светилки врзани на нултиот спроводник. Во глобала, моето искуство со овој автомат е позитивно. Единствено на почетокот имав проблеми и тоа поради светилки кои прават куса врска кога прегоруваат. Секогаш кога ќе прегореше некоја светилка гореше и осигурувачот во автоматот, а замена на минијатурен стаклен осигурувач може да биде голем проблем во една станбена зграда. На крај, стаклениот осигурувач во автоматот го исфрлив, а во серија со светилките поставив брз автоматски осигурувач.
Ако се решите за изработка на автоматот SLC-11, би сакал да ви предложам нешто. За префрлување помеѓу трите интензитети на светлината, во автоматот се користи моностабилен мултивибратор. Нагодувањето на овој моностабилен мултивибратор можеби не е тешко, но е ризично затоа што автоматот е на напон на градската мрежа. Ако моностабилниот мултивибратор го замените со делител на фреквенција, каков што е употребен во проектот "Трепкач" (Е 1/04), ќе добиете автомат кој не треба да се нагодува. Сметам дека предлогот има смисла, затоа што ППК сервисот на ЕМИТЕР веќе не ја произведува плочката за автоматот SLC-11, а ако веќе треба сами да ја изработите плочката со печатено коло би можеле да се обидете и да го подобрите дизајнот на колото.
Сега малку за вториот дел од вашето писмо во кој велите "бидејки сите досега користени се со краток век на траење". Претпоставувам дека во сите автомати што досега сте ги користеле настрадале контактите на релејот поради големо ударно или трајно оптоварување (можеби двете). Тоа е чест проблем со автоматите во станбените згради. Можете да го решите со додавање на една склопка. Внимавајте, не релеј за голема номинална струја, туку склопка. Склопките се димензионирани да издржат многу поголеми стартни струи од моќните релеи за иста номинална струја. Автоматот и склопката поврзете ги така што автоматот ќе ја вклучува склопката, а склопката светилките. Ако дизајнирањето електронски кола и правењето плочки со печатено коло не ви оди од рака, ова е начин на кој сигурно ќе го решите проблемот. Изборот на склопката препуштете го на искусен електричар.
Георги Ефтимов


Здраво Редакцијо.
Имам едно прашање до Вас. Го изработив диференцијалниот термостат од ЕМИТЕР 7-8/2007. Но, имам проблем, некако многу висока треба да биде температурната разлика помеѓу NTC отпорниците, па да се активира релејот. Дали е тоа затоа што имам употребено NTC од 27 K (не можев да најдам NTC од 47k)?
Исто така, нешто ми е нејасно во описот на уредот. Пишува дека кога лизгачот ќе биде во горна положба, ќе има напон од 4,65 V. Како е можно да се надмине 4 V, кога во максимална горна положба отпорот кон +8V ќе биде секогаш поголем од оној кон маса? Тоа и практично го измерив на мојот уред. Максималниот горен напон беше 3,86 V. Кажете ми како треба да биде правилно??
Мартин Јанковски

Малку е нејасна реченицата "висока температурна разлика помеѓу NTC отпорниците"….. Ако користите NTC отпорници со иста вредност а различна од оние во шемата, не би требало да има голем проблем, иако дадените вредности се најдобри за склопот во целина. Ако добро сте го прочитале текстот, сте забележале дека пишува "измерени вредности на конкретниот уред", не теоретски – што значи дека толеранцијата на одредени елементи си го одиграла своето. Значи, кога с# би било идеално напонот на лизгачот во горна положба би требало да биде малку под половината од 8 волти, а тоа значи дека минималната разлика на температурата ќе биде околу два волта (во крајна долна положба на лизгачот).
Проверете ги добро вредностите на елементите и евентуалното погрешно поставување на NTC1 и NTC2, отпорниците R1, R2, R3, R4 и R5, P1, како и на зенер диодата.
Драган Јовановски