Омнибус
Нобеловата награда е едно од најпрестижните и најпознатите научни признанија на нашата ера. Со неа се одбележува исклучителната природа на откритијата на добитниците на наградата, а добитниците стануваат познати и надвор од академските кругови. Сепак, се чини дека медалот има и своја опачина – честта да се биде Нобеловец се чини дека може негативно да влијае врз продуктивноста на победниците. Барем кон ова укажуваат резултатите од студијата изработена од тројца научници од Универзитетот Стенфорд (САД), која е објавена неодамна во списанието Royal Society Open Science.
Објавено на 06.10.2023 - 15:30

Астрономија и астронаутика
За Нептун владееше мислење дека е замрзната, премногу изолирана планета за Сонцето да има некое сериозно влијание врз неа. Но, се чини дека не е така. Временските услови на Нептун се развиваат во согласност со ‘расположението’ на Сонцето.
Објавено на 06.10.2023 - 13:30

Медицина
Дишењето на загадениот воздух е непосредно опасно, последици може да има мошне бргу по изложеноста. Имено, новите истражувања велат дека дишењето воздух исполнет со смог мошне бргу придонесува за зголемување на ризикот од мозочен удар.
Објавено на 05.10.2023 - 15:00

Електроника
Комитетот за историја при IEEE, најголемата меѓународна организација на електроинженерите во светот, го додели признанието IEEE Milestone за постигнувањето на монументална пресвртница – „Првата контрола на движење на физички предмет со употреба на сигнали кои произлегуваат од човечки мозок”, што се случи во просториите на ФЕИТ во 1988 година. Ова е прв случај признанието IEEE Milestone за клучно откритие да биде доделено за остварување на врска помеѓу мозок и компјутер.
Објавено на 05.10.2023 - 13:00

Хемија
Нобеловата награда за хемија 2023 година го наградува откривањето и развојот на квантните точки, наночестички толку мали што нивната големина ги одредува нивните својства. Овие најмали компоненти на нанотехнологијата денес ја шират својата светлина од LED телевизорите и светилките, но можат, на пример, и да ги водат хирурзите при отстранувањето на туморно ткиво, како и мноштво други работи.
Објавено на 04.10.2023 - 13:30

Историја и археологија
Археолозите работат на ископување на древната дрвена структура.
За Камено доба сите знаеме, но веројатно може да се каже дека тоа имало и свое “Дрвено доба”. Проблем е што, за разлика од каменот, дрвото мошне ретко успева да остане зачувано во текот на илјадници години, освен ако не биде изложено на мошне специфични услови во околината. Се чини дека вакви поволни услови се создале крај една древна река што тече низ Замбија, на границата со Танзанија, во периодот пред околу 500 илјади години. Тука, под водопадите на реката Каламбо, истражувачите открија остатоци од нешто за кое сметаат дека е најстарата досега позната дрвена градба во светот.
Објавено на 03.10.2023 - 18:45

Енергетика
Многумина кај нас сé уште не веруваат дека Македонија ќе мора да ги затвори сите термоелектрани на јаглен до 2030 година и мислат дека сето тоа ќе остане само „мртво слово на хартија“. Сите тие најпрво нека го отворат документот, на страна 8, што нашата влада го поднела до секретаријатот на UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change, скратено UN Climate Change), а е насловен како Enhanced Nationally Determined Contribution.
Објавено на 03.10.2023 - 17:30

Физика
По вчерашната дискутабилна определба на Нобеловиот комитет за додела на награда за медицина и физиологија за мРНК технологијата, денес се најавени добитниците на Нобеловата награда за физика за 2023 година. Наградата се доделува „ за експериментални методи кои генерираат атосекундни светлински импулси за проучување на динамиката на електроните во материјата “.
Објавено на 03.10.2023 - 12:30

Информатика
Вториот ден од самитот за вештачка интелигенција, прв од овој тип којшто се организира во Скопје и Македонија, понуди повеќе интересни излагања на подиумот на МОБ. Предавањата се движеа во распон од интегрирање на вештачката интелигенција во роботиката и создавање на вештачко битие до практична примена на вештачката интелигенција во банкарството, авиоиндустријата, јавната администрација, земјоделството. Беа разгледувани аспектите на развој на вештачката интелигенција, начините на коишто таа го олеснува животот, но и некои интересни нуспојави што таа ги манифестира – пристрасноста, предрасудите и т.н. халуцинации, како и етичките имликации при примената на ВИ.
Објавено на 02.10.2023 - 23:15

Медицина
Повторно сме во тоа време од годината кога ги очекуваме најавите за добитниците Нобеловите наградите. Денес беа најавени добитниците на наградата за медицина и физиологија. Добитници се Каталин Карико и Дру Вајсман “ за нивното откритие во доменот на модификации на нуклеозидната база што овозможи развој на ефективни mRNA вакцини против ковид-19 ”.
Објавено на 02.10.2023 - 16:15

Pages