Помалку бучна склопка (Емитер 5/2012)

Драги Емитерџии,
Имам конкретен проблем за кој ми треба ваша стручна помош. Имено, имам самостојно изработено уред за греење ("тајфун") со моќност од 12 KW. Се состои од три грејачи кои се поврзани во триаголник и нивното управување го правам со CN-склопка (16 A), која, пак, е управувана од собен термостат. Уредот функционира добро, но има една маана која ме вади од такт, а тоа е: кога ќе повлече електромагнетот на склопката прави толкав удар, што ако сте задремале ќе ве извади од памет. Дали можете да ми предложите некое решение за прекинувањето на фазите, т.е. да ја заменам склопката со некој електронски уред кој има тријаци, за да добијам тивка и елегантна верзија. Има можност проблемот да се реши со склопка која е тивка, т.е. која на намотката има уред кој прави котвата да влече полека, постепено, со што се губи звукот на штракање. "Тајфунот" е мој уникатен производ и искрено би ме радувало ако го надоградам со уште еден уред од самоградба.
Поздрав,
Мики Крстевски

Моја прва препорака е да се обидете со CN-склопка од друг производител! CN склопките знаат да бидат бучни, ама не толку колку што кажувате! Исто, заради моќноста на грејачите (3x4kW), добро би било да си земете појака CN склопка (3x25A) бидејќи оние 16A се максимална струја за која производителот гарантира дека склопката нема да се оштети. Кај грејачите, почетната струја при стартување знае да биде поголема за повеќе од 2 пати од номиналната (освен ако не се работи за грејно тело од константан, на пример)! Поголема склопка во начело би значело и поголема бучава при преклопувањето! Но сè тоа зависи од квалитетот на истата! На пример, пред некоја година вградив една таква склопка од Siemens (CNW40 серија) која беше зачудувачки тивка за 40-амперска во однос на Искрините за 16A, а да не зборуваме за сè што се продава по пазарите!
Инаку, бавно преклопување кај склопките – тоа нема. Склопката треба механички колку што е можно побргу да преклопи – со тоа се намалуваат транзиентните појави, односно искричења! Одлично решение би било да се примени некоја од таканаречените "Solid State" склопки, односно полуспроводничка склопка (со тријаци, на пример). И такви трифазни склопки има на пазарот, но не се баш евтини.
Алтернатива би била изработка на таква склопка. Како појдовна основа би можел да послужи проектот објавен во Емитер бр. 5/11: https://emiter.com.mk/napis/10441. Ова би можело добро да се вклопи, BTA40/700 е моќен 40A тријак што одлично би ја свршил работата! Применетите опто-тријаци се исто така одлични бидејќи овозможуваат преклопување при проаѓање низ нула на напонот, што го "штеди" грејното тело. Нормално, тука треба да се вградат 3 такви тријаци и истите треба да се ладат (секој од нив би дисипирал некои 20 W, што не е воопшто мала бројка). Останува ова решение да се "фузионира" со постоечката електрична шема.
Емилијан Иљоски


Склоп за поставување правилен распоред на фазите (Емитер 5/2012)

Здраво Емитер,
Потребен ми е уред или склоп кој врши правилен распоред на фазите (RST) независно од тоа каков е распоредот на влез од уредот (STR, TRS,...). Уредот ми е потребен заради сигурност дека одреден електричен мотор секогаш ќе врти во правилна насока. Не сум сигурен дали во списанието имате објавено напис за оваа или за слична тематика и доколку имате, би ве замолил да ми кажете во кои броеви. Искрен поздрав,
Томе Ивановски, Битола

Во јунскиот број на ЕМИТЕР од 2008 г. е објавен проект со наслов "Одредување редослед на фази". Тој уред можете да го искористите за да го одредите редоследот на фазите пред да го поврзете моторот. Ако потоа, веќе поврзаниот мотор сакате да го заштитите од последици при евентуална промена на распоредот на фазите, во колото на моторот треба да додадете релеј за одредување на редоследот и присуството на фазите. Таквите релеи се продаваат како готови склопови. Не можам да ви кажам која е нивната цена ниту, пак, каде точно се продаваат, но знам дека ги има и во нашата трговска мрежа. Консултирајте се со некој електричар. Сосема поинаква е состојбата ако барате склоп кој автоматски ќе ги подреди фазите на својот излез, без разлика каков е нивниот распоред на влезот. За таков склоп досега немам слушнато и ако ви е неопходен баш таков, треба да се дизајнира и да се изработи.
Георги Ефтимов


Мојот HHO генератор штеди 40% гориво!!! (Емитер 4/2012)

Ова вашево со водородов врска нема, Окта ли ви плати така да пишувате? Јас лично имам направено таков систем и функционира прекрасно, заштедува од 30% до 40 %. Вие не сте ни пробале, само ширите пропаганда за пари.
Зоран, преку ел. пошта

Почитуван г. Зоран,
Можете да бидете сигурен дека Окта не ни плаќа за нашето пишување. ЕМИТЕР главно се финансира од продажбата на списанието, а тоа значи дека нашите читатели ни се најважни, и должни сме кон нив да изнесуваме само вистинити факти. Само со таков професионален однос можеме да ги задржиме нашите досегашни читатели и да стекнеме нови. Токму затоа, под текстовите во ЕМИТЕР, авторите на статиите се потпишани со име и презиме, тие стојат зад она што го напишале со својот кредибилитет и секогаш се подготвени со аргументи да ги одбранат своите ставови.
Интересно, со ниту еден збор не се обидовте да полемизирате со аргументите и фактите објавени во нашиот напис, најверојатно затоа што немате ниту еден контрааргумент. Но затоа Вие наведувате неверојатни 40% заштеда со HHO генераторот – со тоа ги надминавте дури и најоптимистичките изјави на производителите на HHO генераторите, а познато е дека производителите (општо за сите уреди, не само за HHO генераторите) многу често претеруваат во фалењето на своите производи. Одлично, тогаш тие 40% заштеда многу лесно можат да се докажат со тестирање на Вашиот автомобил. За да не остане само на Вашите празни зборови и на ширење пропаганда за наводната делотворност на HHO генераторот, Ве покануваме да ни го донесете Вашиот автомобил на тест, а ние ветуваме дека резултатите на тестот ќе бидат објавени во следниот број на ЕМИТЕР, на заедничко задоволство.
Владимир Филевски


Реакција на текстот "HHO генератор на лаги" (Емитер 4/2012)

Е, мој емитеру.
Те следам од почеток но, во овој број (3/12) го достигнавте врвот со текстот од Филевски и Тошоски за HHO лагите! По читањето на истиот се запрашав колку е мудро за едно списание од областа на унапредување на техниката и науката да дозволува дунстери за таква тема да шират магла во јавноста. Кој е тој стручњак Филевски кој од наука видел два звучника и направил едно појачалце за награда да дебатира за тема за која, ама блага врска нема? По напишаното од нивна страна се гледа дека имаат најосновно непознавање за работата на хидрогенските системи и нивната ефикасност, а се сомневам дека воопшто и знаат каков е принципот на работа. Со нивното неквалификувано изнесување на шарени лаги, токму тие се генераторите на лаги! Им советувам на тие ваши "стручњаци за сè и сешто" (а во основа за ништо) да погледаат во книгите по хемија, физика, да прочитаат информации, да погледаат дека во Јапонија на саем е изложен мотоцикл кој работи исклучиво на HHO, да разгледаат на You tube, да се распрашаат по корисници за да разберат дека HHO е висок дострел за некои што животот го свеле на лаги за тоа дека се разбираат од аудиотехники и од правење дрвени звучни кутии за лажење деца. Лесно е неаргументирано, без никакви испитувања и без користење формули и пресметки да тресат и да злоупотребуваат медиумски простор за ширење лаги!
Не ја разбрав целта на еден ваков текст, а ако не е нарачан од некои "засегнати странки" на кои хидрогенскиот систем им смета за профит, тогаш буквално нивните "стручни" коментари се на ниво на еден "МАЛИ буцко размишља". Им препорачувам, како прво, да постават таков уред, да го тестираат со премери, официјално и да ги докажат таквите тврдења, а не да лупаат глупости за лечење свои фрустрации. Треба да изнесат во јавноста со кои тестови тврдат дека искажаното во текстот е вистина? Кога го мереле системот и неговата работа? Јас го имам инсталирано и им тврдам дека ја врши својата работа како помошен уред веќе подолг период, додека тие двајца се занимаваа со ширење лаги околу нивните "звучничиња и звучни кутиички" наменети за квазиаудиофили. Значи, практично се користи, а дали штеди и каква е иднината на хидрогенот како најмоќно гориво, тие двајца квазистручњаци нека отворат книги и нека читаат. Постојат формули и пресметки, но очигледно нивниот интелект и напредок е застанат кај изработката на дрвени звучни кутии.
Очигледно Емитеров неможе да се извлече од "досадните написи" на два-тројца пискарала кои во секој број се претставуваат како наводни стручњаци за секоја област... од образование, земјоделие, трговија, електроника, HHO, бензини ..., а всушност???? се безвредни пискарала на кои ниту една колумна не треба да се зема за релевантна. Подолго време ми се чини дека тие го узурпираат просторот во ЕМИТЕР и на списанието му прават повеќе штета отколку корист, а од овој напис веќе и јас ќе престанам да го читам од причина што ЕМИТЕР е всушност генератор на лаги, едноставно – кочничар за сè што може да биде напредно. Која е целта на таквите лаги, само вие си знаете. Едно време некои слични на ЕМИТЕР и Филевци и Тошевци тврдеа и ги правеа вештери Коперник, Колумбо, Тесла. Во едно минато време постоеја слични на овој ЕМИТЕР што тврдеа дека плинот бил опасен, бил ваков-таков, а целта им била да го спречат омасовувањето. Како врв на треснатата глупост од тие двајца е споредбата на HHO системите со перпетуум мобиле?? Каква невидена техничка неписменост! Очигледно е нивното врвно познавање на работите, и фала богу што се сведени на пискарање по вакви технички незначајни списанија како овој ЕМИТЕР, кој е всушност бледа копија на еден врвен бренд – Сам свој мајстор – каде што секое тврдење се даваше со доказ со тест и премер. Само во овој ЕМИТЕР може два-тројца квазистручни и квазиинтелекти за техника да тресат глупости, но изгледа вистинските "потковани" стручни луѓе ниту ЕМИТЕР го сфаќаат сериозно, ниту гледаат некаков двигател напред во техниката. Самиот ЕМИТЕР се сведе на обичен жолт печат, каде што се објавуваат застарени проекти кои ги изработувала баба ми пред сто години, и станавте фактор за заглупавување на младите.
По сево ова, од моја страна со критикава – толку, и тврдам дека токму ЕМИТЕР е ...големиот генератор на лаги заедно со "стручњаците за секоја област" кои се обидуваат да сејат магла. Ова е последното нешто што го читам, го пишувам, а и што го купувам од ова списание!
Тото, преку ел. пошта

Почитуван г. Тото,
Поводот за Вашето жолчно писмо е написот (мој и на колегата Тошоски), во кој се разобличува лагата за делотворноста на HHO генераторот, па според секоја логика очекував да пишувате за таа тема. Но, не знам зошто, во Вашето писмо се зафаќате и за една друга, сосема различна област – аудиотехниката. Притоа, без никакви аргументи, ја доведувате во прашање мојата стручност за звучниците и засилувачите, и воопшто, моите знаења за аудиотехниката. Очигледно, не Ви е познато дека мојата стручност за аудиотехниката, а особено за звучниците и звучните кутии, веќе ја имам докажано на светско ниво – мој научен труд е објавен во зборникот на научни трудови IEEE Transactions on Consumer Electronics на Светското здружение на електроинженери IEEE (Institute of Electronics and Electrotechnical Engineers). Овој зборник на научни трудови има апсолутно највисок импакт-фактор во научниот свет во таа област. Покрај овој успех, јас имам презентирано 5 свои научни труда на годишните светски конгреси на Светското здружение на аудиоинженери AES (Audio Engineering Society), и уште еден научен труд на годишниот светски конгрес на IEEE Consumer Electronics. Камо среќа Вие во Вашата професионална (или хоби) област да постигнете половина од она што јас сум го постигнал на светско ниво од областа на аудиотехниката. Како и да е, редакцијата на ЕМИТЕР со задоволство ќе ги објави сите Ваши светски научни дострели (од Вашата област), на увид на целата македонска јавност, веднаш штом ќе ни ги доставите.
Да се вратам на темата за HHO генераторот. Во Вашето писмо се сомневате и во моите знаења во врска со темата за HHO генераторот, но петките по физика и хемија што сум ги добил во седмо одделение основно училиште, ме прават доволно квалификуван да ги соборам сите заблуди (или лаги) на оние кои ги промовираат HHO генераторите. YouTube не е сериозен извор на информации! За сериозно учење и добивање релевантни информации луѓето измислиле учебници, книги, стручни и научни списанија. Со оглед на неадекватно претераниот гнев кој блика од Вашето писмо, не можам да се ослободам од впечатокот дека Вие најверојатно имате некаков профит од продажба или од вградување на HHO генераторите. Од друга страна, јас немам никаква врска со нафтениот бизнис.
Интересно е тоа што Вие во Вашето писмо не употребивте ниту еден аргумент во корист на HHO генераторот, ниту една бројка или формула, а мене ме обвинувате дека не сум користел формули и пресметки! Е токму за тоа грешите: во текстот ја пресметав вкупната ефикасност на системот бензиски мотор – алтернатор, со бројки (14%), а исто така пресметав колку вишок енергија (неверојатни 7 пати!) би требало да даде HHO генераторот за воопшто да има некаква заштеда на бензин. Со тоа, многу лесно ја сведов суштината на HHO генераторот на едно најобично перпетуум мобиле. За оние читатели кои не го сфатија овој пристап, во подготовка е втор текст, со друг пристап кон разобличувањето на заблудите (и лагите) околу HHO генераторите.
Симптоматично, не наведувате колку литри (или проценти) бензин Ви штеди HHO генераторот вграден во Вашиот автомобил, ниту како сте дошле до заклучокот дека "ја врши својата работа", Затоа, Ве повикуваме да ја тестираме потрошувачката на бензин на Вашиот автомобил, а резултатите од тој тест ќе ги објавиме во ЕМИТЕР во првиот следен број. Повелете!
Владимир Филевски

Е мој Тото!
Драги мој Тото, се чувствувам повикан да Ви одговорам, не само во името на колегите Филевски и Тошоски, не само во името на инженерската фела, туку и во името на милионска армија научници, живи или починати кои придонесоа дефинитивно да се разбие една од најголемите заблуди на 19-тиот век: Перпетуум мобиле.
Долго време во моето битие како инженер, бев убеден дека разумот на науката, а пред сè капиталните дела на Carnot, Boyle, Mariotte, Watt, Joules, Clausius, Atkins, Levine, Hess, Fon Meyer, Kelvin, Maxwell и на цела плејада научници кои го оформија и го афирмираа првиот и вториот закон на Темодинамиката, Ентропијата и Енталпијата и со тоа конечно ги разобличија предрасудите, заблудите и небулозите врзани со Перпетуум мобиле.
Драги мој Тото, споменувате книги по физика. Дали во Вашите книги пишува нешто за законите на термодинамиката? Ако не, ви препорачувам да си земете учебник по физика за седмо одделение, и во него ќе си ги најдете горенаведените физички закони, како и придонесот на горенаведените научници со нивните основни експерименти како и со основната математика врзана за оваа проблематика. Доколку, пак, преферирате математика на нешто повисоко ниво, земете учебник по Физика I, наменет за студенти од прва година на Електротехнички факултет, каде што ќе ги најдете диференцијаните равенки односни на овие процеси.
Драги Мој Тото, ете се случува и тоа, инженери како Филевски и јас лично, како и цела плејада електроинженери од малку постарата генерација, не само што ги имаат прочитано овие закони, туку ги имаат и учено и положено! Некои од нас дури и се закитиле со чисти десетки, и тоа не само од Физика I! Туку и по Физика II, Механика I и II, Основи на машинството, Енергетски уреди, Електротермија, и што уште не врзано со оваа проблематика. И тоа, Филевски и јас сме електроничари, замислете ги другите електроинженери од енергетските насоки кои имаат по дваесетина испити врзани со оваа проблематика. Што мислите Вие, Драги мој Тото? Дали сите тие луѓе можеле да положат барем еден испит, ако не ја знаеле основата: законите на термодинамиката обработени во 7-мо (и со букви: седмо) одделение!
Драги мој Тото, бидете уверени дека науката не се совладува со следење клипчиња на You-tube, како што вистинските научни откритија не се презентираат по саеми заедно со изуми од типот на "Српска шајкача" која, ако правилно ја носите, нема да ве боли грбот! Ако навистина ве интересираат теми од науката, зошто не се обидете со медиуми кои навистина "стојат" зад популаризацијата на науката, а не се Емитер, а тоа се во прв ред ТВ каналите "Discovery" или "Via Sat History", односно "Science" или, пак, списанијата "Science", "Science et Vie", "Eureka", односно "American Laboratory" или публикациите на еминентната IEEE или многу други, за кои навистина немам место да ги наведам сите. Ете, ако не им верувате на Филета и Тошета, обидете се во сите овие медиуми да дознаете што мислат сета таа армија инженери и научници за појавата наречена: "Perprtuum mobile". Дали сите тие грешат, драги мој Тото, а само вие (и неколку Ваши истомисленици) сте во право?
Драги мој Тото, колегите Филевски и Тошоски можеби не се најпознатите светски инженери кои стојат на страната на науката и следствено против "Perprtuum mobile", можеби тие, со своите трудови, не се вистискиот избор за Нобелова награда за остварувања во физиката! Но тие стојат на вистинската страна, на страната на милионите инженери и научници кои со својот труд и дела го менуваат светот, и тоа недвосмислено на подобро!
Драги мој Тото, бидете уверени дека и Вие полека ќе застанете на страната на оние што ЗНААТ дека "Perprtuum mobile" од каков било вид е неизводлив, откога ќе почнете полека да го совладувате градивото по физика од седмо, а потоа ќе почнете полека да ги разбирате емисите и написите на таа тема во медиумите за популаризација на науката. Полека ќе разберете дека "Perprtuum mobile" се споредува според големината на заблудата со познатите средновековни творци на алхемичарско злато! Сепак разликата меѓу "Perprtuum mobile" и алхемичарското злато е огромна, токму поради фактот што модерната нуклеарна физика остава можност за "синтетизирање" на златото по пат на нуклеарна фузија, иако тоа засигурно нема да биде остварливо во некоја догледна иднина. Од друга страна, науката сепак сè уште не успеала да даде рецепт за создавање "нешто од ништо". Токму спротивното, таа, а и самиот здрав разум ни кажуваат дека "Perprtuum mobile" е неизводлив, не само во некоја подалечна иднина туку воопшто.
Драги мој Тото, убеден сум дека со Ваше научно осознавање ВЕРБАТА во непостоечкото бргу ќе ја замените со општоприфатеното ЗНАЕЊЕ, и многу бргу ќе успеете да ја разобличите големината на измамништвото врзана со вашиот HHO уред. Јас и колегите сме секогаш подготвени да Ви помогнеме во тоа, затоа ви предлагам под Ваш надзор да извршиме тестирање на "Вашиот" уред со цел уште еднаш да ја дефинираме вистината.
Драги мој Тото, убеден сум дека кога конечно ВЕРБАТА ќе ја замените со ЗНАЕЊЕ, ќе престане и потребата да се затскривате под туѓи псевдоними. Сега за сега, навистина Вие имате многу допирни точки со неповторливиот италијански комичар ТОТО. Но за разлика од вас, тој од своето "САМОБЛАМИРАЊЕ" создаде кариера! Вие, ако во блиска иднина не ја замените ВЕРБАТА со ЗНАЕЊЕ, на добар пат сте луѓето да почнат да ви се смеат – исто како на ТОТО!
Емилијан Иљоски


Ловецот на богатство не ми работи (Емитер 3/2012)

Почитувани,
Имам проблем со проектот "Ловец на богатство" од ЕМИТЕР 2/08. Станува збор за проблем со зујалката која цело време зуе и при наидување на метал непрекинато зуе-свири. Ве молам за совет и инструкции.
Гоце Добревски, Скопје

За далечинска дефектажа, макар и површна, потребни се повеќе од една сувопарна информација во стилот: "зујалката непрекинато свири". Електрониката на ловецот на богатство е едноставна и нејзината исправност лесно се проверува. Проблематичниот дел на овој, како и на секој самостојно изработен детектор на метал, се намотките во главата за пребарување. Поради тоа, претпоставувам дека и Вашиот детектор има проблеми со овие намотки. Најверојатно, не се добро позиционирани, но можно е дека не се изработени или не се поврзани како што треба. Жал ми е што не можам попрецизно да Ви сугерирам каде да го барате проблемот.
Обидете се со следното: Поврзете ја само намотката на приемникот со плочката со печатено коло и вклучете го напојувањето. Зујалката треба да остане тивка. Ако свири, проблемот е во електрониката. Најдете го и отстранете го. Во спротивно, поврзете ја и намотката на предавателот и внимателно спроведете ја постапката за нагодување. Ако детекторот никако не може да се нагоди, дефинитивно нешто не е во ред со намотките.
Георги Ефтимов


Неодимиумски магнети (Емитер 3/2012)

Прашање:
Здраво,
Со оглед на репертоарот кој го покрива Емитер имам едно прашање околу кое можеби ќе можете да ми дадете некаква информација. Дали некаде на пазарот во Македонија можат да се најдат Neodymium-ски магнети? Во линков може да видите поконкретно на што мислам: http://www.amazon.com/Neodymium-Magnets-inch-Block-N48/dp/B001KVH8Y4.
Благодарам однапред,
Димитар Вељановски

1. Колку што ми е мене познато во Македонија не можат да се најдат неодимиумски магнети.
2. За неодимиумските магнети можете повеќе да се информирате и да дознаете на http://www.artas.hr/magneti/neodimijski.htm Сигурно има можност и за продажба на овие магнети за надвор од Хрватска, т.е. во Македонија, за што ќе треба да контактирате со фирмата и да се договорите за таа можност.
3. Неодимиумските магнети се со готова форма и димензии кој можат да се најдат во каталогот кој се наоѓа на овој сајт и потребно е вашиот проект да го прилагодите во однос на магнетите на овие димензии како би поминале најевтино. Секако, постои и можност да се изработат магнетите по димензии на Ваше барање што секако ги поскапува истите. Сепак, сите потребни информации ќе ги најдете на веќе посочената веб-страница.
Томе Скендеровски

Во последнава година цената на неодимиумот драстично порасна за неколку пати, така што препорачувам обични феритни магнети. Димензиите на неодимиумскиот магнет се многу помали од феритните за иста јачина на магнетното поле, но ако димензијата на магнетот не е проблем за конкретната апликација, многу поевтино решение е феритен магнет.
Владимир Филевски

Не верувам дека во малопродажба во Македонија можете да најдете токму онакви блокчиња од неодимиумски магнети какви што посочивте во вашиот линк. Сепак, разни врсти неодимиумски магнети се во широка употреба и истите можете да ги најдете во мноштво производи околу вас, како звучници, микрофони или мотори.
Се зависи од намената за која сакате да ги употребите, и се разбира од густината на магнетниот флукс која сакате да постигнете. Сепак најважно ни е да знеме за колку Тесли се работи! Но, бидејќи на трговецот кој го огласил својот производ на Amazon тоа не му е важно, а вие токму тој производ го избравте, значи и вам тоа не ви е важно. Штотуку повеќе, посочените магнети се изработени од многу популарниот материјал N48, па такви магнетчиња можете да најдете во многу уреди за широка потрошувачка. Во тој контекст морам да Ви посочам дека предложената цена во Amazon е во најмала рака 10 пати поголема од вистинската големопродажна цена за истиот производ!
Прво место што ми паѓа напамет каде би можеле да најдете блокчиња од неодимиумски магнети со токму овие димензии, се степ – моторите на многу модели на нешто постарите генерации 5,25 инчни флопи дискови (1985-1995). Кај поновите 3,5 инчни флопи, кај хард дисковите или кај видеорикордерите, исто така можат да се најдат неодимиумски магнети во блокчиња, но со помал (или различен) габарит.
Емилијан Иљоски


Како да ја совладам микроконтролерската техника? (Емитер 3/2012)

Почитуван Емитер,
Од неодамна се заинтересирав за микроконтролери. Знам дека вие имате допирни точки со микроконтолери, па затоа Ви пишувам токму вам. Сакам да се запознаам со микроконтролерите подетаљно, да научам како да ги користам и сакам да знам што да направам за да почнат да работат во некоја моја апликација. Затоа, симнав од интернет книги па почнав да ги читам и да учам. Но, за кратко време се најдов опкружен со многу материјал и информации за кои потсвесно чувствував дека не ме водат во вистинската насока.
Затоа купив книга од Микроелектроника од Логинг Електроникс, напишана од Милан Верле на српски јазик, за која насетив дека ме води во многу подобра насока. Книгата се вика "PIC Микроконтролери" Но, сè уште не сум сигурен во која насока треба да се движам за да го откријам светот на микроконтролерите. Не знам на што да обрнам внимание, од каде да почнам, што е важно за еден почетник како мене во врска со микроконтролерите. Затоа ќе Ве замолам ако можете да ми дадете насоки од каде да почнам и на што да посветам внимание. Дали би можеле да ми посочите некои книги од кои треба да почнам да учам, да најдам некои предавања за микроконтролери од ФЕИТ (ЕТФ) или, пак, нешто сосема трето. Имам основни познавања за што сто е stack меморија, како се изведува interrupt, што е скок во програма, што е програмски бројач, што е регистер, логичка порта, булова алгебра, како работи транзистор, МОСФЕТ во разни режими и за некои други микроконтролерски ориентирани теми. Во програмирање сум добар. Само, не знам што понатаму, на кои делови од светот на микроконтролерите да им посветам внимание за да почувствувам дека можам да направам нешто со микроконтролер. Ве замолувам за мали насоки, подготвен сум и да земам предавања од ФЕИТ и да почнам да учам.
Инаку, јас сум дипломиран електроинженер на ФЕИТ, со положени три предмети од областа на електрониката. Дипломирав пред неколку месеци. На ФЕИТ имам положено два предмета од областа на програмирање - Структурирано програмирање и Објектно ориентирано програмирање. Многу решени задачи од областа на теорија на електричните кола, преодни процеси, мерења, управување на електромотори, бранови појави итн.. Сега сум во процес на запишување на постдипломски студии во странство. Ја имам вашата брошура "Микроконтролери 1", како и секој број на Емитер од последниве 10 години. Брошурата ја имам прочитано, но знам дека со неа само ја гребнав површината на оваа област. Се надевам дека ќе ми дадете некои насоки како да почнам.
Ви благодарам за времето.
Топли поздрави,
Зоран Јанкулоски

Бидејќи можам да кажам дека и јас сум почетник во светот на микроконтролерите, за почеток и јас почнав со брошурата од Емитер. Потоа почнаа да се надоврзуваат многу туторијали од интернет, многу книги за PIC, datasheet-ови од PIC16F84A, PIC16F877, PIC18F4550, и така по ред. Исто така, од голема помош се најдоа и книгите од Микроелектроника.
Сепак, само читањето теорија и чкртањето по хартија е, всушност, она што Ве става во мисла колку не знаете за проблематикава. Така, по некое време, сфаќате дека сте поминале многу, многу часови во читање и размислување, а сè уште ја немате вистинската слика во глава. Затоа, вистинската работа е практичната работа!
За оваа цел јас, пред 3-4 години кога почнав со ова, направив мал програматор за PIC по принципот на Дејвид Тејт (од брошурата Микроконтролери 1), нормално, симнав од интернет мал милион софтвери за програмирање, компајлери, дисасемблери, симулатори и што уште не. Потоа, сите мали идеи кои ги имав се обидував да ги остварам, и чувството кога ќе светне првата ЛЕД диода директно од пинот на микроконтролерот е незаборавно :-).
Бидејќи имате одлично теоретско предзнаење од ФЕИТ, препорачувам само практични вежби. Најпогодната работа би била еден развоен систем од Микроелектроника, доколку финансиите не се проблем, а во спротивно и некоја мала импровизирана тест-околина + некој програматор за PIC (пример USB програматорот објавен во Емитер 10/2011) ќе завршат работа. Со развојните системи од Микроелектроника во комплет доаѓа и софтвер за програмирање и многу примери кои се идеални за старт. Сите овие материјали се достапни и на нивната веб-страница, бесплатно. Понудени се компајлери во C, Basic и Pascal програмски јазици, а со бесплатната лиценца можете да пишувате програми кои не смеат да поминат 2K програмски код. Ова е сосема доволно за почетнички апликации, па дури и за малку посложени – битна е само идејата. Нормално, овие компајлери можете да ги користите независно од тоа со каков програматор работите.
Значи да резимираме, само работа и вежба – почетокот е тежок, а потоа нема да Ви се станува од работното столче :-).
Поздрав, и Ви пожелувам големи успеси,
Перица Јакимов

Јас ќе ви посочам неколку извори:
- ЕМИТЕР, потрудете се добро да ги разберете сите проекти со микроконтролери, а некои и да ги изработите.
- Огромна библиотека на решенија за најразлични проблеми: http: //www.microchip.com/wwwcategory/TaxonomySearch.aspx?show=Application% 20Notes&ShowField=no
http://www.cprogramming.com/
Поздрав,
Благој Ќупев


Резервно напојување за 3G линк (Емитер 3/2012)

Ви благодарам за сугестиите и предлозите кои ми ги дадовте како одговор на претходното писмо. Бидејќи се работи за осетлив уред и многу скап, а вие препорачувате да не користам толку многу ќелии (батерии) тогаш би сакал да употребам акумулаторска батерија 12V/7-9Ah и со некој подигнувач на напон да добијам 19V. Ова е само мое размислување, но ако имате некој друг предлог слободно сугерирајте ми, а ако мојот предлог е добар тогаш како да го направам конверторот од 12V на 19V.
Со почит,
Дејан (deki21.excite)

За мојата сугестија околу изборот на соодветна акумулаторска батерија и соодветна придржна електроника да биде конзистентна, потребно е да знам за која намена ќе се користи предложеното решение. Односно кој и каков уред имате намера да напојувате со овие акумулатори.
Познавањето само на напонот и на потребната моќност (односно потребната електрична струја) не е доволно да се опишат во потполност потребите во поглед на ел. енергија на некој уред. Исто така, добро би било да се знае какво батериско напојување предвидел производителот на уредот и каква е неговата динамика на употреба во предвидениот експлоатационен век.
На крај, треба да се знае (или анализира) зошто производителот избрал токму 19V, а не некој друг напон за напојување на уредот. Одговор на сите овие прашања е содржан во само неколку збора: името на производителот и моделот на уредот кој сакаме да го напојуваме со акумулаторски батерии.
Емилијан Иљоски

Батеријата ми треба како екстерно напојување, или дополнување на постоечката батерија односно, екстерната батерија ќе се користи на влезниот адаптерски приклучок, кој изнесува 19V, а оригиналната батерија од уредот е 14,4V. Таа е слична како батеријата на лаптопот и е сместена во коцкасто лежиште со капаче, а уредот е преносен 3G линк на кој се врзува камера за директен пренос. Затоа ми треба надворешна акумулаторска батерија со умножувач на напон од 19V колку што е адаптерот, а не дека производителот се решил за батерија од 19V.
Мислам дека сега се разбираме за што станува збор.
Дејан (deki21.excite)

Значи батерија која треба да полни друга батерија! Има ли тоа некоја логика? Да имаше, зад такво решение би стоеле илјадници инженери-проектанти кои би реализирале таков или сличен уред, па таква батерија би се нашла на пазарот! Зошто не ја упростите работата па да си земете резервна (и оригинална) батерија од 14,4V за 3G линкот? Бидејќи се работи за професионален уред, не смее да има шега!
Но, во broadcasting-от за да имате некое поконзистентно и поцеловито решение на вашиот проблем со електрична енергија - не зе зема струја во кофа, како што замислувате, туку се зема еден многу распространет уред кој често пати е потребен на терен - агрегат за 230Vac. На пазарот има широк асортиман на такви мали агрегати со моќност од 250W до 5kW кои работат на нафта или бензин, и таквите уреди се релтивно евтини!
Емилијан Иљоски


Полнач за 16 NiMH батерии (Емитер 3/2012)

Почитувани,
ме интересира како да направам полнач за 16NiMH батерии од 1,2V/400mAh. Имено сакам да спојам 16 вакви батерии за да добијам 19,2 V за напојување на еден уред. Кога ќе се наполнат батериите полначот да сигнализира со зелена лед диода дека се полни, а додека се полнат да свети црвена, или кога ќе се наполнат да се прекине полнењето со што и ќе престане да свети лед диодата.
Однапред ви благодарам
Дејан (deki21.excite)

Полнењето на NiMh батерии не е толку едноставно...постојат три начини за полнење на овој тип батерии...
1. Полнење со 1/10 струја од капацитетот на батеријата и исклучување со помош на тајмер по 14 часа
2. Полнење со струја која е еднаква на капацитетот на батеријата или поголема, и исклучување со детекција на ΔU, односно при крај на полнењето наместо да се зголемува, напонот на батеријата благо опаѓа, но овој тип полначи бара сложена електроника и многу е тешко да се улови овој пад на напон бидејќи изнесува неколку миливолти.
3. Полнење со струја која е еднаква или поголема од капацитетот на батеријата и детекција на температурата на батериите (кога батеријата ќе се наполни вишокот струја што се внесува во батеријата се претвора во топлина преку хемиска реакција па доколку навремено не се прекине полнењето, може да дојде до уништување на батериите).
Интелигентните полначи ги користат сите три методи комбинирано, а оние најобичните го користат првиот метод или воопшто немаат коло за исклучување..., така што доколку ги заборавите батериите подолго време во полначот, може да дојде до нивно уништување.
Во Емитер 2/2009, колегата Петар Аврамовски има објавено проект за полнач за NiCD и NiMH батерии кој го користи третиот метод, односно детекција на температурата на батериите. Сметам дека ова решение е најповолно за Вашето барање, со тоа што треба да се променат параметрите на полначот и да се додаде соодветна индикација.
Денис Галовски

Вие сакате да реализирате автоматизиран полнач на батерија NiMH акумулатори составена од 16 елементи. Притоа, полначот треба да има индикација дали истиот "си ја врши работата" или веќе го сторил тоа. Такви проекти имало во Емитер во повеќе наврати. Разликата била во тоа што тие проекти не биле наменети за едновремено полнење на 16 елементи, туку на вообичаени 3, 5 или 7 елементи, односно за номинални напони од 3,6, 6 и 8,4 волти, респективно.
Со "мала" стручна поддршка од пријател, вакви реализации можат релативно лесно да се приспособат за вашата намена. Притоа, треба да се води сметка за потребниот напон за полнење на вашата батерија од 16 елементи, како и за потребата од струја за полнење на вашите акумулатори. Имено, во состојба на "нормално" 12-часовно полнење, на овој модел акумулатори му се потребни 400 mA (C/10 – десетина од капацитетот) или "брзо" полнење со струја од цели 1A во времетраење од 5 часа (U/4).
Инаку, апсолутно не е препорачливо да се составуваат батерии (акумулатори) со толку голем број на елементи (конкретно – 16) врзани редно. Тоа се должи на еден факт – доволно е само една од сите тие 16 акумулатори да се "пробие", па целата конфигурација да стане неупотреблива, а како што знаеме од практика, тоа е многу чест случај со NiCd и NiMH акумулаторите. Затоа, ако имате потреба од толку висок напон (19,2V), и ако веќе не сте ги купиле овие акумулатори, би ви советувал да набавите акумулатори со повисок напон по ќелија како оловни (2V по ќелија) или Li-Ion (номинално 3,6V по ќелија), на пример. Само така ќе го намалите бројот на ќелиите во батеријата за да го добиете потребниот напон.
Емилијан Иљоски


Зголемување на моќноста на конверторот за симетричен напон од Е7-8/06 (Емитер 2/2012)

Здраво,
Имам трансформатор со несиметричен напон 36V / 150W. Дали можам да го искористам конверторот за симетричен напон од Емитер 7-8/06 за напојување на проектот, 50W Hi-Fi аудиозасилувач од Емитер 3/02. Прашањето е и заради назнаката дека конверторот за симетричен напон може да се користи за потрошувачи до 1А, а максималното струјно оптоварување на Дарлингтон транзисторите е до 8А. Ако прикажаниот проект во Емитер 7-8/06 не го задоволува струјното оптоварување од 3,5А, дали со соодветни преправки или помоќни транзистори би можел да се користи?!
Поздрав до редакцијата,
Александар Георгиев

За жал посочениот конвертор за симетричен напон нема да можете да го искористите поради напонското и струјно ограничување на истиот. Имено, максималниот влезен напон на конверторот изнесува 36В, а тоа е многу помалку од напонот што ќе го добиете од вашиот трансформатор по насочувањето и филтрирањето. Исто така, струјата што може да ја даде конверторот е многу помала од потребната. Дури и да се направи прилагодување на шемата јас не би го препорачал тоа решение, бидејќи истото има повеќе недостатоци ако се користи за напојување на излезен засилувач. Како пример само би го спомнал проблемот со стабилноста на колото и можноста од појавата на несакани пречки (брум). Најдобро е трансформаторот да се премота или да се набави друг со два секундара како ј:што е предложено во оригиналниот проект.
Дејан Трпески


Pages

Пишувајте ни, прашувајте, коментирајте, предлагајте...

Ако имате некоја критика, пофалба или предлог за списанието, ако имате прашање или коментар во врска со некој напис објавен во ЕМИТЕР, ако имате прашање од која било област од науката и техниката или, ако имате проблеми со изработка и поправката на вашите уреди и системи – слободно обратете ни се.

Потрудете се вашите писма да бидат кратки и прецизни, но внимавајте да ги содржат сите неопходни информации во врска со темата. Ќе се потрудиме нашиот одговор да го добиете што побрзо (преку e-mail), а најинтересните писма, заедно со нашиот одговор ќе бидат објавени во списанието и на нашиот Веб портал (https://emiter.com.mk/pisma). Во секој број едно писмо ќе биде прогласено за “Писмо на бројот“ и неговиот автор ќе биде награден со полугодишна претплата на ЕМИТЕР.
Напоменуваме дека сите писма што ќе пристигнат на адреса на редакцијата сметаме дека се испратени со цел да бидат објавени. Редакцијата го задржува правото да ги обработи писмата што ќе бидат објавени, во насока на лектура, појаснување и кратење. На крајот, мора да напоменеме дека, и покрај нашата желба, сепак, не сме во можност да одговориме на сите писма и прашања.