Почитувани,
Би сакал да ве замолам, доколку имате можност, да објавите статија за користењето на водородот како "помошно гориво" кај автомобилите со помош на т.н. HHO генератори, во која ќе дадете ваше стручно мислење за тоа. На интернет има многу видеа и сајтови во врска со оваа тема. Еден од подобрите сајтови е "мој ауто на воду" каде што има детаљни објаснувања за тоа како да се направи HHO генератор. Знам дека во претходните броеви имате пишувано за користењето на водородот како гориво, па мислам дека во тој контекст може да се дообјасни и користењето на водородот како бустер во согорувањето на фосилните горива. Мислам дека со тоа ќе придонесете за разјаснување на многу дилеми околу оваа тема за која се создаде голема фама и кај нас.
Исто така, ме интересира дали во иднина можете да објавите нешто и за мерачите на проток на течности (вода) како и за нивното баждарење. Во практика користам мерач од "Михајло Пупин" EMS-ID, кој мери моментален проток во литри во секунда и вкупен проток во метри кубни и имам проблем со неговото баждарење.
Дане Митрев
"Водородните бустери" за мотори со внатрешно согорување, всушност, ја зголемуваат потрошувачката на гориво. Премисата е во тоа што автомобилот има резервоар со вода, која со електролиза се разложува до водород и кислород коишто потоа се користат како гориво, со што наводно ќе се намали потрошувачката на бензин. Но ова не е случај бидејќи енергетската ефикасност на електролизата е околу 70%, а електричната енергија потребна за неа се добива од алтернаторот или динамото на автомобилот, кој, пак, за својата работа црпи енергија од моторот на автомобилот. Во најдобар случај, преку водородот искористен како гориво се враќа само околу 50% од енергијата што моторот ја троши за процесот на добивање на истиот водород преку електролиза. Чиста загуба!
За оваа тема ќе подготвиме посебен напис во некој од наредните броеви, а ќе се потрудиме да подготвиме напис и за мерачите на проток на флуиди.
Александар Тошоски
Здраво Емитер,
Имам една идеја за нова рубрика во Емитер која мислам дека ќе биде интересна за поголемиот број читатели. Зошто да не направите ваша верзија на Mythbusters во Емитер? Има многу недоумици или митови кај народот во врска со современата електротехника и електроника, на пример: доколку светат светлата од автомобилот кога моторот не работи, акумулаторот ќе се испразнел, потоа дека батериите од мобилните ќе се оштетеле ако не се испразнат пред полнење или ако не се наполнат кога мобилниот првпат се вклучува, потоа дека луѓето во кола биле безбедни ако ги удри гром само заради гумите, потоа дека Теслиниот трансформатор бил безопасен бидејки предизвикувал скин-ефект и уште ред други проблеми со кои луѓето се среќаваат во секојдневниот живот. Размислете за оваа нова рубрика, можеби ќе биде интересна бидејќи на луѓето ќе им понуди вистински поглед на работите и, воедно, животот ќе им го направи полесен, ќе ги изнесе од заблудата. Дојдов на оваа идеја како страстен читател на Емитер и воедно страстен гледач на Mythbusters.
Поздрав,
Продолжете со одржување на убавото ни списание.
Дарко Петрески
Сите ние ги гледаме Џејми и Адам и им се воодушевуваме на нивните научни лудории. За жал, правењето на нешто слично е невозможно со нашиот буџет, па макар и тоа да личи на некоја од нивните најевтини епизоди. Кај нив постојано нешто пука, се крши, гори и слично. Сето тоа чини пари. Тоа не можат да си го дозволат ни многу медиуми финансиски посилни од нас. Еве, земете за пример која било од нашите телевизии. Сето она што излегува како продукција од нив се евтини емисии снимени во студио. Нога преку нога, па... , дрн-дрн за ова.... дрн-дрн за она,.... па, ... што јадеш насабајле..., каде изглегуваш... и слично. Затоа и им плаќаме на кабелските оператори, нели, за да не гледаме цело време трач-програми и евтини серии.
Но, идејата не е лоша ако некој од читателите веќе не експериментирал со разбивање на некој мит, па тоа сака тоа да го сподели со другите.
Кирил Крстевски
Во ЕМИТЕР се објавени многу написи со кои се разобличени и срушени многу митови и заблуди од науката и техниката. Таквите написи ги имало во сите рубрики – од електроника, аудиотехника, медицина... па сè до рубриката "На граница на науката". На почетокот на минатата година во редакцијата дискутиравме за евентуалното воведување на посебна рубрика (со наслов "Заблуди и измами" или "Разобличување"), која ќе биде исклучиво наменета за такви теми, меѓутоа заклучокот беше дека со тоа ќе настане мешање на опфатот на таа нова рубрика со веќе постоечките рубрики. Затоа решивме темите за разобличување на некои заблуди и измами од науката и техниката да продолжат да одат во постојните рубрики, но веројатно ќе треба да ги означуваме со соодветен наднаслов, како што тоа го правиме во некои други случаи (Школа за електроника, Направи сам, Тест....). Се разбира, како што констатира колегата Кирил, ние сме далеку од финансиските можности кои ги има екипата на Mythbusters, но, за среќа, за разобличување на голем дел од раширените заблуди и измами доволни се само знаења, анализа на постоечките информации за таа тема и здраво логичко размислување, а по некогаш и некој евтин експеримент. Затоа ќе се потрудиме во иднина да имаме повеќе написи од тој тип и ги повикувам сите соработници да дадат свој придонес.
Слободан Таневски
Почитуван Емитер,
Неодамна се појави широка трага од мувла по должината на столбот од станот во кој живеам. На почеток имаше мувла само под масата, во ќошот. Потоа мувлата за кратко време се прошири по целата должина од столбот и го зафати и клима-уредот. Станот е во склоп на колективна зграда изградена пред околу 5-6 години. Просторот не е стандарден стан, туку деловен простор од околу 20 квадрати, кој е претворен во гарсониера. Ориентацијата на гарсониерата е кон север. Под самиот стан има визба.
Радијаторите не се во функција. Изборот за да се грееме со струја (панели под прозорите) беше наш.
Проблем имам и со влагата која се појавува на прозорците. Се појавува интензивна кондензација, капките вода се слеваат по стаклото, и завршуваат на прагот од прозорците и на ѕидот. Венецијанерите се постојано спуштени. Кондензација има и на самите рамки од прозорците.
Мувлата ја има отсекогаш, особено на делот од ѕидот под масата, а дури оваа сезона се прошири и над масата. Кондензацијата на прозорите и на рамките од прозорите ја има само во зимскиот период.
Ме интересира што може да придонесува за појавата на мувла во станот? Дали е пукната некоја цевка од кај соседите над мене, дали однадвор се случува нешто, дали клима-уредот е проблемот? Понекогаш на куќиштето од клима-уредот се појавуваат капки вода, без разлика дали работи или не.
Во прилог Ви праќам слики за да добиете претстава за проблемот.
Поздрав
Зоран Јанкулоски
Појавата на кондензација на влага на одредени површини и, како последица од тоа растеж на мувла, зависи од два фактора: температурата на површините и релативната влажност во близина на тие површини. Во физиката точно се пресметани т.н. "температури на појава на роса" за разни комбинации на површинска температура и релативна влажност. Кога станува збор за вообичаениот зимски внатрешен амбиент во становите (температура на воздухот +20°C и релативна влажност 50%), температурата на оросување изнесува +9,3°C. Тоа значи дека сите површини на градежните конструкции (ѕидови, тавани, подови, прозорци), па и другите предмети (клима-уред) кои имаат +9,3°C или пониска површинска температура, ќе бидат јадра на кондензација на влага (водена пареа) која секогаш е присутна во помал или поголем процент. Колку е пониска површинската температура, толку поголемо количество влага ќе се кондензира. Во кујните и бањите процентот на релативната влажност е поголем (60% до 90%), така што за влажност од 60% и иста внатрешна температура +20°C, температурата на оросување изнесува +12,0°C. Тоа значи дека со покачување на влажноста само за 10%, на конструкциите и предметите, кои при 50% имаа безбедносна граница од +9,3°C, сега, при оваа влага површинската температура мора да им биде повисока од +12,0°C за да не се појави кондензација.
Аналогно на зголемувањето на релативната влажност, зголемувањето на внатрешната температура во просторот предизвикува и покачување на горната безбедносна граница за кондензација, така што во случај кога сакаме подобро да се грееме и ја покачиме внатрешната температура на +22°C, за да имаме суви површини на ѕидовите, таваните, прозорците, тие треба да се потопли од +11,1°C.
Вообичаената релативна влажност од 50% во становите (освен во бањите, кујните или при процесите кога се генерира зголемено количество влага, на пример сушење алишта и сл.), е во просторот во кој релативно добро циркулира воздухот. Меѓутоа, тоа не е случај во аглите меѓу два ѕида, агли меѓу ѕидови и таван, простори зад плакарите и другата опрема поставена близу до ѕидовите, завеси и венецијанери спуштени врз прозорците итн. На овие места воздухот не циркулира и релативната влажност е значително повисока од онаа во средината на просторијата, а тоа значи дека овие површини мора да имаат повисока температура за да не дојде до кондензација. За жал, овие површини истовремено се и топлински мостови, на кои температурите се значително пониски од температурите на останатите делови.
За решавање на проблемот постојат две опции: делумно, привремено лечење на симптомите и радикално, трајно решение.
1. Од напред изнесеното објаснување на причините за појава на кондензација, се наметнува потребата од намалување на влагата во внатрешниот простор, со почесто краткотрајно проветрување со отворање прозорци, особено кога има зголемено производство на влага (готвење, туширање). Следно што треба да се направи е оддалечување на предметите од ѕидовите. Кондензацијата на прозорците значително ќе се намали со дигање на жалузините (венецијанери). Сигурно е дека овие мерки не се полуларни бидејќи се нерационални: губење топлина и поскапи сметки за греење.
Мувлата, како многу опасна појава за здравјето, повремено треба механички да се чисти, а потоа површините нападнати од неа да се премачкуваат со некое фунгицидно средство.
2. Второто решение е надворешното топлинско изолирање на ѕидовите и меѓукатната конструкција над подрумот. Ова решение во технички поглед е единствено препорачливо бидејќи на елегантен начин ги зголемува внатрешните површински температури далеку над температурата на оросување и го минимизира негативното влијание на топлинските мостови. Во однос на потребната дебелина на изолацискиот слој, би препорачале дебелина од 8 до 10 cm, инвестиција која би имала период на враќање на вложените средства во рок 3-5 години. За жал, ваквата дополнителна изолација на ѕидовите нема да го реши проблемот со кондензација на прозорците (стаклата и рамките). Очигледно е дека тие имаат слаба изолациска моќ и единственото решение е нивната замена или веќе препорачаното краткотрајно но често проветрување.
Интересен е податокот дека „Мувлата ја има отсекогаш, особено на делот од ѕидот под масата, а дури оваа сезона се прошири и над масата. Кондензацијата на прозорите и на рамките од прозорите ја има само во зимскиот период."
Материјалот од кој се направени прозорците (стакло и рамка) не може да впие влага, и таа бргу ќе се избрише или ќе се исуши без последици за оштетување. Наспроти ова, материјалите во ѕидната конструкција (малтер, тула) ја впиваат влагата во зимскиот период, дел од неа ќе се исуши во лето, но дел ќе остане акумулиран внатре, за во наредните зими количеството влага сукцесивно да се зголемува.
За крај, на читателот Јанкулоски и на останатите заинтересирани читатели за проблемот со појавата на кондензација и мувла им препорачуваме да ги прочитаат нашите написи во ЕМИТЕР броевите 10/2010, 12/2010 и 2/2011.
Петар Николовски
Здраво Емитер,
Сакам да Ве прашам нешто. Дипломирав на ЕТФ (ФЕИТ) на неинформатичка насока. Додека студирав, програмирањето добро ми одеше, програмерските предмети ги положив со високи оценки. Гледам дека за мојата струка во МКД нема многу големи шанси за вработување, па затоа сакам да работам со програмирање бидејќи мислам дека во МКД може да се заработува од програмирање. Имам многу колеги кои имаат убави плати и работат како програмери во Скопје. Сакам да прашам дали можам во домашни услови да учам програмирање и да станам добар програмер, за потоа да конкурирам за работа? На факултет учевме структурирано и објектно ориентирано програмирање, т.е. C и C++. Сакам да седнам да ги повторам тие предмети и потоа да седнам да учам PHP, SQL, Java, за да можам да конкурирам за работа со задоволително ниво на познавање на програмерски јазици, па потоа низ работата ќе се усовршувам. Дали тоа е изводливо или, пак, во програмерската пракса треба да се знаат информатичките предмети кои се учат на ЕТФ (ФЕИТ) за да може човек да работи како програмер?
Поздрав,
Продолжете со одржување на убавото ни списание.
Дарко Петрески
Најголем дел од "информатичките" предмети и насоки на ФЕИТ/ЕТФ ги воведоа во 2004 година кога беше направено преструктурирањето на студиските програми. Јас познавам многу колеги кои учеа по старата програма, а денес се одлични програмери, т.е. софтверски инжењери. Ако добро ви оделе СП и ООП, значи ви "работи кликерот" и имате добра основа за кариера како програмер.
Нормално, ве очекува многу работа за добивање на рутината која ја имаат колегите кои студирале на ИКИ или ИНФО бидејќи истите имаат изработено по неколку проекти во текот на студиите. Покрај учењето од дома, јас би препорачал да побарате студентска пракса во некоја ИТ-компанија. Така најдобро би виделе што е тоа што го бараат работодавците и во кој правец да го насочите учењето.
Костадин Солаков
Воопшто нема потреба од други предмети, доколку мене ме прашате.
Програмските јазици, како и софтверските алатки, се сосема независни од на пр. Безбедност на мрежи, Архитектура на компјутерски мрежи и сл. Зависни се тогаш кога ќе сакате, на пример, да напишете програма и во таа програма да обработувате податоци од некое ниво на хиерархија во некој протокол. Како, на пример, TCP/IP. Но, како и да е, податоците, односно протоколите и стандардите што би требало да ги опфатите со програмата ви се на располагање на интернет и сл.
Заради тоа, учете програмирање. Би Ви препорачал следно да работите: Delphi, Java, Cè, SQL. Имате печатени книги и PDF книги на интернет во електронска форма, имате списанија и специјализирани курсеви. Почнете со основите, еден по еден јазик.
И НАЈВАЖНО: имајте трпение !!! Немојте да талкате сега ваму, па после таму. Ако почнете со Java, одете до крај, потоа преориентирајте се на друг програмски јазик.
Добре Блажевски
За програмирањето, препорачувам да учите C/C++ зошто таков тип на програмери недостигаат и земаат поголеми плати од другите. Не морате да имате завршено компјутерски насоки за да бидете добар програмер. Кога ќе научите C/C++ и, ако работите на embedded системи, јавете ми се во Seavus за работа.
Благој Ќупев
Програмскиот јазик, како и обичниот јазик, е средство за разбирање. Некој може да пишува поезија на јазикот што го знае, а некој не може ни формулар да пополни. Значи, сè зависи од тоа какви апликации ќе работите. Јазикот C нема обемна граматика и е јазик на ниско ниво. Значи, ќе морате да користите готови библиотеки кои се однесуваат на решавање на некоја проблематика. C++ е јазик кој со својата семантика го поддржува концептот на објектно програмирање. Многу е посложен, но програмите се поорганизирани и почитливи. Но, како и да е, "чистите" компајлери не ги решаваат проблемите, но нивното познавање е основен предуслов за успех. Кога се програмира најважно е да мислите на апликацијата, а не на тоа како се правеше ова или она... на конкретниот јазик. Сакам да кажам, не е битен толку програмскиот јазик колку што е битно познавањето на начините и постапките на решавањето на проблемите. Во таа смисла, секако дека е потребно познавање на предметите од информатичката насока на ЕТФ. Еве ви еден личен пример. Уште од времето на Windows 3.1 налетав на една C-библиотека за работа со бази на податоци (инаку, јас сум електроничар). Јас требаше од библиотеката да дознаам што е тоа база, што е тоа индекс на база, запис... и уште некои работи кои за мене беа сосема нови. Од друга страна, на информатичката насока имаше посебен предмет "Бази на податоци", каде што тие поими и што уште не, се изучуваат систематски и темелно. Значи, јас секогаш би бил аматер во поглед на правењето програми што ја обработуваат таа проблематика... Ова, секако, не значи дека не можете да направите добри програми, но од областа која ја познавате добро. Значи, не е работата дали знаеш да зборуваш (познаваш програмски јазик) туку за што зборуваш (познавањето на проблематиката).
Кирил Крстевски
Здраво!
Имам засилувач марка BOTS со моќност 16W по канал и имам ставено звучници Lucky star со максимална моќност од 60W-70W. Моето прашање е: зошто засилувачот на два-три месеци морам да го поправам, дали тој не е квалитетен или има некоја друга причина?
Ви благодарам!
Ѓорѓи Сидеров
Вие самите одговоривте на своето прашање, а веројатно исто така Ви е позната народната мудрост: "Колку пари - толку музика". Квалитетните хај-фај засилувачи чинат најмалку 200 евра и со нив, освен супериорниот квалитет на звукот, добивате и повеќегодишен мирен сон (во однос на поправките). Во Вашиот случај еден од можните проблеми е ако звучниците се со импеданса од 4 оми, а засилувачот не може да работи со толку ниска импеданса. Друга можна причина за честите расипувања на засилувачот е неговата мала моќност, а Вие, најверојатно, сакате малку погласна музика и го терате засилувачот да работи над неговите можности.
Решението на Вашиот проблем е едноставно: подарете ги Вашите звучници и засилувачот, па купете ВИСТИНСКИ засилувач и вистински звучници или, направете помоќен засилувач, според некој проект од ЕМИТЕР.
Владимир Филевски
Тоа што постојано треба да го поправате Вашиот засилувач сосема зависи од сервисерот кој Ви ја врши поправката. Имено, ако истиот го дијагностицира дефектот и ако квалитетно си ја изврши услугата, уредот веќе нема да се расипува, барем не од истата причина. Обратно, ако истиот ја изврши работата толку колку да ја задоволи максимата: "Држ’те воду док мајстори не оду" и не ја открие вистинската причина, тогаш засилувачот одново и одново ќе се расипува.
Второ и најбитно: квалитетните мајстори даваат гаранција за извршената услуга и тоа во времетраење од најмалку 3 месеци, токму за да елиминираат ситуации како Вашата! Значи, проблемот барајте го во квалитетот на Вашиот мајстор, а не во квалитетот на Вашиот уред, иако фирмата BOTS не спаѓа во оние на кои може да им се припише некој особен квалитет!
Емилијан Иљоски
Здраво Емитер,
Сакам да Ве прашам нешто. Ми треба лаптоп и размислувам да го купам моделот ThinkPad Edge E520 од Lenovo. Компјутерот е со Intel Core i3 2310M, 2GB DDR3, 500 GB 7200RPM HDD, Intel on-board графичка картичка, матиран дисплеј 720p. Имам некои прашања околу купувањето на овој лаптоп.
Од тоа што сум читал, знам дека Lenovo ThinkPad се доверлива и квалитетна марка лаптопи. Или не? Само не знам дали фирмата (Нико компјутери) којашто го продава е квалитетна фирма на нашиот пазар. Да не се некои измамници па да менуваат RAM-ови од лаптопите, да ни ветуваат "брда-и-долини" па потоа кога ќе имам потреба од сервис кај нив да ги нема или да ме "шетаат по тавани". Што велите Вие?
Следно што не ми е баш јасно е тоа што лаптопот има само 2 гигабајти RAM. Не ли е малку тоа? Сите лаптопи што ги гледав имаа по 4 гигабајти RAM.
Друго што ми остана нејасно по гуглањето е дали Intel Core i3 2310M е 32-битен или 64-битен? Ако процесорот е 32-битен, тогаш е оправдана меморијата од 2 GB. Ако е 64-битен, тогаш што бара 2 GB RAM во компјутерот? Ако е 32-битен процесорот, дали ќе можам да си инсталирам Windows XP на тој лаптоп или ќе морам да одам на инсталација на 32-битен Windows 7? Летово инсталирав кај еден внук XP на десктоп-компјутер со Core i5 и 4 GB RAM и не му работеше XP-то сјајно, па го однесе во "Анхоч" и тие му инсталираа Windows 7 и потоа беше ОК. Ако Intel Core i3 2310M е 64-битен, тогаш ќе мора да инсталирам 64-битен Windows 7 или ќе може и 32-битен? Ако инсталирам 64-битен Windows 7 на лаптопот, дали ќе можам да инсталирам 32-битни програми кои ми требаат за работа или ќе морам да инсталирам исклучиво 64-битни верзии на програмите?
Гуглав на интернет и како да сфатив дека Core i3 има поддршка и за 32 и за 64-битни оперативни системи, ама не сум баш сигурен. Дали двојадрен процесор значи и 64-битен процесор или може да биде и 32-битен? Се извинувам за толку многу прашања.
Уште едно. Дали за да ја заштедам батеријата може додека работам близу до некој монофазен штекер таа да биде извадена од лаптоп (тргната настрана и оставена наполнета) и компјутерот да се напојува само преку адаптер? Кога ќе одам каде што нема напојување ќе ја користам батеријата.
Лаптопот е на излог и е последен. Дали е паметно да го земам таков од излог, префаќан од сите купувачи, притискан на тастаура, земан и преместуван кога ќе посака да го види некој купувач?
Ви благодарам за времето,
Зоран Јанкулоски
Сите модерни процесори имаат поддршка и за 32-битни и за 64-битни оперативни системи. Ограничувачки фактор е количеството на RAM-меморија. За V инсталација на 64-битен ОС и за негова нормална/непречена работа, МИНИМУМ потребно количество RAM е 2GB (1 GB за 32 бит). Е сега, зошто има само 2GB? Искрено, нема некое конкретно објаснение, ниту особена причина за тоа. Веројатно за да биде пониска цената во старт. Претпоставка - не сака секој 64-битен ОС, а и просечно искусен/упатен корисник нема ни да ја забележи разликата меѓу 32 и 64-битен ОС. Секако, постои можност за доплата за уште 2 GB (отприлика 20-25 евра). Е сега, 4 GB RAM не играат улога ако се користи 32-битен ОС. Причина – 32-битните ОС не "гледаат" (т.е. не користат) повеќе од 3.25 GB.
Што се однесува до "модел од излог"... тоа е работа на лично убедување, кој како гледа на тоа. Имаш целосна гаранција и на тој примерок, исто како и на примерокот кој стоел во кутија во магацин.
За сервисот... сметај дека сервисните услуги се во доменот на замена на евентуално дефектна компонента, кои, како по непишано правило, РЕЕЕТКО ги има на залиха, па се чека цела мала вечност додека стигне заменската компонента (фамозните 45 денови :) ). А што се однесува до квалитетот на сервисот, т.е. на ажурноста, не можеме да дадеме поединечна оценка. Секогаш имало и ќе има и задоволни и незадоволни. Моето лично искуство се однесува само во поглед на признавањето на гаранцијата, од што сум генерално задоволен. Сервисерските услуги и онака самиот си ги извршувам.
А што се однесува до верзиите на програмите, 64-битните ОС поддржуваат подеднакво и 32 и 64-битните апликации. 32-битните само 32-битни. Секако, можно е и некоја постара апликација да не функционира на Win 7, но тоа се, главно, помали, споредни да ги наречеме така. Како и да е, за секоја апликација е навадено за кој ОС е напишана.
Уште нешто:
Во самата фактура МОРА да стои каква конфигурација се продава – значи, модел на лаптоп, модел на процесор, модел на меморија (тип, брзина, капацитет и колку мемориски модули се вградени), потоа тип на екран, оптички уред, тип на батерија. Тоа не би требало да биде никаков проблем да се наведе. Исто така, добиваш гарантен лист, во кој (зависно од производителот) се наведуваат и компонентите според серискиот број. Побарај, доколку е можно (малку и инсистирај на тоа!), да ти отпечатат нешто такво, доколку не е наведено во гаранцијата.
Сите актуелни процесори се двојадрени, тријадрени и четиријадрени, а наскоро ќе се појават и повеќејадрени. Но, да бидеме искрени, и двојадрен процесор врши добра работа. Јас, онака за своја душа, си 'рчкам и 3D Studio MAX, 64-битна верзија, со двојадрен Core 2 Duo, модел на процесор стар година и пол до две, со 4 GB RAM и Windows 7, 64-битен, и тера БЕЗ ПРОБЛЕМ.
Поздрав,
Зоран Ивановски
Поздрав до редакцијата
Како долгогодишен ваш верен читател за првпат би поставил едно прашање. Прашањето е: на кој начин би можел да го вклучам домашниот комјутер од далечина користејќи го телефонот (мобилен), или пак на некој друг начин?
Однапред Ви благодарам на одговорот.
Младен, Битола
Претпоставувам дека сакате да го вклучите својот компјутер од многу голема далечина, користејќи телефонски повик од Вашиот мобилен телефон, па, според тоа, на прв поглед постојат две варијанти:
1. Доколку имате активна фиксна линија, полесно е да ја искористите неа, но за таа намена ќе треба да се направи соодветно електронско коло со некој микроконтролер, кој би го примил телефонскиот повик и согласно со тоа би активирал некој релеј (со времетраење од неколку милисекунди) чии контакти треба да бидат поврзани директно на тастерот за вклучување на куќиштето од компјутерот. Проект за таков уред, но решен без употреба на микроконтролер, имавме објавено во ЕМИТЕР 1 и 2 од 2002 г.
2. Втората опција е да се изработи коло со GSM-модем, кое ќе одговара на телефонски повик кон соодветниот број, или пак да одговара на соодветна SMS-порака која може да содржи предефинирани команди што подоцна може да се извршуваат на микроконтролерот. Ова е мошне покомплексно и поскапо решение, но сепак е мобилно и може да се користи за најразлични намени.
Слични вакви уреди, за индустриска намена и со многу повеќе опции, можат да се најдат во Логинг електроникс по цена од околу 600 евра со ДДВ. Сепак, одамна ми стои идејата за ваков проект, па се надевам дека ќе најдам доволно време за негова реализација и да се најде на страниците на Емитер. Тоа решение би било доста поевтино од она индустриското, но сепак зборуваме за сума од околу 100-150 евра. Само да напоменам дека, доколку наместо GSM-модем се искористи некој стар мобилен телефон, решението би било многу поевтино.
Перица Јакимов
Има неколку начини да се постигне тоа:
1. Секоја понова матична плоча има вградена опција WOL (wake on lan), односно со праќање соодветни пакети на соодветна MAC-адреса може да се вклучи одбраниот компјутер во локална мрежа. Но за ова да функционира преку интернет, односно на далечина, потребно е да имате Linksys WRT54GL рутер флешуван со DDWRT firmware, а потоа да се регистрирате на www.no-ip.com за да имате пристап до Вашиот рутер и покрај тоа што вашиот интернет-провајдер Ви доделува динамичка (променлива) IP-адреса.
2. Доколку имате фиксна телефонска линија, можете да го искористите проектот за DTMF-декодер објавен во бројот 1/2000 - овој декодер, со додавање на малку интелигенција (логички кола или многу поедноставно PIC-микроконтролер), може да изврши едноставна задача како вклучување на релеј и вклучување на вашиот компјутер.
3. Стар мобилен телефон Ериксон кој употребува сериски пренос на податоци на својот DATA-конектор, во комбинација со соодветно испрограмиран микроконтролер.
4. Нов мобилен телефон кој има опција за избор на RING-тонови - за сите останати повици одбираме RING-тон без звук, а за бројот од кој ќе се врши вклучување – RING-тон со константна фреквенција, на пример 1KHz. Потоа, со помош на LM567 правиме тон-декодер кој реагира на фреквенција од 1KHz, па секој пат кога мобилниот ќе биде повикан од бројот за активација LM567 преку употребениот микрофон ќе детектира сигнал од 1KHz и ќе го вклучи релејот, а со тоа и компјутерот.
5. Готови уреди (нарачани од интернет или купени во локална продавница) за автоматизација на уреди преку фиксна телефонска линија или СМС-контрола.
Денис Галовски
Почитувани, Во минатиот број на Емитер (ноември 2011) под наслов "Макинова 2011 го допре дното" авторот на написот изјавува огромна зачуденост како може едно перпетуум-мобиле да добие Сребрена плакета на Макинова 2011, бидејќи според ноговите сознанија такво нешто не е можно. Како автор на Генераторот на слободна енергија, чувствувам за потреба да им објаснам на читателите за што се работи, па тие самите нека одлучат дали е тоа можно или не. Точно е дека генераторот треба да дава поголема енергија отколку што е вложено, но треба да се има предвид дека главниот дел на генераторот, кој е еден кружен диск, притоа ќе ја намали својата енергија/маса. Со други зборови станува збор за претворање на масата во енергија, односно од еден вид на енергија во друг. Се работи за маханички ефект, така што намалувањето на масата не значи намалување на бројот на атоми или молекули на дискот, туку целиот диск ќе има намалена енергија. Имено, според квантната теорија енергијата е пропорционална со фреквенцијата, па во таа смисла и намалувањето на фреквенцијата доведува до помала енергија односно маса на дискот. Според тоа не станува збор за нарушување на законот за запазување на енергијата, вклучувајќи ја и масата како еден вид енергија. Да напоменам и тоа дека вакво претворање на маса во енергија не е ново. При хемиските процеси доаѓа до таков феномен, а промената на масата притоа е занемарлива. Втор пример на такво претворање се нуклеарните реакции, каде уште подрастично доаѓа до промена на хемискиот состав. Генераторот на слободна енергија предложен на Макинова 2011 ја има таа предност што не доаѓа до никаква промена во хемискиот состав и постапката може да се повтори практично неограничен број пати. По стотици или илјади години може да се констатира намалување на масата на дискот или поопшто промена на неговите физички својства. Механичкиот ефект кој е искористен во овој генератор е нобјаснив со помош на нашиот упростен модел на просторот, туку е најпрво теоретски предвиден со пософистициран пристап кон поимот за простор. Потоа тој механички ефект како феномен е констатиран и експериментално (во домашни услови), а снимка од експериментот е презентирана на Макинова 2011.
Костадин Тренчевски, автор на "Генераторот на слободна енергија" на Макинова 2011
Почитуван г. Тренчевски, Мојата критика во споменатиот текст се однесува на политиката на МАКИНОВА, а не на Вас. Во мојот текст воопшто не е спомнато Вашето име, ниту називот на Вашиот уред. Што се однесува до Вашите објаснувања, тие воопшто не држат! Вашата аналогија со хемиските или нуклеарните процеси не е точна, затоа што хемискиот состав на Вашиот диск не претрпува никаква промена! Понатаму, спомнувате некаква промена на фреквенцијата, но не ми е јасно на што се однесува – материјален објект (диск) нема некаква "сопствена фреквенција", освен ако не мислите на сопствената температура на дискот, која зрачи како топлотен (инфрацрвен) електромагнетен бран со одредена фреквенција. Но промената на таа фреквенција би значела дека температурата на дискот се променила, а тоа сигурно не се случува со Вашиот диск! Вашето теоретско објаснување од кое го извлекувате принципот на работа на "Генераторот на слободна енергија" е само теорија која допрва треба да се докаже, а овде зборуваме за практични, лесно опипливи физички ефекти. Ефектот кој беше презентиран на МАКИНОВА 2011 со видеоснимка (од експериментот) многу лесно може да се објасни со други, обични и сосема прозаични причини. Освен тоа, ефектот и силата кои произлегуваат од Вашата теорија досега не се забележани во севкупната историја на машинството, а барем таму има безброј примери на кои тоа би се покажало – целото машинство, со сите свои гранки, почива на ротациони дискови кои забрзуваат и успоруваат. Можеби не сте знаеле, но во машинството детално се испитуваат дури и најмалите сили кои се појавуваат кај машините – особено оние со мегаватна моќност (!), па така запчаниците и лежиштата се анализираат под електронски микроскоп (!) и се бараат и најмалите траги на абразија која доаѓа од непредвидени сили (аксијални и радијални сили, нецентрираност, вибрации,...). Таква сила каква што Вие ја опишувате, до сега не е забележана ниту кај машини со мегаватна моќност, а според Вашата теорија таа сила би била значаен дел од таа мегаватна моќност, во текот на забрзување и успорување на дискот. Такви моќни сили би предизвикале кршење на лежишта, осовини и запчаници, а такво нешто досега не е забележано! Вашето клучно објаснување е дека енергијата што ја генерира Вашиот "Генератор на слободна енергија" доаѓа од намалувањето на масата на дискот. Неточноста на овој Ваш став ќе го докажам со следново: Ако "вишокот" на енергија доаѓа од намалувањето на масата на Вашиот диск (според формулата E=mc2), тогаш тоа намалување на масата може да произлезе само> од овие две причини: 1. Се намалил бројот на атомите (молекулите) од материјалот од дискот; 2. Бројот на атоми (молекули) од дискот останал ист, а им се намалила нивната маса. Иако не е сосема јасно кажано од Ваша страна, мислам дека и Вие сметате дека причината под број 1 не е валидна, но сепак да прецизирам: објаснувањето под број 1 не држи, затоа што тоа би значело дека некои атоми (молекули) од дискот ќе исчезнат – претворајќи се во механичка (!?) енергија! Настрана тоа што такво спонтано исчезнување атоми досега не е забележано во историјата на физиката или хемијата, проблемот е во следново: кој и како (по кое правило?) одлучува кои атоми од дискот ќе останат, а кои ќе исчезнат – претворајќи ги во енергија? Во недостаток на каков било физички закон што би го објаснил тоа, на памет ми доаѓа само еден можен одговор – Бог, по само нему сфатливо правило. Но за несреќа – јас сум атеист! Објаснувањето под број 2 е во спротивност со сите физички закони и со сите експериментални набљудувања, кои докажуваат дека масата на атомот (од одреден изотоп - елемент) е константа! На пример, масата на атомот на железо (од кој е изработен дискот) е непроменлива – не постојат различни маси на атом од железо (зборуваме за еден ист изотоп)! Ако масата на некој атом се променила, тоа би значело дека се променила масата на неговите протони или неутрони или електрони (или траекторијата на нивните орбити), а такво нешто досега не е забележано – масата на протонот или неутронот е физичка константа (при константна брзина)! На крај, да потсетам на едно мудра тактика на сите патентни заводи во светот: ако некој се обиде да патентира перпетуум-мобиле, патентниот завод бара од пронаоѓачот прво да демонстрира практично изработен, функционален прототип! Нема потреба да кажам, но сепак еве – досега во целиот свет не е доделен ниту еден патент за перпетуум-мобиле, затоа што, погодувате, никој досега не прикажал перептуум-мобиле што функционира! Но некои се досетиле, па во патентните пријави воопшто не го споменуваат зборот "перпетуум-мобиле", туку "генератор на енергија". Тоа всушност е исто, но сепак без проблеми проаѓа кај патентите заводи. Но не и кај мене – јас и понатаму барам да ми се демонстрира прототип на "генератор на (слободна) енергија", кој навистина ќе функционира и ќе заврши некоја корисна работа! На пример, да генерира доволно енергија да ми свари еден чај (кафе не пијам), или да генерира доволно енергија за автомобилот да ме однесе до Охрид (или барем до Велес). Додека не се случи тоа, јас сум во право, а Вие – не! Hic Rhodus, hic salta!
Владимир Филевски
Го прочитав одговорот на писмото за авторските права (објавен во Емитер 10/11), и ви испраќам линк од интернет страница (http://www.electronics-lab.com/projects/power/001/index.html) за еден од многуте проекти што Славко Стојковски ги има преземено од интернет. Станува збор за стабилизираниот извор од Емитер 3/05. Исто така и стабилизаторот со LM723 од бројот 1/08 го има на интернет со истата плочка, а единствена разлика е тоа што вашиот соработник има додадено отпорник и диода, другото сè е исто. Исто така и други луѓе имаат кажувано како наоѓале шеми што биле претходно објавувани на интернет.
Бојан Јаневски, преку и-меил
Одговорот сте го прочитале, но по сè изгледа не сте го разбрале. Поентата на тој одговор е дека за шеми (електронски конструкции) какви што вообичаено се објавуваат во ЕМИТЕР и во другите популарни списанија за електроника (наука и техника), веројатноста дека се под патентна заштита речиси и не постои, затоа што најчесто станува збор за шеми од каталозите (datasheets) на производителите на ИК или за шеми во кои се искомбинирани основните електронски кола или, пак, за постари шеми за кои патентните права се одамна истечени. Таков е случајот и со овие две шеми кои ги посочувате. Едно толку едноставно коло како што е сериски стабилизатор со LM723 зајакнат со моќен транзистор го има во сите учебници за електроника и се учи уште во средно електротехничко школо. Оваа шема и плочка се познати повеќе од 40 години, пред да бидат измислени интернетот и персоналниот компјутер! Производителот на LM723 уште тогаш ги објавил сите основни варијанти на употреба на нивниот интегралец заедно со нацрти за печатени плочки, а сето тоа е јавно објавено (отпечатено) и дадено на СЛОБОДНА употреба на сите заинтересирани! Логиката зад оваа навидум неверојатна великодушност е најобичен профит! Ако заинтересираните добијат разработена и испитана шема и плочка која одлично работи, тие од заинтересирани љубопитници стануваат верни купувачи на LM723! Исто постапуваат сите производители на електронски компоненти во светот - нивни експерти разработуваат цели шеми и плочки и тоа го даваат како datasheet, application note и сл. на бесплатно користење на сите. Тешко дека денес некој ќе смисли некој нов и досега невиден склоп (шема) и плочка, нешто што на тие експерти не им текнало претходно, особено кога станува збор за нешто толку едноставно како што е обичен сериски напонски стабилизатор со LM723 и моќен транзистор. Оваа шема ја има во сите книги за основна електроника, задолжително се објавува во сите списанија за електроника во светот, па така и во ЕМИТЕР. Но тоа воопшто не значи дека авторот на средношколскиот учебник по електроника (или авторот на текстот во ЕМИТЕР) направил плагијат со тоа што ја објавил шемата и плочката за сериски напонски регулатор и што објаснил како тоа функционира. Слична ситуација е и со проектот од посочената интернет страница – таа иста шема и плочка сум ги видел пред повеќе од 25 години на друго место (во некое од тогашните списанија Elektor, EPE, ELV, Радиоаматер, САМ...). Впрочем, таа шема претставува една варијанта на класичните решенија за напонска и струјна регулација со помош на операциски засилувачи, што се познати повеќе од 40 години. Претходно кажаното е доволно за да сфатите дека не станува збор за неовластено користење и повреда на нечии патентни или други права. Но, можеби Вашата реакција не е заради патентните права туку затоа што очекувате во ЕМИТЕР да има само оригинални конструкции од неговите соработници? Во тој случај Вие (и "другите луѓе" кои ги спомнувате) имате погрешна претстава за функцијата и содржините на списанијата за популаризација на науката и техниката. Главната улога на списанијата за популаризација на науката и техниката, во кои спаѓа и ЕМИТЕР, е да пренесуваат веќе познати работи на заинтересираните читатели, работи кои некој претходно ги пронашол или измислил и ги објавил некаде на друго место. Тоа не значи дека тоа е плагијат и дека тие списанија крадат сè што ќе стигнат! Дури и во Scientific American, најпознатото и најстарото светско списание за популаризација на науката, никогаш нема претставување на нови, до тогаш непознати откритија. Новите откритија прво се објавуваат во научните списанија, како што се Nature или Astrophysical Journal, а по некој месец истите тие научни трудови се претставуваат на поедноставен и популарен начин во Scientific American. Тоа не е плагијат! На истиот начин се претставува и електрониката во ЕМИТЕР, Elektor, Everyday Practical Electronics и во секое друго слично списание во светот - таму нема нови откритија, туку само преџвакани, познати работи. На пример, во ЕМИТЕР (или во Scienific American) сте прочитале вест за откритие за некоја интересна екстрасоларна планета и детално објаснување околу тоа. Зарем мислите дека авторот на тој текст мора да биде само астрономот кој ја открил таа планета, и никој друг? Всушност, тој астроном ќе го објави своето откритие во научното астрономско списание Astrophysical Journal, кое го читаат неговите стручни колеги. Но јазикот, податоците и стилот на пишување во Astrophysical Journal не се за обична публика. Тука на сцена стапуваат списанијата како ЕМИТЕР (или Scientific American) кои високостручниот текст напишан со строго научен јазик ќе го преведат, упростат и адаптираат на многу пониско ниво. Така преработената информација не е плагијат, како што мислите Вие! Како инаку ќе се пренесуваат низ светот вестите за најновите астрономски откритија, ако нема новинари и списанија кои комплицираната научна информација ќе ја пренесат поедноставено на пошироката публика? Со електрониката е слично. Еве на пример, некаде постои некаква шема на интернет, која обично доаѓа без никакви објаснувања, или евентуално само со неколку реченици на англиски јазик. Колкава е нејзината употребна вредност за обичниот македонски електроничар (посетител на интернет)? Многу мала, а уште е помала ако електроничарот не знае добро англиски. А сега разгледајте го овој пример: некој македонски ентузијаст практично ја реализирал таа иста шема, напишал текст (на македонски!) во кој детално го објаснил начинот на функционирање на шемата, нагодувањето, своите практични искуства и сето тоа го објавил во ЕМИТЕР. Колкава е сега вредноста на таа шема? Голема, се разбира! Иако ја содржи истата шема, тој напис веќе не е плагијат туку сопствен авторски труд – токму заради внесениот сопствен труд на авторот. Како Вие ќе ги окарактеризирате сопствените проекти на авторите во ЕМИТЕР, на пример проектот за картинг на нашиот соработник Томе Скендеровски? Дали тоа е плагијат, бидејќи картинзи постојат многу одамна и сите тие имаат четири тркала, мотор и волан, меѓусебно поврзани на единствениот можен начин? Или, како Вие ќе го окарактеризирате мојот проект во ЕМИТЕР "100 W филтер-засилувач за сабвуфер"? Тој содржи интегралец TDA7294 што го измислил некој друг, шемата е 90% иста како од оригиналниот datasheet (го има на интернет!), а целата шема во глобала всушност е обичен активен филтер што го пронашле R. P. Sallen и E. L. Key во 1955 година. Дали ова е плагијат? Да резимираме – во популарните научно-технички книги и списанија (вклучувајќи го и ЕМИТЕР) се објавуваат четири типа на написи, кои во општ случај не се плагијати:
1. Текстови за едукација, во кои се прикажуваат одамна познати шеми (или одамна познати работи од астрономијата, физиката, машинството...), со детални објаснувања за почетниците;
2. Сопствени авторски проекти, во кои се користат познати елементарни склопови (стабилизатор на напон, диференцијален засилувач, push-pull и сл.), но составени во една функционална целина според замисла на авторот;
3. Информации, објаснувања и коментари за најновите достигнувања и откритија од некоја научно-техничка област, кои не се откриени од авторот на текстот.
4. Информации за најнови производи и настани од науката и техниката.
Во ЕМИТЕР (и во некои ретки други популарни списанија) понекогаш навистина се објавуваат потполно нови, дотогаш невидени откритија (како во рубриката Еурека во ЕМИТЕР), но тоа не ја менува поентата на претходно кажаното.
Што се однесува до електронските конструкции кои се објавуваат во ЕМИТЕР, дел од нив влегуваат во првата категорија (кога се направени според позната, претходно објавена шема), а дел во втората категорија – сопствени авторски конструкции. Вака е во сите списанија за електроника, па дури и во светски најпознатото и најценетото списание за електроника Elektor. Секако, во Elektor има поголем процент на сопствени авторски проекти отколку во ЕМИТЕР но, сепак, во тој сегмент ЕМИТЕР не заостанува многу. А ако се земат предвид условите во кои егзистира ЕМИТЕР, како и бројот на електроничари во Македонија, тогаш со бројот на сопствени авторски проекти можеме да бидеме повеќе од задоволни.
На крај, на сите луѓе кои немаат друга попаметна работа освен да бараат "влакно во јајцето", би можеле да им препорачаме: Наместо лагодни сеирџиски обвинувања од фотелја пред компјутер, да седнат на работна маса и практично да направат некој проект, по сопствена шема или по некоја веќе позната шема, да ги нацртаат сите потребни цртежи, вклучително и дизајнот на печатената плочка и сето тоа добро да го објаснат на неколку страници текст. Со други зборови, да достават до ЕМИТЕР комплетен напис за проектот, а ние ветуваме дека ќе го објавиме и ќе им исплатиме хонорар. Ако не го направат тоа, ќе сметаме дека тие исти "сеирџии" не се способни да сработат ниту наједноставно проектче за објавување во ЕМИТЕР или се плашат дека некој друг "сеирџија" ќе ги критикува за плагијат, за лошо реализиран или лошо презентиран проект! Најпосле, ако не сакаат во ЕМИТЕР, може да го објават својот проект каде било, ама конечно нека се фатат за работа, а не само неосновано да критикуваат други.
Владимир Филевски и Слободан Таневски
Здраво,
ви пишувам во врска со алармот за во автомобил од број 5-6/2К (мај/јуни 2000г). Значи, целата плочка ја направив и кога ќе ја вклучам на напојување од 12V, интегрираното коло IC1 загрева и не продолжува струјата низ плочката. Со професорот по пракса ја проверивме плочката и не откривме никаков спој при лемењето. Пастата е исчистена од плочката, а елементите ни се поставени правилно. Значи, проблемот ни е со интегрираното коло. Ве молам, ако можете да ни помогнете.
Александар Тошевски
Внимателно прегледувајќи ја електричната и монтажната шема не забележав видлива причина поради која би можело интегрираното коло IC1 да се прегрева. Во применетата конфигурација, тајмерот би можел да прегрева во некој од следните случаи:
- неправилно поставување на колото на плочката, поради "ротација" пин 8 да се најде по грешка на позицијата на пин 1, па така колото да добие инверзно напојување, наместо плусот од напојувањето да биде на пин 8, а масата на пин 1 напојувањето ќе биде обратно (пин 8 на маса, а пин 1 на плус). На ваков начин колото ќе "прегори" и ќе се прегрева.
- краток спој на излезниот приклучок (пин 3), неправилна (премала вредност на R3 или отпорноста на релејот Re1) или обратна поларизација на диодата D1. Овие можни грешки би довеле до протекување на поголема струја низ колото и до негово загревање. Обратно поларизирана диода би ги "премостила" контактите од релејот и поголема струја би протекла низ отпорникот R3.
Како да си помогнете сами, поради тоа што не е лоцирана можна грешка за споменатото загревање на колото?
Извадете го од подножје колото IC1 (или одлемете го). Проверете на плочката или подножјето од колото дали пин 1 (маса) е на потенцијал нула, а пин 8 на потенцијал на напонот на напојување од В:12V. Проверете ја правилната поларизација на диодата D1, измерете ја вредноста на намотките од релејот Re1 и вредноста на серискиот отпорник на релејот, отпорникот R3. Потоа пред да го ставите колото, подигнете ја ногичката (пин 3) да не навлезе во подножјето или не ја лемете, а потоа ставете го колото и измерете колкава е струјата што ја "повлекува". Мирната струја не би смеела да биде поголема од неколку mA. Ако во овој случај нема загревање вклучете ја ногичката (пин 3) и проверете дали IC1 се загрева. Ако загревањето сè уште е присутно можно е причината да е во самото интегрирано коло, па обидете се со некој друг примерок на 555 или ставете CMOS интегрирано коло 555.
Ако после неколку обиди не се снајдете со причината за прегревање според нашите упатства, тогаш побарајте помош од некој искусен електроничар. Но, задоволството е поголемо ако грешката ја откриете сами.
Да ја искористам можноста да ви напоменам дека за овој проект во ЕМИТЕР 6/03 е објавена една исправка за корекција на ППК, но таа нема никакво влијание врз дефектот кој го спомнувате. Имено, на ППК треба дополнително да се направи еден спој помеѓу десната ногичка од отпорникот R27 и долната ногичка на отпорникот R9 (гледано од страната на компонентите). Ако ППК ја имате набавено од ППК сервисот на ЕМИТЕР, овој спој е маркиран со црвена боја. Без овој спој, пин 8 од колото IC3 не добива напон од 12V и биперот нема да работи.
Петар Аврамовски
Pages
Пишувајте ни, прашувајте, коментирајте, предлагајте...
Ако имате некоја критика, пофалба или предлог за списанието, ако имате прашање или коментар во врска со некој напис објавен во ЕМИТЕР, ако имате прашање од која било област од науката и техниката или, ако имате проблеми со изработка и поправката на вашите уреди и системи – слободно обратете ни се.
Потрудете се вашите писма да бидат кратки и прецизни, но внимавајте да ги содржат сите неопходни информации во врска со темата. Ќе се потрудиме нашиот одговор да го добиете што побрзо (преку e-mail), а најинтересните писма, заедно со нашиот одговор ќе бидат објавени во списанието и на нашиот Веб портал (https://emiter.com.mk/pisma). Во секој број едно писмо ќе биде прогласено за “Писмо на бројот“ и неговиот автор ќе биде награден со полугодишна претплата на ЕМИТЕР.
Напоменуваме дека сите писма што ќе пристигнат на адреса на редакцијата сметаме дека се испратени со цел да бидат објавени. Редакцијата го задржува правото да ги обработи писмата што ќе бидат објавени, во насока на лектура, појаснување и кратење. На крајот, мора да напоменеме дека, и покрај нашата желба, сепак, не сме во можност да одговориме на сите писма и прашања.