Почитувани,
Емитер читам и купувам редовно од 2003 година. Во секој број внимавам на правописот во изданието. Емитер за мене важи за списание кое го пишуваат образовани граѓани на Македонија. Не можам да не ви забележам на последниот број – особено на написите од Невенка Стојановска. Упорно го користи зборот “билиони”. Нема “билиони”, туку има “милијарди”. Кај е лекторот на Емитер да корегира? Од тоа што чувствувам одбивност од правописот на Невенка Стојановска, често ги игнорирам нејзините написи. Не сакам во списанието да сретнувам непостоечки зборови или скопјанизми. Разбудете го лекторот од зимски сон за да си ја врши работата и пишувајте квалитетни написи без да сретнуваме зборови карактеристични за Скопје или карактеристични за сомнително образовани луѓе. Написите од Петар Лагудин се прекрасни, од Владимир Филевски исто така.
Исто, имавте грешка во шемите за релаксациски осцилатори со NE555 со променлив однос импулс/пауза. Не памтам дали грешката беше во тоа што имаше нацртано вод кој не треба да го има или фалеше вод кој треба да го има. Дополнително, написите од Ива Зафировска се со измешан редослед на зборовите или нејасни и морам да дешифрирам која е пораката на реченицата.
Ви посакувам успех во лекторирањето и во работата.
Зоран Јанкулоски
Почитуван г-не Јанкуловски,
Вашето писмо, особено со забелешката за зборот “билиони”, прилично нè зачуди, бидејќи на сите во Емитер (авторите, уредништвото и лекторката) добро ни е познато двојното значење на тој збор. Зар е можно на авторот и неколкумина кои ги читаме написите пред објавување да ни се протнал таков пропуст, и тоа неколкупати, како како што велите? Затоа направив внимателна проверка и еве ги резултатите:
1. Во последниот број, но и во последните 4 броја на Емитер никаде не е употребен зборот “билион”. Според тоа Вашата забелешка дека во последниот број на Емитер на неколку места е употребен зборот “билион” (и тоа погрешно) е целосно неточна.
2. Претпоставив дека сте се збуниле и Вашата забелешка не се однесува за списанието туку за онлајн-вестите. Направив пребарување и низ онлајн-вестите и најдов две вести од месец мај оваа година, во кои е спомнат зборот “билион”. Тоа се:
Забавена снимка на светлински пулс https://emiter.com.mk/vesti/18397
Чекор напред кон преносливи атомски часовници https://emiter.com.mk/vesti/18404
Меѓутоа и во двете статии зборот “билион” не е погрешно употребен за да означи милијарда (109), како што Вие мислите, туку за да го означи бројот 1012 и тоа е јасно напишано – во првата статија во загради стои појаснувањето дека тоа е 1012, а во втората зборот “билион” се поврзува со префиксот Тера кој, како што е познато, означува 1012.
Тука сметам дека е потребно да дадам појаснување во врска со употребата на зборот “билион”. Имено, зборот “билион” постои и се користи во континентална Европа и во англосаксонските земји (САД и Обединетото Кралство), но со различни значења. Во англосаксонските земји со зборот “билион” се означуваат 1000 милиони (109), а тој број кај нас (во Европа и поголемиот дел од светот) се нарекува милијарда. Во Европа и во поголемиот дел од светот зборот “билион” означува 1000 милијарди односно 1012. Споредбен преглед на имињата на неколку големи броеви е даден во табелата, а детално објаснување прочитајте на линкот од Институтот за математика на ПМФ: http://poim-pmf.weebly.com/kako-se-citaat-golemite-broevi.html
3. Што се однесува до грешката во релаксацискиот осцилатор, тој не е со NE555 како што велите (немаме таков објавено во спомнатиот серијал), туку е со операциски засилувач (објавен во Емитер 10-12/2018, стр. 47). Исправка на таа грешка беше објавена веднаш во следниот број (1-3/2019) на стр. 94 (и на веб-страницата за наведената статија) и ме чуди како Вие како внимателен читател не сте ја забележале.
4. Ме зачудува острината на Вашите забелешки и прозивки во врска со правописот без да посочите ниту еден конкретен пример. Ние уште од првиот број имаме постојано анагажирано лектор (за разлика од многу други медиуми) кој совесно си ја врши својата работа (иако хонорарот е скромен), а исто така и самите автори внимаваат на изразот и правописот. Досегашните 200 броеви сведочат дека сме прилично успешни во тоа. Сепак, ова не значи дека не може да ни се протне понекоја грешка, но од такви ситни изолирани случаи да генерализирате дека во ЕМИТЕР има многу “скопјанизми” и правописни грешки “карактеристични за сомнително образовани луѓе” е навистина претерано и неумесно.
По овие образложенија и одговори, останува само да Ви се заблагодарам за пофалбите и убавите желби и да Ве повикам уште повнимателно да го читате Емитер.
Слободан Таневски
Почитувани,
Вашата редакција и реакција ме израдува и јас сум во заблуда за значењето на “билион”. Бев уверен дека “билион” е присвоен збор од англискиот јазик и мислев дека всушност се мисли на наша милијарда, 109. Префиксите за големи броеви ги знам како рима, ги користам уште и постојано ги вртам низ ум почнувајќи од екса, па пета, тера, гига, мега, кило, хекто и дека, па малите – деци, центи, мили, микро, нано, пико, фемто и ато. Имињата за 1021, 1024, 10-21 и за 10-24 ми се тазе сретнати. Секогаш ги користам како степен, на пример 6·109 и не го читам како 6 милијарди или 6 билиони, туку едноставно 6·109 и негде назад во умот ми светка придушено дека префиксот се вика милијарди и би било 6 милијарди, а како англицизам се 6 билиони. Проверив на Гугл и така е како што велите. Токму заради културолошки заблуди, сметам дека е далеку попрактично и побезбедно да се користи бројката со степенот наместо бројката со името.
За шемите за релаксациските осцилатори сега ми текнува дека беше со операциски засилувач, да. Во право сте.
Сакам и да одам на работа, да ги завршувам обврските, да одржувам бизнис, да го терам хобито, да читам Емитер, да ги реализирам плановите, попатно да трпам нервози, стрес и ете концентрацијата попушта.
Продолжете со успешната работа. Сè најдобро.
Зоран Јанкулоски
Почитуван г. Јанкулоски,
Во Емитер од поодамна имаме одлучено сите големи броеви (од милијарда нагоре) да ги пишуваме и со нивното име и со нивната вредност прикажана со експонент (А·10X). Така е постапено и во наведените случаи. На овој начин се избегнува можна забуна, како кај читателите на кои не им е блиско означувањето на броевите со експонент, така и кај читателите кои имаат математичко-техничко образование.
Следете нè и понатаму,
Слободан Таневски
Падна тешко обложување меѓу мене и еден мој пријател за тоа што е клучот на EGR вентилот кај современите мотори. Само ЕМИТЕР може да ја спаси ситуацијата и затоа ве молиме за одговор.
Голем поздрав,
Горан Марковски
и Љубиша Крстевски
Клучот е во значителното присуство на вода (H2O) во продуктите (гасовите) од согорувањето во моторите СВС. Имено, при идеалното согорување (интензивна оксидација) продукти од согорувањето се топлина, јаглероден диоксид и вода (во испарена состојба). Е токму водата е “она главното” во нашиов случај затоа што и покрај фактот што таа се наоѓа во гасовита (испарена) состојба, продолжува да ја прима топлината од околината и оди кон состојба на прегреаност. Водата има многу голема специфична топлина (тоа практично значи дека таа ја “пие” топлината) и ако дел од тие гасови ги вратиме повторно во комората за согорување, водата што се наоѓа во тие гасови ја намалува температурата на истурените појаси кои се со висока температура (реално, тоа се шпицови од топлина или многу врели појаси од гас), а со тоа се намалува создавањето на многу отровните и опасни азотни оксиди, кои се создаваат во услови на високи температури од останатите продукти од реалното согорување во компресиониот простор. При ова, моторот е еколошки прифатлив (т.е. поминува на технички преглед).
Томе Скендеровски
Имам еден интересен проблем, а знаејќи дека разговарам со аудиофили се надевам дека ќе можете да ми помогнете :)
Неодамна го надградив домашното кино со AVR ресивер на ARCAM, модел AVR550, напојуван од масивен тороиден трансформатор. Од пред неколку дена почна да се појавува механички брум од трансформаторот. Почнав да истражувам околу темата, направив препорачан troubleshooting и с# наведува на тоа дека постои DC-Offset во мрежата за напојување (230 Vac). Веднаш барав каде може да се купи DC trap (blocker), но очигледно производителите знаат која е нивната целна група и забегуваат со цени :) – најевтината понуда почнува од 400 евра па нагоре. Интересно е што неколку сајтови водени од ентузијасти нудат DIY решенија, а истото го гледаат како можност да заработат нешто со тоа. Еден од нив е од Шведска и нуди готови печатени плочки со и без компоненти: https://sjostromaudio.net/cart/en/mains-circuits/62-dct03-dc-filter-for-...
Ме интересира кое е вашето мислење околу квалитетот на решението погоре? што би се додало или одземало за да се добие резултат како оној од познати брендови кои работат со дополнителни безбедносни европски стандарди и наплаќаат големи пари за тоа? Или со други зборови, дали вреди да инвестирам време и пари во DIY (направи сам) проект ако квалитетот на скапите брендирани решенија не може да се постигне со самоградба?
Фала однапред,
Дејан Панов
Прво треба да се провери дали DC офсетот во мрежата навистина е проблемот. Ако DC офсетот постои, тогаш решението е едноставно и релативно евтино – шемата и вредностите се дадени на Сликата 8 на следниот линк:
https://sound-au.com/articles/xfmr-dc.htm
Препорачувам да се прочита целиот текст од линкот – Род Елиот е експерт со светско реноме.
Владимир Филевски
Ве молам за одговор на неколку прашања:
1. Шемата што ја имате дадено во Емитер 4/2014 за склопот Скалично светло со предупредување пред гаснење, дали е точна?
2. Дали имате изработено ваков склоп?
3. Дали треба посебно напојување за LM311?
4. Зошто се носи 230VAC директно на LM311?
5. Дали имате плочка за истиов проект со број ППК1413?
Гоце Ѓорѓиевски
Пред некој ден одговарав на слични прашања за истиов проект. По сè изгледа дека ни Вие го немате прочитано текстот бидејќи за сè што прашувате е јасно напишано во статијата “Автоматски прекинувач за осветлување” од Емитер 4/2014.
1. Да, шемата е точна, како што е вообичаено за Емитер.
2. Да, го има изработувано наш соработник.
3. и 4. Не треба посебно напојување за LM311. ИК LM311 се напојува од приклучокот за 230Vac, но тој напон се смалува со компонентите R7, C4, D1, D2, C5 на вредност од 5,5Vdc со кој се напојува ИК. Ова подетално е објаснето во наведениот напис, на стр. 59. Зошто токму така е направено, има објаснување во текстот.
5. Моментално имаме само една плочка ППК1413.
Прашање до Вас – го имате изработено колото или планирате да го изработите?
Поздрав,
Слободан Таневски
Pages
Пишувајте ни, прашувајте, коментирајте, предлагајте...
Ако имате некоја критика, пофалба или предлог за списанието, ако имате прашање или коментар во врска со некој напис објавен во ЕМИТЕР, ако имате прашање од која било област од науката и техниката или, ако имате проблеми со изработка и поправката на вашите уреди и системи – слободно обратете ни се.
Потрудете се вашите писма да бидат кратки и прецизни, но внимавајте да ги содржат сите неопходни информации во врска со темата. Ќе се потрудиме нашиот одговор да го добиете што побрзо (преку e-mail), а најинтересните писма, заедно со нашиот одговор ќе бидат објавени во списанието и на нашиот Веб портал (https://emiter.com.mk/pisma). Во секој број едно писмо ќе биде прогласено за “Писмо на бројот“ и неговиот автор ќе биде награден со полугодишна претплата на ЕМИТЕР.
Напоменуваме дека сите писма што ќе пристигнат на адреса на редакцијата сметаме дека се испратени со цел да бидат објавени. Редакцијата го задржува правото да ги обработи писмата што ќе бидат објавени, во насока на лектура, појаснување и кратење. На крајот, мора да напоменеме дека, и покрај нашата желба, сепак, не сме во можност да одговориме на сите писма и прашања.