Здраво емитерци,
Јас сум ваш редовен читател од Куманово и ви се јавувам за еден мал проблем. Имено, преправам аудиозасилувач од сабвуфер реализиран со TDA2030A. Сараунд системот е 5.1 и има 7 интегрални кола, 5 интегрирани кола за каналите за бас излезот, има 2 кои се во мостен (bridge) спој. Сè ми оди супер, само ако може една мала консултација. Напојувањето е +15V 0 -15V. На плочката (која е фабричка) има и излез +8 0 -8V, кој служи за напојување на друга плочка, ама таа не ми е потребна и е отстранета. Кога на тие +8 и 0 ќе приклучам кулер (DC вентилатор) тој работи, но ми прави неред со тоа што на звучниците се "слуша" вртењето на вентилаторот (брмчење). За да не додавам уште еден мал трансформатор специјално за вентилаторот, дали има решение како да се "украде" од веќе постоечкото напојување, дали ќе треба да се додадат некој кондензатор, диода... или слично за да би можело уредите да функционираат непречено еден од друг. Се надевам дека има решение.
Само да напомнам дека го имам изработено проектот "Стереоаудио засилувач Паганини" од Емитер 5/09, и тој е одличен, се разбира, за својата намена.
Имате голем поздрав од Куманово, стварно сте супер, неспоредливи... само така продолжете.
Горан (colgate_h_mocan@....)

Прво, да се обидеме со наједноставното решение - дали мора да има вентилатор? Ако ладилникот за TDA2030 е премал, најдобро е да се стави поголем ладилник. Дури и во случај вентилаторот да не индуцира брмчење во звучниците, тој сепак ќе шуми заради струењето на воздухот. Токму заради тие неизбежни шумови во hi-fi техниката се избегнуваат вентилатори за ладење на засилувачите.
Ако сепак мора да се користи вентилатор, треба да се испроба со друг вентилатор – можеби постојниот не е сосема исправен? Вентилаторот треба да се постави подалеку од електрониката за да се намалат индуцираните пречки. Ако и ова не помогне, можете да се обидете со сериска диода приклучена меѓу +8V и плусот на вентилаторот и електролитски кондензатор приклучен паралелно на изводите на вентилаторот. Кондензаторот треба да има вредност помеѓу 100 и 1000 µF и да се залеми што поблиску до вентилаторот.
Владимир Филевски

Наједноставно е да се искористи постоечкиот мрежен трансформатор за напојување на засилувачите и на вентилаторот. За таа цел неопходно е да се вгради еден дополнителен Грецов насочувач заедно со уште еден или два отпорника врзани во серија со вентилаторот (зависно од нивната моќност и потребниот напон за вентилаторот). На крајот добро е да се постави и еден кондензатор паралелно со вентилаторот. Тоа би требало да биде доволно за непречена работа на засилувачите и вентилаторот во исто време.
Дејан Трпески

Здраво
1. Може ли да ми препорачате електрична шема на коло за вклучување и исклучување на уред во однос на влезен аудиосигнал? Имам woofer кој кога е вклучен има мал шум. Би сакал да направам проект каде што ќе се вклучува wooferot само кога ќе му дојде сигнал од засилувачот. Барав по проектите, но никако не можам да го најдам тој број на ЕМИТЕР каде што се наоѓа тој проект.
2. Се одлучив да го правам 100W гитарски засилувач објавен во '97 година и сакав да ве прашам дали се исплати и дали вреди да се направи тој проект и ако да, дали некој од читателите се пожалил или дал предлог за негово подобрување? Свирам гитара и голем ентузијаст сум, обожавам добар и квалитетен звук-со оглед на тоа што менувам жици секои 2 недели затоа што ми се допаѓа металниот остар звук на новите жици, јасно ќе ви стане колку обожавам добар звук.
Со почит, ваш редовен читател Бранислав

Уред за автоматско вклучување/исклучување на сабвуферот имаме објавено во бројот 6/2006.
Во 1997 година немаме објавено проект за гитарски засилувач, па веројатно мислите на проектот од 2007 година. Овој проект авторот го има изработено во неколку примероци, а имам сознанија дека го изработувале и многумина читатели и нивните искуства се главно позитивни. Некои дополнителни информации за овој проект можете да најдете во рубриката "Писма" во претходните броеви и на нашиот веб-сајт.
Колку за информација во подготовка е и можете да очекувате во наредните броеви на ЕМИТЕР нов комплетен проект за "Low COST" гитарски засилувач.
Слободан Таневски

Имам слушнато дека Li-Ion батериите не трпат повеќе од 200 полнења за разлика од NiCd кои издржуваат 1000 полнења. Моите искуства го кажуваат токму спротивното, Li-Ion батеријата од мобилниот ми трае без проблем 4 години и ветува деја може уште некоја година да е во функција, додека NiCd батериите од безжичниот телефон издржуваат едвај 2 години (понекогаш и помалку!). Зошто е така?
Петар преку е-маил.

Кога зборуваме за Li-Ion акумулатори и колку полнења тие издржуваат, тогаш производителите споменуваат една нова категорија: комплетен циклус (complete cycle). Комплетен циклус се смета цел циклус од празнење од некое ниско ниво, па полнење до максимум, па празнење до првобитното ниво. Li-Ion акумулаторите издржуваат 100 до 200 вакви циклуси без драстично намалување на капацитетот. Тие издржуваат многу повеке делумни полнења, за разлика од NiCd акумулаторите кои декларативно издржуваат 1000 делумни полнења (поради меморискиот ефект, сите полнења кај Ni-Cd се делумни!).
Со NiCd имам многу искуство, накратко тие "нит се водат, нит се тераат" па апсолутно е невозможно да се направи квалитетен алгоритам за автоматско полнење. Преведено во број на полненња, никогаш, ама баш никогаш не сум се приближил до фамозната цифра од 1000 полнења, се завршувало на пар стотини, некогаш и помалку, полнења! Затоа, уверен сум дека за NiCd, често споменуваната цифра од 1000 полнења е повеќе маркетиншки трик отколку проверен факт во реални услови на експлоатација.
Кај Li-Ion акумулаторите, состојбата е сосема поинаква. Тие имаат доста стабилен циклус полнење/празнење и не покажуваат т.н. "мемориски ефект" така што многу полесно може да се проектира квалитетена автоматика за нивно полнење. Второ, многу битно својство кај Li-Ion акумулаторите е: ако ниту ги празниме батериите до крај ниту ги полниме до крај, тогаш векот на траење може да се продолжи. На пример, ако никогаш не ги празниме под 20% од капацитетот, ниту пак полниме преку 80%, тие можат да траат доста подолго. Тоа е сосема спротивно одколку кај NiCd акумулаторите.
Производителите го знаат ова својство и делумно го применуваат при проектирање на автоматиката за полнење на Li-Ion акумулатори кај мобилни телефони (и други уреди). Сепак сите производители не го користат ова својство, некои одат на "картата" да добијат поени на "издржливост" на уредот која, всушност, не е резултат на намалената потрошувачка туку е резултат на повеке празнети и повеке полнети акумулатори, што, се разбира, резултира во нивниот пократок животен век.
Да ја илустрирам драстичната разлика во полза на Li-Ion акумулаторите, ќе го напоменам фактот дека мобилните телефони треба да работат 24 часа на ден додека безжичните работат само кога се вклучени со една состојба на чекање (stand-by) кај која работи само приемникот и троши многу малку струја. Мобилните телефони, во состојба на чекање, покрај активиран приемник, повремено испраќаат сигнали со кои се идентификуваат во мрежата и затоа трошат многу повеќе струја (предавателот на мобилниот телефон обично троши 200 до 500 пати поголема струја од неговиот приемник). Згора на сето ова, предавателите кај мобилните телефони се со поголема моќност (3 до 10 пати) отколку оние кај безжичните телефони. Сето ова преведено во број на полнења во одреден период, користејќи акумулатор со двојно поголем капацитет (700 mAh кај Li-Ion наспроти 360 mAh кај NiCd) мобилните телефони ќе бараат два пати повеќе полнења отколку безжичните телефони. И, проверено, пак издржуваат подолг период, волшебно зар не?
Кога ќе се спомене акумулаторска батерија, тоа веднаш асоцира на NiCd и лошите искуства со нив па можеби затоа преовладуваат доста предрасуди на кои може да наидеме во реалниот живот. Li-Ion акумулаторите нудат еден сосема поинаков пристап, па за нив може многу да се пишува.
Мислам дека, во главни црти ги образложив причините зошто вашата Li-Ion акумулаторска батерија, која има доста "комплетни циклуси" (полнета секој трет ден, за 3 години таа ќе има околу 400 делумни полнења), најверојатно сè уште има задржано половина од првобитниот капацитет. И во реалност тоа е добро, ако не и одлично, во секој случај многу подобро од искуствата со NiCd акумулаторите!
Емилијан Иљоски

Здраво.
Ми треба помош околу адаптер. Имам рутер Zyxel чиј адаптер не знам каде е. Проблемот е што не можам да најдам соодветен за него – потребен е за 12V / 10W / 830mA. Јас дома имам универзален адаптер за 12V но е 5W и 300mA. Кога го уклучувам рутерот на него наместо Power сијаличката да свети зелено, свети жолто и не работи ниедна функција. Дали е проблемот до адаптерот и ако е Ве молам за помош каде би можел да купам ваков адаптер и по која цена?
Поздрав,
Александар Руфовски

Адаптерот што го имате е слаб, може да даде струја до 300mA, што е недоволно за рутерот. Треба да купите некој адаптер што е предвиден за струја од 830mA или поголема. Таков адаптер можете да купите речиси секаде каде што се продаваат електронски производи. Важно е адаптерот да биде за напон од 12V, а струјата односно снагата може да биде и поголема - често се наоѓаат адаптери за максимална струја од 1000mA по цена од 150 до 300 денари.
Слободан Таневски