Емитер 7-12/2019.
Нарачајте го овој број или најавете се за да ја прочитате целата статија.
Правењето звучни кутии со сопствени раце е поврзано со многубројни тешкотии – треба да имате добри познавања од аудиотехниката и соодветен алат и знаење од областа на столарството, а сето тоа заедно не се среќава така често. Сум имал можност да видам многу неуспешни обиди на ентузијасти, чии звучни кутии завршиле во облик на нефункционални Франкенштајн крпеници, а не е мал бројот и на оние кои се обратиле кај некој мајстор-столар, со слични резултати. Едноставно кажано, плакар и звучна кутија се потполно различни градби и бараат различни мајстори, со поинакви знаења и умеења. Од друга страна, постојат и интелигентни идеи за градба на звучна “кутија” кои не бараат специјален алат или столарско знаење. За овој проект го смислив наједноставното можно решение – целата звучна “кутија” е една обична ПВЦ цевка со дијаметар од 125 мм, без никакви дополнителни делови! Овој проект, колку што ми е познато, претставува прв и единствен пример во светот за наједноставната и најевтината можна двопојасна (two-way) звучна “кутија”. Притоа, нема некој голем компромис со квалитетот на звукот, бидејќи е употребен принципот на трансмисиона линија (Transmission Line - TL), конструкција што е особено ценета кај аудиофилите.
Правилниот начин на проектирање (дизајнирање) на звучни кутии од видот на бас-рефлекс и на затворени (компресиони) кутии бил објавен првпат во 1971 и 1972 година (Neville Thiel и Richard Small), додека трансмисионите линии (TL) биле разработени дури во 1999 година (George Augspurger) и 2000 година (Martin J. King). Интересно е што George Augspurger и Martin J. King, независно еден од друг, дошле до идентични резултати, иако користеле потполно различни теоретски модели. После нивните анализи, консензусот во научната заедница е дека сите звучници од типот на трансмисиони линии пред 1999 година биле неоптимално, па дури и потполно погрешно конструирани! Само по појавата на истражувањата од претходно наведените двајца експерти било овозможено правилно проектирање на TL звучните кутии. За жал, на пазарот с# уште постојат примери на лошо проектирани TL звучни кутии, некои од нив и по цена од неколку десетина илјади евра!
Јас го дадов мојот придонес во едуцирањето на аудио ентузијастите со текстовите објавени во ЕМИТЕР 5/1995 („Компресиони звучни кутии”) и ЕМИТЕР 1, 2, 4 и 6/1998 („Бас-рефлекс звучни кутии”), кадешто за првпат на македонски јазик беше објавена постапката за правилно проектирање звучни кутии со помош на Thiele-Small параметрите на звучничките единици (нискотонците). Правилното проектирање на TL звучните кутии повторно подразбира неопходна употреба на Thiele-Small параметрите, но за разлика од затворените и бас-рефлекс кутиите, тоа не може да се постигне со помош на едноставни формули и табели (иако постојат некои табели за приближно проектирање), туку мора да се користи специјализиран софтвер за тоа. Така, тогаш јас, без двоумење, веднаш го купив софтверот TLwrx од George Augspurger и почнав да проектирам TL звучни кутии... за повторно да се уверам, по милионити пат, дека проектирање звучник претставува деликатен баланс на компромиси кој паѓа на товар на проектантот (човекот), а не на софтверот (машината)! Јас досега објавив во ЕМИТЕР четири проекти за TL звучни кутии и секој од нив можеше да биде подобар... ако се откажев од некои неопходни компромиси. Слично, и за овој проект ќе направам некои компромиси, за да се добие минимална цена и максимална можна едноставност на конструкцијата.
Исправка: Во описот на сликата 9 и во текстот на страница 49 лево долу погрешно е наведен називот Timpani – тој треба да се смени со називот TNT-10PA (ЕМИТЕР 7-8/2011).
ниско/среднотонец 130 mm/ 5,25" )*
високотонец 50 mm )*
PVC цевка од 125 mm
материјал за дампирање
* звучниците може да се набават од Аудио Експерт
Измерена АФК на звучникот Tubular Bells, со вклучени сите рефлексии од собата.
Звучникот Tubular Bells во изведба на Александар Ѓорѓиоски од Струга
Звучниците Tubular Bells во изведба на Александар Ѓорѓиоски од Струга
Ова е само дел од статијата која во целост е објавена во Емитер 7-12/2019. Нарачајте го овој број за да ја прочитате целата статија, а ако веќе го имате купено електронското издание најавете се за да го прочитате.