Астрономија и астронаутика
Артемида 2: СЛС ракетата е подготвена да го врати човештвото на Месечината
СЛС ракетата (Space Launch System – SLS) на НАСА е подготвена да го лансира вселенскиот брод Орион со екипаж од астронаути кон Месечината. Мисијата Артемида 2 (Artemis II) на НАСА ќе означи историски момент: за првпат по повеќе од педесет години, четири астронаути ќе летаат околу Месечината. Тоа ќе биде пробен лет со екипаж, за кој се очекува да трае приближно десет дена, и ќе претставува одлучувачки чекор кон враќањето на човештвото на површината на Месечината и, прва попатна станица кон “освојувањето” на Марс.
Објавено на 24.09.2025 - 18:45
Повеќе

Екологија
Kалкулатор за јаглероден отпечаток на производи од стакло
Група истражувачи од Србија работи на создавање сосема нова, научно базирана алатка за проценка на влијанието врз животната средина – калкулатор за јаглероден отпечаток за производи од стакло, што би можело да помогне за вкупната количина на стакленички гасови што се испуштаат во атмосферата да се намали на нула.
Објавено на 24.09.2025 - 17:30
Повеќе

Омнибус
Предизвиците за авторските права во ера кога секој е креатор на содржини
Вештачката интелигенција брзо менува сè, вклучително и авторските права. Станува сè потешко да се направи разлика помеѓу дело создадено од човек или она создадено со вештачка интелигенција. Како да се надминат овие предизвици и законски да се регулира употребата на вештачката интелигенција?
Објавено на 23.09.2025 - 13:30
Повеќе

Енергетика
Интервју со д-р Ристо Цицонков: Пожелно е греењето во новите згради да биде решено со приклучување на градскиот централен систем
Неодамна списанието “Порта 3“ објави обемно интервју со Ристо Цицонков, редовен професор на Машински факултет – Скопје, каде работи 40 години. Во интервјуто професорот говори за проблемите на енергетската ефикасност, проблемите на ефикасно и економично греење и ладење на просториите, начинот на којшто неефикасните топлификациски решенија влијаат на аерозагадувањето, како и за останатите проблеми од оваа сфера. Во продолжение ви проследуваме дел од ова интервју...
Објавено на 22.09.2025 - 17:30
Повеќе

Медицина
Може ли рутинската мамографија да спречи кардиоваскуларни настани?
Два скрининга по цена на еден? Нов систем со вештачка интелигенција може да го предвиди кардиоваскуларниот ризик на пациентката врз основа на нејзините мамографски снимки. Истражувањето опишано во научното списание Heart предлага искористување на рутинскиот медицински преглед како можност за дополнителен скрининг на жените, на возраст кога кардиоваскуларните заболувања се почести, а превенцијата се занемарува.
Објавено на 19.09.2025 - 16:45
Повеќе

Информатика
GEMINI и GPT-5 кодираат за злато, решавајќи проблеми што луѓето не успеаја да ги решат
Моделите на Google и OpenAI постигнаа резултати на ниво на златен медал на престижниот глобален натпревар во програмирање ICPC, решавајќи проблеми што човечките натпреварувачи не успеаја да ги решат.
Објавено на 19.09.2025 - 14:45
Повеќе

Информатика
Во Белград изграден нов податочен центар напојуван од обновлива енергија
Новиот центар за податоци на „Орион Телеком“ е дизајниран да ги исполни највисоките стандарди за безбедност, енергетска ефикасност и технолошка подготвеност за иднината. Се работи за уникатна колокациска премиум понуда, целосно напојувана од обновливи извори на енергија, со важечки EECS сертификат и сопствени соларни панели како дополнување на обновливите извори на енергија.
Објавено на 19.09.2025 - 14:15
Повеќе

Астрономија и астронаутика
Меѓуѕвездената комета 3I ATLAS засвети во зелено за време на затемнувањето на Месечината
Оваа неочекувана боја покренува нови прашања за вонземската хемија на кометите кои ни доаѓаат од надвор од нашиот Сончев систем. На 7 септември 2025 година, небото се затемни кога сенката на Земјата ја „проголта“ Месечината. Набљудувачите на небото во многу делови од светот ја видоа Месечината како станува крваво црвена поради целосно затемнување на Месечината.
Објавено на 18.09.2025 - 00:00
Повеќе

Екологија
Нивото на Преспанско Езеро продолжува да соборува антирекорди
За прв пат откако се вршат мерењата е пробиена психолошката граница од 841 m надморска висина - денеска е веќе 840,97 m, односно на кота -663 cm под референтното ниво од 847,60 m н.в.
Објавено на 17.09.2025 - 22:45
Повеќе

Информатика
Мачките и дигиталниот плен
Дигиталната ера донесе големи промени во начинот на кој луѓето функционираат и се однесуваат низ целиот свет. Луѓето им даваат таблети на бебињата за да ги смират, но и затоа што е „неверојатно слатко и интересно“ да го гледаат своето дете како се обидува да разбере што се случува пред нивните очи. А сопствениците на мачки, знаејќи дека имаат животно кое е исклучително љубопитно и едвај чека да најде нешто за да брка и лови, им даваат таблети на своите миленици за да видат што ќе се случи.
Објавено на 15.09.2025 - 10:45
Повеќе

Pages