Рубрика: Електроника
Направи сам: Стерео кодер
Автори: Дејан Антоновски, Димитар Гормицалис
Ова е само дел од статијата која во целост е објавена во

Емитер 205 - 11/2022.

Нарачајте го овој број или најавете се за да ја прочитате целата статија.


Изработениот стерео кодер

Лесно може да се најдат шеми за голем број на ФМ модулатори / предаватели што може да ви послужат за радиоемитување на моно сигнал, но тешко е да се најде едноставен стерео кодер со добри перформанси. Овој стерео кодер ги исполнува и двата услова – едноставност и висок квалитет на звукот, во што ќе се уверите и вие ако го изработите.

Стереокодерот чија самоградба ќе ја прикажеме во оваа статија, е објавен во далечната 1983 година во јануарскиот број на холандското списание Free Radio Magazine (FRM). Тој е проект на инже­нерот Алфред Дебелс (Alfred Debels), во соработка со инженерот Иво Матман (Ivo Maatman), кој ја направил пресмет­ката на филтрите. Во овие речиси 4 децении изработуван е од мнозина елек­тро­ничари и радиоаматери со различна успешност, а неуспешните конструкции главно биле поради штурите објаснува­ња за изработка и нагодување и тоа на холандски јазик. Сега со нашите детални објаснувања успешната самоградба на овој стерео кодер е сосема извесна.      

Изработениот стерео кодер

Што е стерео кодер?

Во почетокот на развојот на радио­пре­носот ФМ радиопрограмите се пре­несувале како моно, но подоцна се ја­вила потреба од стерео пренесување на програмите со цел да се долови простор­ната распределба на звучните извори. Во почетните моменти од воведување на стерео радиодифузијата основниот проб­лем бил компатибилноста, т.е. потре­бата постоечките моно ФМ радиопри­ем­ници да можат да ги примаат и стерео програмите, само што на својот излез ќе репродуцираат моно верзија на стерео содржината, но и обратно – новите сте­рео радиоприемници кога ќе примат сигнал од монофонски радиопредавател да може да го репродуцираат, се раз­бира како монофонски. Овој проблем е решен така што при стерео преносот нема да се пренесуваат одделно аудио сигналите од левиот L (Left) и десниот канал R (Right), туку ќе се пренесуваат сигналот L+R  кој се наоѓа во основниот опсег од 30Hz-15kHz преку кој би се пре­несу­вала монофонска информација и дополнително сигналот L–R кој се наоѓа во опсег од 23kHz-53kHz кој е модулиран со помошен носител од 38kHz и носи стерео информација (информација за разликите помеѓу двата канали). Со тоа се обезбедува моно сигнал L+R за монофонските радиоприемници, но и дополнителан сигнал L–R со помош на кој стерео радиоприменците ќе можат да ги издвојат двата сигнала посебно (лев и десен) за стерео репродукција.

Изработениот стерео кодер сместен во кутија заедно со напојувањето и 3-ватниот ФМ радипредавател од Емитер 12/2005

Прикажаниот стерео кодер е прилич­но едноставен, но во споредба со не­колку други кои ги имам изработено, дава најдобар звук. Внимавајте на из­борот на елементите, изработаката и на­годувањата и вие ќе се уверите во тоа. Пробајте со различни операциски заси­лувачи бидејќи и тие значајно влија­ат на звукот кој ќе го добиете. Јас најдо­бар звук добив со LF356, иако кај него не­ма да имате можност за нагодување на оф­сетот. Звукот е масивен и моќен, басот е цврст, високите фреквенции јасни, а вокалот чист и моќен, се слу­шаат и слабите пратечки вокали од по­задина.

Направате го овој стерео кодер и уживајте во звукот што со помош на мал радиопредавател безжично ќе го прене­сувате низ вашиот стан и двор.

Технички карактеристики:

Пилот тон: синусен со THD<11%
Точност на пилот тонот: 19kHz ± 8Hz (ненагоден)
Преемфазис: 50µs
Филтрирање на пилот тонот од 19kHz: –20dB
Однос сигнал/шум (SNR): >70dB
Потиснување на помошниот носител од 38kHz: >40dB
Потиснување на сигналот над 53kHz: >19dB
Раздвојување на каналите: >40dB

 
Главни елементи и материјали:
Печатена плочка: ППК2202

ИК:74LS00, 74LS390, CD4027, CD4066, LM741 (LF356, TL081, TL071, LM318...);
Калеми: 33mH и 18mH со феритно јадро;
Кристал: 7,6MHz

Демонстрација на работата на стерео кодерот
Клучни зборови:
Изработениот стерео кодер

Изработениот стерео кодер

Изработениот стерео кодер сместен во кутија заедно со напојувањето и 3-ватниот ФМ радипредавател од Емитер 12/2005

Изработениот стерео кодер сместен во кутија заедно со напојувањето и 3-ватниот ФМ радипредавател од Емитер 12/2005

Изработениот стерео кодер

Изработениот стерео кодер

Мерење и нагодување на DC напонот на излезот од IC6

Мерење и нагодување на DC напонот на излезот од IC6

Изработениот стерео кодер сместен во кутија заедно со напојувањето и 3-ватниот ФМ радипредавател од Емитер 12/2005

Изработениот стерео кодер сместен во кутија заедно со напојувањето и 3-ватниот ФМ радипредавател од Емитер 12/2005


Ова е само дел од статијата која во целост е објавена во Емитер 205 - 11/2022. Нарачајте го овој број за да ја прочитате целата статија, а ако веќе го имате купено електронското издание најавете се за да го прочитате.