Рубрика: Астрономија и астронаутика
Мистериозните Голијати што ги контролираат галаксиите
Автор: Даниел Анастасов
Ова е само дел од статијата која во целост е објавена во

Емитер 206 - 7-8/2023.

Нарачајте го овој број или најавете се за да ја прочитате целата статија.


Научниците се обидуваат да ги от­кријат мис­териите поврзанани со раѓањето, еволу­цијата и моќта на црните дупки, едни од нај­моќните но истовремено и најтешки објек­ти за детекција во Универзумот. Пред неполна година астрономите конечно ус­пе­јаа да ги направат првите слики од су­пер­­масив­ната црна дупка во центарот на наша­та галаксија Млечен пат. Но, сепак не мо­жев­ме директ­но да ја видиме оваа црна дупка. Тоа е затоа што таа е толку густо “спакувана”, што гравитацијата од нејзината маса ја спречува светлината да избега. Фотогра­фијата на Стрелец А, како што е позната нашата централна галак­тичка црна дупка, всушност покажа блес­кав ореол на гасот околу овој објект, за кој сега знаеме дека е милион пати помасивен од нашето Сонце.

Најголемите Голијати лежат во цен­тарот на речиси секоја галаксија. Речиси сите од нив се активни и со својата огромна гравитација вшмукуваат врел гас. Некои од овие црни дупки имаат маса до 10 ми­ли­јарди пати поголема од масата на на­шето Сонце.

Како црните дупки комуницираат со нивната непосредна околина и одда­лече­ни­те делови од нивната галаксија е исклу­чи­тел­но тешка загатка. Компјутерските мо­де­ли се трудат да помогнат затоа што ова бара увид во релативно мали системи, но и огромни, измерени во светлосни години.

Клучни зборови:

Ова е само дел од статијата која во целост е објавена во Емитер 206 - 7-8/2023. Нарачајте го овој број за да ја прочитате целата статија, а ако веќе го имате купено електронското издание најавете се за да го прочитате.