Почитувана редакцијо,
1. Го разгледував проектот од летниот двобој за 400W засилувач, изработен со TDA7293, а бидејќи го имам изработено мостниот засилувач со TDA7294, ме интересира дали може да се додадат соодветен пар (по можност два пара по ИК) излезни транзистори, со цел да се зголеми излезната моќ на засилувачот?
2. Малку околу водата би сакал да разменам мислење со вас, бидејќи ми се допадна темата "Мистерии на водата". Бидејќи водата е оксид на водород, односно е веќе изгорен водород, па нема што повеќе да гори, а се наоѓа во течна агрегатна состојба (претежно) е доста згодна за гасење на огон. Истото би можело да се каже и за јаглерод диоксидот, кој, исто така, служи за гасење огон, а е и поефикасен иако се состои од хемиски елемент кој гори, и го поддржува горењето.
3. Разгледувајќи повеќе видови на звучници, ми се сврте идеја, па се одлучив да побарам ваше мислење, околу тоа што, како. Повеќето звучници се состојат од намотка, магнетно поле и мембрана, како и придружни компоненти како конструкција, амортизери конектори и сл. Доколку на една мембрана се постават повеќе намотки, со ист центар како и мембраната (радијални на стандардните) и ексцентрични намотки, секако, сите со соодветно магнетно поле ќе се сменат карактеристиките на звучникот (драјверот), но конкретното прашање ми е дали на подобро или на полошо?
Однапред благодарам,
Горан Илиевски - Кичево

1. Доколку го задржите истото напојување и истиот потрошувач (звучник), самото додавање на излезни транзистори нема да ја зголеми излезната моќност на засилувачот, туку напротив ќе ја намали. За да ја зголемите излезната моќност, прво ќе треба да го зголемите напонот за напојување (максимално до +/-40V) и/или да ја намалите импедансата на потрошувачот/звучникот (на пр., со додавање на уште еден звучник паралелно). Се разбира, моќноста на новиот извор за напојување треба да биде димензионирана согласно со новите вредности на излезниот напонот и импедансата на звучникот.
Дејан Трпески

1. Може, но само ако се стават 4 пара транзистори по интегралец и сето тоа се приклучи на 4-омски звучник (еквивалентанта импеданса ќе биде 2 ома). Притоа, трансформаторот мора да има двојно поголема моќност, а треба да се додадат и двојно повеќе кондензатори во исправувачот. Не сум сигурен дали воопшто се исплати оваа модификација.
2. Работите не се така едноставни. Водата ако се фрли во оган со многу висока температура, настанува страшна експлозија, бидејќи водата под дејство на многу висока температура се разложува на своите составни компоненти - водород и кислород, а тоа е многу експлозивна смеша! Ова им е познато на пожарникарите, па затоа многу внимаваат при гасењето со вода.
3. На полошо. Стандардниот систем со една намотка е оптимален. Од друга страна, направени се звучници со 16 различни намотки на исто тело, кои служат за директно погонување со дигитален сигнал, но резултатите се лоши.
Владимир Филевски


Здраво Емитер!
Јас вечито патам за исправувачи. Имам многу електронски уреди и за разни намени, но вој пат се работи за Li-Ion батерија за дигитален фото-апарат Canon од 4Mpix која има три изводи, напон од 3,7V и капацитет од 800mAh. Фабричкиот исправувач е неисправен и е многу сложен за сервис. Моето прашање до Емитер гласи: "Дали може оваа батерија да се полни со полнач за мобилни или некој друг вид на едноставен исправувач?" Не би сакал апаратот да биде вон употреба само поради полначот на батеријата.
Поздрав,
Перица Поповски

Најнапред да Ви се заблагодариме што помошта за проблемот кој Ви се укажал, ја побаравте токму во Емитер. На вашето прашање ќе Ви одговориме веднаш: Полнење на литијум-јон батерија со полнач на мобилни или друг вид на полначи е невозможно, недозволиво и штетно!
Електрониката која е одговорна за полнењето на LiIon батериите од мобилните телефони, најчесто се наоѓа во внатрешноста на мобилниот телефон или во самата батерија која се полни, а надворешниот плонач е едноставен нестабилизиран DC насочувач (ако е со трансформатор) или AC/DC насочувач во прекинувачки (switch) мод на работа. Полнење не е препорачливо ниту можно, исто така со полначи за NiMH или NiCd батерии, поради разликите во напонот на прекинување на полнењето.
Номинален напон на литиум-јонските батерии е 3,7V. Не смее да се дозволи испразнување на батеријата под 2,7V ниту преполнување над 4,25V, тоа неповратно ќе ја оштети батеријата.
Главна карактеристика на полначите за LiIon батериите е разликата во начинот на полнење: почетна фаза на полнење е со извор на константна струја од 0,2 до 0,7C (0,625C X 0,8Ah = 500mA за вашиот случај) додека терминалната фаза на полнењето, при достигнување на напон од 4,2V продоложува како извор на константен напон. Полнењето треба да се прекине кога струјата на полнење ќе опадне или напонот на батеријата ќе достигне вредност од 4,25V. Повеќе за начинот на полнењето литиумските батерии е пишувано во Емитер бр. 7-8/2003, а за општите, хемиските и посебните карактеристики на овај вид батерии повеќе е пишувано во Емитер бр. 5/2003 и 4/2009.
На сликата е прикажан полнач на LiIon батерии кој во целост ќе одговори на вашите барања: полнење на батеријата со константна струја од 500mA, автоматско прекинување на полнењето без опасност за нејзино оштетување, светлосна индикација на престанокот на полнењето, исклучителна стабилност на крајниот напон на исклучување и едноставност на полначот. Поради едноставност и лесна набавка на компонентите, одлучив за варијанта со лесно достапни транзистори, а не со специјализирани интегрирани кола наменети само за полнење на литиум-јон батерии.
Тримерот P1 служи за да се нагоди излезниот напон на вредност од 4,2V без приклучена батерија, а потоа се приклучува батеријата за полнење.
Полначот ќе го приклучите на двата приклучоци на батеријата (најчесто крајните), на кои претходно сте измериле максимален напон. Напонот на третиот приклучок кон маса (или кон плус) е секогаш помал. Третиот приклучок најчесто претставува извод од внатрешно вградениот сензор за топлина во батеријата кој има улога да даде информација за нејзиното евентуално прегревање со што ќе биде исклучен полначот. Овој тип на полнач ја нема таа можност.
Полначот е изграден на експериментална плочка и успешно наполни неколку батерии. Поради ажурност кон поставеното прашање од читателот, одговорот е даден само како електрична шема на полначот и краткиот опис на полнењето на литиум-јон батериите, а покасно, во некој од наредните броеви на Емитер, ќе биде прикажана изработката со детални напатствија и опис на принципот на работа.
Петар Аврамовски


Почитувана редакцијо.
Ги прочитав прилозите во вашето и наше списание бр. 11/09 и како и обично бев задоволен од нив. Но!
Во прилогот "ПЕРПЕТУУМ МОБИЛЕ" 2 дел бев непријатно изненаден од написот на господинот Томе Скендеровски, кој претпоставувам, припаѓа на светот на науката, а ваму ни сервира една догма, односно догматско гледање на работите. Вели: "Тоа е утопија кула од карти и секогаш завршува со разочарување". Зачудува тоа што тоа свое тврдење го темели на магла, односно без ниту еден аргумент притоа. Едноставно не може и точка. Зошто? Затоа што јас така велам.
Па господа "технички писмени" сетете се, ако малку од малку го пратите историскиот развој на технолошкиот напредок, колку такви како вас го повторувале тој збор, а потоа останувале со отворена уста. Се надевам тоа не ќе му се случи и на авторот на тој напис. Во неговиот напис наведува некои примери кои се толку застарени и докажани. Па зарем само тие примери постојат во светот. Зарем не може да претпостави дека во светот армија иноватори, пронаоѓачи, инженери и научници ослободени од догми работат на проблемот, и кога и да е истиот ќе се реши. Во науката не постои збор не може, само што перпетуум мобилето бара многу повеќе размислување и работа и еден ден ќе биде решен и тој проблем. Зборот не може и точка, веројатно го прочитал некаде со оглед дека не изнесол никаков аргумент во прилог на тоа тврдење, а науката тврди само со докажани аргументи.
Денес во дваесет и првиот век и покрај сите достигнувања, човекот има откриено едвај неколку проценти од сето она што треба да биде откриено допрва. Сè уште има многу за откривање, меѓу другото и тоа фамозно "ПЕРПЕТУУМ МОБИЛЕ", кое и јас искрено не би го нарекол така туку "МОНОМОБИЛЕ", односно самодвижечко наместо постојано движечко, кое бара постојан материјал, а знаеме дека секој материјал се троши.
Добро би било, господинот Скендеровки и сите како него, во своето тврдење "не може" да изнесат барем еден аргумент зошто не може, тогаш и јас ќе им се придружам во хорот догматичари и заедно ќе викаме и повторуваме насекаде дека не може и за Перпетуум мобиле и за други, засега, невозможни, поточно "Невозможни", откритија.
Со почит,
Вани Николов, Скопје

Претпоставувам дека не сте го прочитале првиот дел од темата за Перпетуум-мобиле (во ЕМИТЕР 10/2009), бидејќи тогаш сигурно не ќе напишавте дека моето тврдење "го темелам на магла". Кога внимателно ќе го прочитате првиот дел од темата во која накратко се осврнувам за некои општи разгледи на перпетуум-мобилето, ќе забележите дека имам јасно нагласено каде и како ќе го најдете одговорот за неможноста на мисијата наречена перпетуум-мобиле, т.е. ќе ги најдете аргументите на кој го темелам моето размислување. На кратко: тоа се физичките закони, кои досега се докажани неброено многу пати, а се последица токму од начинот на кој функционираат нештата во Природата, поточно движењето. Затоа сите машини во светов, во оваа смисла, совршено добро функционираат (бидејќи тие машини се темелат токму на тие физички закони!), сите автомобили се движат и сите авиони летаат. Бидејќи Вие, претпоставувам, безгрижно се возите со автомобил, самите сте се увериле во исправноста на физичките закони, како што се најопштите закони за зачувување на енергијата, законите за термодинамика, итн – токму тие закони што овозможуваат автомобилот да се движи истовремено докажуваат дека перпетуум-мобилето е невозможно да се направи! Со други зборови: перпетуум-мобилето не е работа која постои ама науката сè уште не ја открила, туку науката веќе открила и докажала дека перпетуум-мобиле не постои и не може да постои.
И воопшто, "кројката" на Природата е таква да е овозможено ("загарантирано") движењето во неа, поточно: токму движењето ја направило Природата онаква каква е денеска и како ние ја гледаме. А движењето постои затоа што постојат и отпорите кон тоа движење затоа што токму тие отпори тоа го овозможуваат (дијалектичка спротивност! – консултирајте: Георг Вилхем Фридрих Хегел: "Феноменологија на духот" и "Наука за логиката"). Едноставно, за перпетуум-мобиле во Природата нема место затоа што тогаш, наспроти сите очекувања, сè ќе застане.
Секако, може да се изведе и индиректен (ако сакате и директен) математички доказ за неможноста за постоење на перпетуум-мобиле. Тоа би изгледало како што следува: за да постои перпетуум-мобиле потребна е апсолутна крутост на деловите кои меѓусебно налегаат, за притоа отпорите (од тркалање) да се елиминираат (анулираат). Во тој случај површинскиот притисок би бил бесконечен што е невозможно. Потоа, во тој случај фактички би немало налегнување на едното врз другото тело, па би немало ни допир, нити би се создал коефициент на триење (што е карактеристика на допирот), а следствено на тоа не би имало нити сила на триење (пример: тркало на подлога или на друго тркало) што би бил услов за движење. Значи, тркалата никако не можат да се завртат иако на едното од нив е приложен момент. Секако, ова е еден од безбројните примери на кој јасно се гледа "хаваријата" во размислувањето за некакво перпетуум-мобиле. Затоа констатацијата дека перпетуум-мобилето е утопија и кула од карти е точна, па колку таа констатација да не Ви се допаѓа.
Немам намера непотребно да се повторувам со моите размислувања на оваа тема па затоа би Ве упатил на првиот дел од мојот напис објавен во ЕМИТЕР 10/2009 со наслов "Перпетуум-мобиле: Дали, во денешно време, е навистина вечна инспирација?" и литературата која ја посочив погоре во овој одговор.
Томе Скендеровски


Почитувани,
Гледам дека во последно време пишувате и за Ubuntu. Еве едно конкретно прашање кое мислам дека многумина ќе ги интересира.
Ако го поврзам лаптопот директно на рутерот на работа, имам интернет на Ubuntu. Но, дома имам интернет на Оннет на кој се поврзувам со username и password. Како Ubuntu да го нагодам за да имам интернет и од дома?
Кире Крстоски

Да, тоа е многу чест проблем, но, за среќа, со многу лесно решение. Кога го вклучувате лаптопот на рутерот, рутерот автоматски му дава ИП адреса преку DHCP протоколот, така што конфигурирање на лаптопот не е потребно.
Кога сакате да се конектирате на Он.Нет интернет, кој е, всушност, DSL интернет, треба да направите DSL конекција на Ubuntu. Истата се прави на следен начин:
Се поткренува System > Preferences > Network connections.
Во DSL табот се оди на "ADD" копчето каде што се внесуваат соодветно корисничкото име и лозинката и се чекира "Connect Automatically".
Со ова понатаму автоматски истата ќе се конектира при стартување на Ubuntu.
Александар Лазаров


Во врска со проектот "Едноставен моќен инвертор од 12Vdc на 230Vac" од летниот двоброј 2005, ме интересира дали овој инвертор може да се употреби како резервно напојување за пумпа приклучена на систем за парно греење. Инаку во моменти кога нема мрежно напојување треба шпоретот (котелот) да се изгаси. Ова го прашувам, бидејќи во написот се вели дека напонот кој се добива на излез од инверторот не е синусен туку правоаголен. Дали несинусниот облик ќе прави проблем на работењето на пумпата? Моќноста на пумпата е 46/67/93 W, во зависност од преклопникот.
Поздрав,
Душко Савески

Пумпата ќе работи со инвертор кој дава правоаголен напон наместо синусен, но ќе има повеќе џулови (топлотни) загуби во намотките. Тоа би значело дека намотките повеќе би загревале, но со оглед на тоа дека пумпата за парно се лади со самата течност која ја потиснува низ инсталацијата (цевките и радијаторите) а тоа е доста ефикасно ладење со оглед на тоа дека течноста за ладење (најчесто вода) не може да има температура над 70 степени, нема да има проблем. Работната температура на електричните машини најчесто е 75 степени, дури и за најниската класа на изолација. Значи, пумпата ќе работи со овој едноставен инвертор, но тој треба да има барем за 30% поголема номинална моќност од номиналната моќност на пумпата.
Кирил Крстевски