Изработив стереоверзија од МОСФЕТ засилувачот од ЕМИТЕР 7-8/09, има квалитетен звук но е релативно слаб и нема повеќе од 100W/4Ω (rms). За напојување користам солидно напојување со торусен трансформатор (за стереоверзија) од 400VA со DC-напон Us=±48V. Но, засилувачот е слаб и не ги исполнува карактеристиките што ги имате наведено во проектот околу моќноста.
Моќноста не сум ја измерил, ама не ми е прв засилувач и знам како изгледаат 270W /4Ω (RMS), а ова е една третина од тоа. Затоа ме интересира дали можеби има некоја грешка во шемата или нагодувањата и дали ќе се добие плус на моќност со додавање на уште еден пар на мосфет транзистори на излез?
Мацко МК преку е-пошта
Шемата на засилувачот сигурно е точна. Синусната излезна моќност на спомнатиот засилувач (со квалитетно напојување од ±50V) сигурно изнесува 270W/4Ω, во случај да се користат транзисторите 2SK1530/2SJ201, а 230W/4Ω, кога излезните транзистори се IRFP240/IRFP9240. И во двата случаја музичката (врвна, "пик") излезна моќност е 400 W.
Тоа што вашиот засилувач (субјективно) има помала моќност може да се должи на неколку фактори:
1. Малата моќност на употребениот трансформатор – вие користите трансформатор од 400 VA за стереоизведба, а потребен ви е од најмалку 600 VA (како што е наведено во проектот)! При максимална излезна моќност на засилувачот, вашиот трансформатор со моќност од 400 VA на секундарот ќе даде помал напон, а со тоа и засилувачот нема да може да ја постигне декларираната моќност. Понатаму, во филтерскиот дел во секоја гранка треба да имате кондензатори од најмалку 20000µF/63V.
2. Грешка во изработката или неисправност на некој елемент.
3. Недоволна побуда – можеби изворот на аудиосигнал има мал излезен напон?
4. Неефикасни звучници или звучници кои имаат импеданса повисока од 4 оми.
Елиминирајте ги наведените причини и пробајте повторно. Но, препорачувам овој пат тоа да не биде "од око" (т.е. "од уво"), туку со мерење. Разликата помеѓу 200W и 100W е <b>само 3 dB</b> и таа разлика не може да се забележи со слушање ако не се спроведе А-Б слушен тест (наизменично споредбено слушање на двата засилувача, со претходно <b>идентично нагодување на нивната осетливост</b>).
Што се однесува до додавање на уште еден пар на излезни транзистори, тоа нема значително да ја зголеми излезната моќност на засилувачот, ако се задржи истото оптоварување од 4 оми. Но, со додавање на уште еден пар излезни транзистори се зголемува максималната излезна струја што може да ја даде засилувачот (можност за работа со импеданси пониски од 4 оми) и се зголемува работниот век на транзисторите поради нивното помало загревање (во ваков случај низ секој транзистор ќе тече помала струја).
Славко Стојковски
Почитувани,
Во многу книги е објаснета струјата со елементарни честици, односно со електрони и со јони. Дали можете во ЕМИТЕР да објасните, со помош на електрони, јони и атоми, што е електричен напон, односно електричен потенцијал на краеви на мотор, генератор, диода, транзистор, отпорник, калем, кондензатор, трансформатор, батерија, акумулатор, спроводник... Во кои точки/делови на гореспоменатите склопови се создава електричен напон? Што е позитивен, а што негативен напон? Што е точка на повисок потенцијал, а што на понизок? Што е точка на позитивен потенцијал, а што на негативен?
Без горенаведените објаснувања не можат да се разберат електричните и електронските појави, односно работата на електричните и електронските склопови.
Ако не сте во можност одговорот на ова писмо да го објавите во списанието "Емитер", би ве замолил да го испратите на домашна адреса.
Вашиот читател,
Владимир од Скопје
За овие теми имаме објавено неколку статии во претходните броеви на ЕМИТЕР. Ќе ги посочам следните:
- Почетен курс по практична електроника (1. дел), во бројот 1/98;
- Основи на електрицитетот, во бројот 3/06;
- Батерија – основни поими, во бројот 11/06 и
- Електронска или техничка насока на струјата, во бројот 12/06.
Спомнатите броеви можете да ги нарачате од Редакцијата. Ќе се потрудиме во некој следен број да објавиме нов напис во кој ќе бидат обработени наведените теми, на начин соодветен за електроничарите – почетници.
Слободан Таневски
1. Дали може PIC програматорот од ЕМИТЕР 4/03 да се напојува со напон поголем од 17V, бидејќи дома немам таков трансформатор, а и како што знам 7805/12 може да се напојуваат со напони до 35V, само што ќе се загреваат и ќе биде потребно да се стават мали ладилници (јас планирам програматорот да се напојува со напон малку поголем од 20V).
2. Дали би сакале да објавите еден мал додаток за PIC програматорот од Е4/03 да може да се применува како и програматорот од брошурата за микроконтролери?
3. Дали имате пишувано за бафери и нивна употреба во школата за електроника, и ако имате пишувано ве молам кажете ми во кој број, а ако немате би ве замолил да напишете нешто за нив.
4. Зошто во проектот "Далечинска контрола за радиокомандувани модели" Е7-8/04 на приемната страна еден излез од PIC-от се поврзува со два влеза на IC3, и два излеза од IC3 се поврзува со едната страна на моторчето?
5. Дали ако ја користам оваа шема (http://www.leang.com/robotics info/circuits/hbridge.gif) за да користам поголеми мотори ќе ми биде потребен IC3?
6. Да ми дадете некој предлог со која програма може да се пишуваат програмите за микроконтролерите (PIC16F84), и емулатор со кој ќе може да се проверуваат програмите напишани за PIC.
7. За ова прашање можеби нема да добијам одговор, ама и да не добијам нема да се лутам, а тоа е: Кога ќе излезе втората брошура за микроконтролери? Со нетрпение ја чекам да излезе.
И за на крај молбата: Да ми ги пратите .hex фајловите од проектот Далечинска контрола за радиокомандувани модели од ЕМИТЕР 7-8/04.
Фала за вашето одвоено време.
Поздрав од ваш верен читател,
Бојан Јаневски.
1. Вашата констатација е во ред, програматорот може да го напојувате со напон поголем од 17V. За влезен напон до 25V нема да има потреба од ладилник на стабилизаторот.
2. Претпоставувам дека додатокот што го споменувате се однесува на можноста за програмирање на PIC со повеќе пинови. При реализацијата на брошурата ги разгледувавме можностите за надградба на првообјавениот програматор со помош на модули, т.е. додатоци, но од практични причини решивме сето тоа да биде поставено на една иста ППК, како што е објавено во брошурата. Но, доколку сакате, додатоците можете сами да си ги направите со помош на дополнителна мала ППК, по ваш избор.
3. За баферите е пишувано во бројот 9/06, а делумно и во 10/08 и 11/08.
4. Поврзувањето на два влеза и на два излеза од IC3 е направено со цел да се овозможи соодветно доволно напојување на предвидените мали моторчиња, а во исто време и одвојување на PIC од моторите.
5. Не мора да го употребите IC3, но го препорачувам за да има одвојување на PIC од моторите, без оглед како тие мотори ќе ги поврзете и какви се.
6. Програмата може да ја пишувате во кој било текст едитор. Битен е преведувачот, или ако сакате компајлерот. Ние во второто продолжение на брошурата ќе работиме со MPLAB, а вие по ваш избор може да изберете која било програма што ги задоволува вашите потреби.
7. Според најновиот развој на настаните, брошурата "Микроконтролери 2" ќе ја издадеме есенва.
Во прилог се бараните програми.
Добре Блажевски
Почитувана редакцијо,
Пред сè, ве поздравувам како редовен ваш читател, и сакам да ви кажам дека сте супер.
Досега имам направено голем дел од склоповите кои ги нудите, па сакам да го направам и 400W мосфет аудиозасилувачот што беше објавен во Емитер 7-8/09.
Бидејќи за дома користам Technics аудиозасилувач, ме интересира дали овој мосфет аудиозасилувач може да се адаптира за во автомобил, значи на 12V и доколку може кои компоненти треба да се променат, или да ми пратите шема за аудиозасилувач за во автомобил со голема излезна моќност :).
Однапред ви благодарам за одговорот.
Поздрав,
Сашо Јолески.
Секој засилувач може да работи во автомобил ако за него направите прекинувачко напојување кое од единечниот еднонасочен напон на акумулаторот (12 - 14,4 V) ќе ги направи потребните напони за напојување на засилувачот (во овој случај 2x50V). Таков склоп, особено со толкава голема моќност воопшто не е лесно ниту евтино да се направи. Поради тие причини до сега не сме објавиле проект за таков уред.
Од друга страна, се поставува прашањето дали навистина имате потреба од толку моќен засилувач во својот автомобил кога се знае дека со 50W во автомобилот лесно може да се постигне ниво на звук од 120 dB, што е на границата на болка и што за неколку часови (или минути) предизвикува оштетување на слухот.
Затоа моја препорака е да си направите аудиозасилувач за автомобил со моќност помеѓу 20 и 50 вати - таа моќност е повеќе од доволна, а конструкцијата е едноставна и евтина. Такви проекти имаме објавено повеќе пати во претходните броеви на ЕМИТЕР.
Слободан Таневски
Здраво емитерци. Јас сум еден млад аматер и сакам да знам дали можам како 15-годишен ученик да го изработам "реакторот" за домашно производство на биодизел. Не сум сигурен дали ќе успеам, но сакам да го направам за на тој начин да заработам пари. Дали може да ми испратите дополнителни слики од готовиот уред и објаснување како грејачот и другите делови се заштитени во џебови за да се оневозможи палење на маслото.
Поздрав, Стефан Василевски
15-годишно момче би требало најголемо внимание да посвети на учењето, со што ќе постави вредна подлога за сè во својот понатамошен живот, а не да мисли уште сега како да заработи пари.
Како и да е, 15–годишно момче тешко ќе може само да изработи сад, односно реактор како што го нарековме во ЕМИТЕР, а и самата преработка на маслото бара присуство на некој кој ќе посвети малку повеќе внимание и одговорност на личната заштита и здравјето. Интересот и занесот се големи, но последиците катастрофални ако дојде до несоодветни и нестручни дејствија.
Во принцип титрацијата и мешањето е многу едноставна работа и не е проблем кој било да ја изврши, ако се следат постапките кои се напишани во ЕМИТЕР.
Во текстот пишува дека во џебови се вметнати само грејачот и термосензорот, а не другите делови. Беше напоменато дека во реакторот кој е сè уште во употреба грејачот е поставен од горната страна во еден џеб направен од профил – цевка која од долната страна што влегува во маслото е затворена, а горната страна излегува надвор од реакторот и е прицврстена на капакот од бурето. Од горната страна се става грејачот во цевката – џеб и од тука излегуваат жиците кои водат до напојување со струја. Сите подоцнежни недоследности кои беа увидени кај мојот првичен реактор беа напоменати и беше предложен реактор како на слика 2, кој е многу попрактичен и полесен за изработка и побезбеден во однос на евентуално запалување на маслото, затоа што метоксидот никогаш не може да допре до грејачот а претходно да не се раствори низ маслото и второ, доколку од која било причина се случи пропуштање масло од џебот во кој е грејачот, маслото ќе истече надвор, со што лесно ќе се забележи дефектот и ќе може да се реагира браговремено.
Уште еднаш напомена, <b>преработката на масло во биодизел бара одговорна личност која тоа ќе го изведе.</b> Самиот факт од каков отпад се произведува кажува дека тешко ќе се најдат големи количини за некој да се збогати со ваквата преработка (досега ќе бев првиот македонски шеик да беше така :-)), но да се заштеди во домашни услови секако може – што беше и целта на овој напис во ЕМИТЕР.
Драган Јовановски