IBM успеал да смести бинарен податок на само 12 атоми
Истражувачкиот тим на IBM успеал да смести еден магнетен бит податоци на само 12 атоми од железо и еден бајт податоци на 96 атоми. Густината на складирањето на податоци на овој начин е околу 100 пати поголема од онаа на плочите на најдобрите хард дискови и чиповите на мемориските картички.
Истражувачкиот тим, предводен од Андреас Хајнрихомбом (Andreas Heinrichombom), IBM Research – projekt Almaden, започнал потрага по најмал магнетен бит, но не на досега познатите мемориски медиуми, туку на најмалата единица на еден елемент, на атомот. Хајнрих со својот тим буквално поставувал низа на атоми од железо на бакарна подлога, еден по еден, сè додека количината на атомите на железо не станала доволна за да се добие стабилно магнетно поле. На ниски температури тој број изнесувал 12, додека на собна температура тој број изнесувал 150 атоми, што како решение е подобро од сите досегашни.
Навидум ова изгледа фантастично, но сигурно се прашувате како успеале да ги впишуваат и да ги очитуваат овие 12-атомски битови. Одговорот е, како и кај многу други научни подвизи во наноинженерството, во користењето на уредот STM (Scanning tunneling microscope). STM е уред кој може да измери и да манипулира структури на ниво на атом користејќи слаба електрична струја.
Најнапред STM се користи за да ги нареди атомите на железо на бакарна подлога – што претставува релативно лесна задача според Хајнрих. Потоа со помош на STM се мери магнетизмот на секој поединечен атом за да се одреди дали магнетниот бит има бинарна вредност 0 или 1. Ова е малку покомплицирано. Секој атом од магнетниот бит на денешните хард дискови кои користат феромагнетизам е ориентиран во иста насока, и така создава магнетно поле (север, југ), кое потоа го мери магнетна глава и го претвора во бинарна вредност (0 или 1).
Проблемот со ова е тоа што се потребни стотина милиони феромагнетни атоми за да се добие доволно големо магнетно поле. Атомите на магнетниот бит се наредени така што збирот од нивните магнетни полиња е еднаков на нула.
Ако кај магнетниот бит се заврти само еден единствен атом со помош на STM, секој следен атом во низата го менува поларитетот за да се одржи рамнотежата. Заради оваа појава, ако се набљудува горниот лев атом на магнетниот бит (со користење на STM), може веднаш да се одреди бинарната вредност. И така, се добива 12-атомски магнетен бит на кој можат да се вршат операциите читање и пишување.
Меѓутоа, проблем е како да се пронајде начин за масовно производство на бакарни плочи со мрежа од прецизно наредени атоми на железо. Според Хајнрих, и оваа "ситница" лесно ќе ја решат мајсторите на нанотехнологијата.
К. С. Андонова

Дали златото на земјата е донесено од надвор?
"Платината во вашиот венчален прстен и златото за пополнување на вашите заби најверојатно пристигнале на Земјата со брутално метеорско "бомбардирање" 200 милиони год. по формирањето на планетата", тврди Матијас Вилболд (Matthias Willbold), геолог на Универзитетот во Бристол. Ако златото, платината и волфрамот беа присутни во составот на Земјата уште од времето кога таа била формирана, како што тоа го предвидуваат стандардните модели за формирање на нашата планета, тогаш тие метали би требало да бидат присутни и во јадрото на Земјата, заедно со железото. Меѓутоа тие скапоцени метали се илјадници пати повеќе присутни во површината на Земјата и во нејзината обвивка, отколку што тоа го предвидуваат стандардните модели. Објаснението кое го дава Вилболд за големото количество скапоцени метали во надворешниот слој на Земјата, е дека тие најверојатно се наталожени подоцна со голем метеорски пороен "дожд", кој се случил пред околу 4 милијарди год.
За да ја тестира таа своја теорија, тој извршил мерења на количеството волфрамови изотопи содржани во прастарите карпи, за кои тој претпоставил дека меѓу нив сигурно има и такви кои потекнуваат од метеорскиот пороен "дожд", и резултатите ги споредил со количеството изотопи најдени во "најмладата" генерација карпи. Резултатите од испитувањата тој ги објавил во изминатиот септември, а тие покажале дека процентот на застапеноста на некои изотопи во "помладите" карпи е незначително понизок отколку процентот на застапеност на истите во само еден дел од прастарите карпи. Меѓутоа, кај останатиот дел прастари карпи, концентрацијата на истите изотопи е многу висока. Тоа сугерира дека токму тие прастари карпи потекнуваат од метеорскиот пороен "дожд", па изотопите, заедно со скапоцените метали во нив, се "донесени" од метеорите. Освен тоа, Виболд верува дека метеорскиот пороен "дожд", освен што ја попрскал Планетата со "богатство", тој можеби помогнал во "испорака" на состојки неопходни за живот на Земјата: во прв ред водата на Земјата можеби исто така била "донесена" за време на тоа метеорско бомбардирање.
Петар Лагудин