Испитувањата на mRNA вакцината против неситноклеточен карцином на белите дробови започнаа во седум земји. Лекот користи технологија слична на некои од вакцините што се користат против ковид. Технологијата, всушност, првично и беше развиена во областа на онколошките истражувања. Резултатите од ова првата фаза на испитување, чија цел е да се потврди безбедноста и подносливоста на растворот пред неговата ефективност, би можеле да донесат пресвртница во третманот на болеста која сè уште е еден од главните причинители на смрт во индустријализираните земји.

Изразите како „револуционерна“ или „нова ера“ веќе се користат кога се зборува за BNT116, која треба да предизвика помоќен и попрецизен имунолошки одговор, спречувајќи истовремено и повторување на болеста. Прелиминарните податоци, објавени во Journal for ImmunoTheraphy of Cancer, беа ветувачки во поглед на употребата, како самостојно така и во комбинација со моноклоналното антитело ceiplimab. Но, во вакви деликатни области, добро е да се има на ум дека времето на истражување може да потрае подолго отколку што тоа е замисено и дека дефинитивни резултати за безбедноста и ефектите на лекот не треба да очекуваме пред јануари 2026 година.

Во 2023 година ракот на белите дробови бил трет дијагностициран рак и прв по смртност во светот. Само во 2020 година биле регистрирани 1,8 милиони смртни случаи како последица на оваа опака болест, со многу ниска стапка на преживување помеѓу пациентите каде болеста веќе била во напредна фаза. За жал, ова не е мал процент, ако се земе предвид дека раните стадиуми кај овој вид рак честопати се асимптоматски.

Најраспространет е типот на неситноклеточен рак на бели дробови, кој покрива речиси 80% од вкупните дијагнози. Помеѓу главните причинители се вклучени пушењето цигари, но и загадениот воздух како и претходни инфекции на белите дробови.

Вакцината BNT116 е произведена од германската фармацевтска компанија BioNTech и е наменета за терапевтски цели, односно не е превентивна како вакцините на кои сме навикнати. Тоа значи дека мора да се администрира по дијагнозата на рак. Целта е да се обучи имунолошкиот систем да препознава шест различни маркери кои се вообичаени и кои може да се следат кај речиси сите пациенти (иако ракот може да произведе уникатни мутации кај секој човек) и да се бори против клетките што ги поседуваат дадените маркери.

Клетките означени со овие антигени всушност ќе бидат туморски и би требало да се елиминираат, со што би се избегнало оштетување на здравите клетки, нешто кое неизбежно се случува при хемотерапијата.

Маркерите ќе му бидат опишани на имунолошкиот систем со помош на гласничка РНК, односно мРНК (mRNA), која во овој случај е составена од шест различни нишки, од кои секоја кодира еден од антигените поврзани со туморот. Давањето инструкции за функционирање на имунолошкиот систем на овој начин би требало да го фаворизира и препознавањето на оние малигни клетки кои активирале механизми способни за сокривање.

Во оваа експериментална фаза е предвидено администрирање на првата доза која се состои од вкупно шест последователни инјекции, администрирани во интервали од по пет минути и ги содржат соодветните маркери. Во првите шест недели, пациентот ќе треба да ја повторува постапката еднаш неделно, а потоа еднаш на секои три недели во текот на 54 недели (нешто повеќе од една година). Сепак, вакцината секогаш ќе се користи во комбинација со постоечки третмани, како што се имунотерапија и хемотерапија.

Студијата започна уште во 2022 година и сега вклучува 34 истражувачки центри од седум различни земји: Обединетото Кралство, САД, Германија, Унгарија, Полска, Шпанија и Турција. Во студијата ќе вкупно бидат вклучени приближно 130 пациенти, со рана, напредна, метастатска или релапсна болест. Всушност, еден од главните проблеми со овој тумор е високата стапка на повторливост, и покрај претходните третмани или операции за отстранување.

Во текот на фазата 2, комбинацијата на вакцината со моноклоналното антитело ceiplimab ќе се оценува како можен третман од прва линија за пациентите со метастатски карцином.

Првиот пациент што кој ја прими новата терапија во Велика Британија е Јануш Рац, 67-годишен Лондончанец кој бил дијагностициран минатиот мај и веќе е подложен на хемотерапија и радиотерапија. Неговата професија, експерт истражувач во областа на вештачката интелигенција, го инспирирала да учествува во експериментот.

„Јас сум и научник и разбирам дека напредокот на науката, особено во доменот на медицината, се заснова на тоа што луѓето се согласуваат да бидат вклучени во ова истражување“, изјавил Рац за BBC. „Исто така, сметам дека моето учество може да им помогне на другите луѓе во иднина и да ја направи оваа терапија да стане пошироко достапна“.

Испитувањето започнува во атмосфера на надеж и ентузијазам. Дејм Кали Палмер, национален директор на одделот за онкологија на британскиот NHS, го дефинира овој лек како потенцијално револуционерен за спречување на рецидиви.

Проф. Сјоу Минг Ли, клиничкипт доктор одговорен за истражувањето во ОК, изјавил за BBC дека новиот третман би можел да отвори „нова ера“ во лекувањето на ракот на бели дробови. Но, за поконкретни проценки ќе треба да почекаме најмалку една и пол година.