Рубрика: Екологија
Хрватска да ти била шампион во рециклирање на електричен и електронски отпад
Автор: Ива Зафировска
Објавено на 22.11.2022 - 13:00

Еден тон паметни телефони содржи приближно 100 пати повеќе злато од еден тон златна руда. Хрватска води во однос на другите земји-членки на ЕУ во рециклирањето на електричен и електронски отпад (ЕЕ отпад) со повеќе од 80 проценти од рециклиран отпад од овој тип.

Според податоците на Евробарометар, Хрватска рециклирала 81,3 отсто од отпадот од ЕЕ во 2020 година. Шведска рециклирала 47 отсто, Германија 38,7 отсто, Франција 36,6 отсто и Италија 32,1 отсто.

Според изјавите од хрватскиот Фонд за заштита на животната средина и енергетска ефикасност дадени за Хина најлоша во овој сегмент била Малта со само 20,8 отсто. Решавањето на проблемот со отпадот од ЕЕ е важно за постигнување на целите на Зелениот план и Акцискиот план за циркуларна економија, кои Европската комисија ги усвои во февруари 2020 година.

Електрониката е најбрзо растечки извор на отпад, а рециклирањето придонесува за ублажување на климатските промени преку избегнување на емисиите на стакленички гасови предизвикани од производството на нови материјали, особено метали.

Во просек, членките на ЕУ собираат и рециклираат повеќе отпад од ЕЕ од повеќето земји надвор од ЕУ, што е околу 80 проценти. ЕУ утврди целни вредности со поголеми побарувања, го подобри законодавството за отпад од ЕЕ, но се соочува со предизвикот за дополнително зголемување на стапката на неговото собирање, рециклирање и повторна употреба.

Во 2020 година на пазарот во Хрватска биле пуштени 66 505 тони ваков отпад, од кои биле собрани 40 772 тони, а преработени 38 145 тони. Имајќи ја предвид енергетската криза, вклучително и куповната моќ, и фактот што новите уреди за ЕЕ се полесни, во хрватскиот Фонд за заштита на животната средина и енергетска ефикасност сметаат дека може да се очекува благ пад на досега постигнатите проценти. И покрај ова, со воспоставувањето на системот за управување со отпад за ЕЕ, Хрватска тргна во вистинската насока. Целите за собирање пропишани со директивата на ЕУ се постигнати и укажуваат на задоволително организиран систем, но е потребно интензивно да се работи на развој и подобрување на мрежата на капацитети за рециклирање отпадна ЕЕ опрема, како и како за образованието и воведувањето стандарди за квалитет за обработка.

ЕЕ отпадот се однесува на различни форми на електрична и електронска опрема која ја изгубила својата вредност за корисникот или повеќе не ја исполнува својата првобитна намена. Станува збор за низа уреди, од мали и големи електрични апарати за домаќинство и ИТ опрема, до голема опрема, како фотоволтаични панели или банкомати, освен за батерии, кои се опфатени со посебни прописи. Доколку не се обработи на пропишан начин, отпадот од ЕЕ е штетен за животната средина бидејќи често содржи сложени соединенија на високо токсични материи и не смее да заврши во комунален отпад.

Според Фондот, значителни економски придобивки може да се постигнат со правилно третирање на отпадот од ЕЕ и да се намали потребата од суровини. На пример, еден тон паметни телефони содржи приближно 100 пати повеќе злато од еден тон златна руда. Отпадот од ЕЕ може да содржи и други важни метали, како што се бакар, никел, индиум или паладиум. Утврдено е дека 49 хемиски елементи се присутни во отпадот од ЕЕ, од кои многу може да се рециклираат за повторна употреба во други производи.

Клучни зборови: