Рубрика: Психологија
Околностите од детството и особините на личноста поврзани со осаменоста во постара возраст
Автор: Невенка Стојановска
Објавено на 19.05.2022 - 16:30

Животните околности во детството, тука вклучувајќи го и поседувањето помалку пријатели и браќа и сестри, неквалитетните односи со родителите, лошото здравје и растењето во посиромашно домаќинство, се во корелација со повисоката стапка на осаменост во постара возраст. Вака се тврди во новата студија објавена деновиве во научното списание со отворен пристап PLOS ONE. Трудот е дело на Софи Гутмулер од Виенскиот универзитет за економија и бизнис во Австрија.

Осаменоста е тема за којашто сè повеќе се зборува во последнава деценија. Ова се должи на тоа што се покажа дека е таа е поврзана со лошото здравје, а нејзината појава расте со возраста. Осаменоста е поврзана со зголемен ризик од развој на ментални состојби, влошување на физичкото здравје, поврзана е со ризикот за смрт и со поголема искористеност на здравствената заштита.

Во новата студија, Гутмулер користела податоци од големото меѓународно истражување за здравјето, стареењето и пензионирањето во Европа (SHARE), кое собира информации од поединци ширум Европа, на возраст од 50 и повеќе години, за нивното здравје, социо-економскиот статус и социјалните и семејните врски. Осаменоста била мерена со R-UCLA скалата на осаменост.

Гутмулер открила дека додека лошото здравје е главниот фактор во корелација со осаменоста во постара возраст, објаснувајќи 43,32% од варијансата во осаменоста, социјалната поддршка во постара возраст, исто така, претставува 27,05% од варијансата, карактеристиките на личноста учествуваат со 10,42% и животните околности за време на детството придонеле со 7,50%. Шансите за осаменост на возраст од 50 и повеќе години биле 1,24 пати поголеми за луѓето кои ретко или никогаш немале добри пријатели во детството, во споредба со оние кои почесто имале пријатели, 1,34 пати повисоки кај оние кои имале фер или лош однос со својата мајка како дете, наспроти оние со одличен мајчински однос, и 1,21 пати поголеми кога некој пораснал во сиромашно домаќинство во споредба со оние што потекнуваат од богато домаќинство. Осаменоста била почеста кај индивидуите со невротична личност (ИЛИ 1,20) и поретка кај оние кои постигнале високи резултати за совесност, екстравертност, согласност и отвореност.

Гатмулер истакнува дека наодите од оваа студија ја потврдуваат важноста на социјалните врски и поддршката во постара возраст, како и улогата на особините на личноста и околностите во детството. Таа заклучува дека раните интервенции се клучни за насочување на подоцнежната осаменост и дека интервенциите насочени кон зголемување на социјалната поддршка во подоцнежниот живот треба да се прилагодат на сите типови на личности.

Авторката додава: „Студијата открива, како што се очекуваше, дека здравствениот статус и социјалната поддршка на постарите возрасти се двата главни фактори во корелација со осаменоста на возраст од 50+. Интересно е што студијата открива дека карактеристиките на личноста и животните околности во детството се значително поврзани со осаменоста подоцна во животот, по контролата на широк опсег на подоцнежните животни услови. Имајќи го предвид трендот на пораст на детската осаменост и влијанието на пандемијата со COVID-19 врз животот на децата, наодите од оваа студија ја потврдуваат важноста на раната интервенција во животот за справување со долгорочниот ефект врз осаменоста“.

Клучни зборови: