Пациентот, кај кого присуството на ХИВ-вирусот било регистрирано во 2003 година, примил трансплантација на матични клетки во 2016 година, во рамките на неговата терапија за Хоџкинов лимфом (рак на лимфниот систем). Крвните матични клетки биле земени од донатор со генска мутација којашто ги прави клетките отпорни на ХИВ-инфекција. Последователното тестирање во текот на една година покажало дека присуството на ХИВ-вирусот кај пациентот паднало на нивоа што не можат да се регистрираат. Шеснаесет месеци по процедурата, под медицински надзор, пациентот престанал да ги прима антиретровирусните лекови. До денес, болеста кај него сè уште е во ремисија, а измереното ниво на ХИВ-вирусот изнесува помалку од една копија на еден милилитар плазма. Резултатите од третманот беа објавени вчера, во онлајн-изданието на Nature.

Докторите вклучени во истражувањето велат дека е премногу рано да се каже дека пациентот е целосно излечен, но додаваат дека работите се движат во таа насока.

Според податоците на УНАИДС, во 2017 година се регистрирани речиси 37 милиони луѓе во светот коишто живеат со ХИВ-инфекцијата, а само во таа година се забележани и со 1,8 милиони новоинфицирани случаи. Антиретровирусната терапија, или АРТ, на многу пациенти им го продолжи животот, намалувајќи ги вирусните нивоа во крвта. Но, терапијата е доживотна.

При ХИВ-инфекција, вирусот ги напаѓа имуните клетки во организмот, наречени Т-клетки. За да навлезе во Т-клетката, вирусот ХИВ најнапред се закачува за протеинот CD4 од клеточната површина, а потоа зафаќа и друг површински протеин. Повеќето ХИВ-вируси се врзуваат за протеинот CCR5, додека некои варијанти го врзуваат протеинот CXCR4,  трети, пак, можат да се врзат со обата протеина.

Откако било решено дека пациентот ќе оди на трансплантација на матични клетки за третирање на Хочкинов лимфом, лекарите успеале да најдат донатор кај којшто двете копии од генот CCR5 имале дефект, односно неговите Т-клетки не можат да го креираат протеинот CCR5. Без овој протеин, повеќето варијанти на ХИВ не можат да навлезат во клетките. Лекарите утврдиле дека ХИВ-варијантата кај пациентот го користела токму протеинот CCR5, и со право помислиле дека трансплантот може да ја запре ХИВ- инфекцијата.

Првиот случај којшто навести можност за лекување на ХИВ беше пријавен во 2009 година, во еден труд објавен во New England Journal of Medicine. Случајот се однесува на "пациент од Берлин", подоцна идентификуван како Тимоти Реј Браун, кој бил подложен на сличен третман за рак, но во поголем обем од пациентот што се споменува во трудот од Nature. Терапијата за рак на Браун вклучувала две трансплантации на матични клетки од донатор со дефект во двете копии од генот CCR5, коишто потоа биле поддржани и со две рунди на целосна терапија со радијација. Вториот пациент примил само хемотерапија и само една трансплантација на матични клетки.

Иако овие трансплантации се чинат како ефикасен начин за сузбивање на ХИВ-инфекцијата, тие не претставуваат опција за повеќето пациенти со ХИВ. Поседувањето дефект во двата примерока на генот CCR5 е голема реткост и почесто се среќава кај припадниците на белата раса. Ова значи дека лоцирањето на донор со овој дефект е исклучително тешко. Од овие причини, во последно време се работи на можноста преку манипулација да се измени способноста за создавање на протеинот CCR5 кај Т-клетките од заболениот пациент.

Во САД веќе има клинички испитувања коишто тестираат различни методи за постиснување на активноста на CCR5 кај пациентите. Се надеваме дека резулатите од овие испитувања ќе донесат добри вести за милиони во светот кои живеат со оваа болест.