Рубрика: Хемија
Од јаглерод диоксид до јаглен – на собна температура!
Автор: Невенка Стојановска
Објавено на 27.02.2019 - 12:45

Новата техника којашто може да го револуционизира отстранувањето на стакленички гасови од атмосферата преку заробување и складирање на јаглеродот од нив, користи течни метали за да го претвори јаглеродниот диоксид (СО2) во цврст јаглен.

Меѓународниот тим предводен од Универзитетот РИМТ од Австралија, развил електрокатилизатор заснован на течен метал со чија помош гасовитиот јаглероден диоксид на собна температура директно се претвора во цврста материја.

Катализаторот, којшто во основа содржи нетоксични галиумски легури со цериум, го спречува и коксирањето, реакција при којашто цврстиот јаглерод се задржува на површината од катализаторот, што претставуваше голем проблем во досегашните обиди во оваа насока.

Се покажа дека клучот за успех лежи во делот "собна температура".  Имено, другите методи за подготовка на јаглеродни наноматеријали вообичаено се одвиваат на температура од стотици степени Целзиусови, што во куси црти значи дека трошат премногу енергија и комерцијално се неодржливи. Сличен е случајот и со технологиите коишто го компримираат CO2 во течна форма, а потоа го инјектираат под земја. Тие имаат како економски, така и еколошки недостатоци, а особено е проблематична можноста за излевање на крајниот производ од местата одредени за негово складирање. Подеднакво проблематично е и намалувањето на СО2 преку негово претворење во производи од типот на хемиски суровини или горива, бидејќи при овие решенија јаглеродниот дооксид не се заробува трајно. Па така, при согорување на горивата добиени со овие техники гасот одново се ослободува во атмосферата.

Според истражувачот од РИМТ Торбен Деники (Torben Daeneke) претворањето на CO2 во цврст материјал би можело се покаже како одржлив пристап кон оваа проблематика. Како што вели тој: "Иако не можеме буквално да го вратиме времето, со претворање на јаглеродниот диоксид назад во јаглен и негово закопување назад во земјата, на некој начин го враќаме наназад часовникот на штетните емисии".

Колешката на Деники од Универзитетот РИМТ, Дорна Езрафајлзејди (Dorna Esrafilzadeh), ја развила електрохемиската техника за собирање и понатамошно претворање на атмосферскиот СО2 во цврст јаглерод, којшто подоцна може да се складира.

Заедно со колегите, таа го дизајнирала катализаторот од течен метал со специфични површински својства, со што го направиле исклучително ефикасен при спроведувањето на електричната енергија што ја активира хемиската реакција на површината од металот.

Гасот СО2 се раствора во сад исполнет со електролитната течност и со мала количина од течниот метал, којшто потоа се полни со електрична енергија. Гасот CO2 постепено се претвора во цврсти ‘снегулки’ од јаглерод, кои природно се издвојуваат од површината на течниот метал, со што се овозможува непрекинато производство на цврстата јаглеродна материја.

Езрафајлзејди вели дека добиениот јаглерод може да се користи и како електрода.

"Дополнителна добивка од процесот е тоа што јаглеродот може да го задржи електричниот полнеж, претворајќи се во супер-кондензатор, па така има потенцијал да се искористи во градбата на идните возила", вели таа. "При процесот, исто така, како нуспроизвод се добива и синтетичко гориво, коешто подеднакво може да најде примена во индустријата".

Деники истакнува дека процесот сè уште треба да се усвршува пред да може да навлезе во практична примена, но овие првични резултати ги смета за клучен прв чекор во насока на складирањето (и претворањето) на CO2 во цврста форма.

Во истражувањето учествуваа истражувачи од Германија, Кина, САД и од Австралија. Трудот со наодите од истражувањето оваа недела е објавен во списанието Nature Communications.

Клучни зборови: