1. Во проектот за 100W транзисторски засилувач од Е11/98 пишува дека за еден канал е потребен трансформатор од 350VA. Ова моќност ми изгледа премногу голема за еден засилувач од 100W па ве молам одговорете ми дали овој податок е точен?
2. Дали транзисторот T3 од 100W засилувач објавен во Е11/98 треба да биде поставен на ладилникот на излезните транзистори како што е вообичаено за ваквите шеми?
Марјан Димевски од Скопје

1. Добро сте забележале дека моќноста на трансформаторот од 350VA за еден засилувач од 100W е претерана иако од многу зијан нема. Шегата на страна, при чукањето на текстот направена е грешка па наместо 2 отчукано е 3 што значи дека моќноста на трансформаторот треба да биде 250VA. Ако и ова ви изгледа премногу еве објаснување како е дојдено до оваа бројка:
Засилувачот работи во AB класа со коефициент на корисно дејство од околу 50%. Грубо кажано 50% одат во звучникот, а 50% се дисипираат од ладилниците на засилувачот. Според законот за запазување на енергија изворот на напојување треба да ги покрие тие "две енергии" односно да дава најмалку 200W моќност на својот излез. Бидејќи имам релативно големо искуство во конструирањето на уреди овде во "македонски услови", често пати ми се случило кога од некои од локалните "винклери" ќе нарачам да ми изработат трансформатор од 200W, практично заради слабиот квалитет на изработката да добијам трансформатор со значително помала моќност. Од тука доѓаат и тие 50W резерва со кои се доаѓа до вредноста од 250W. Засилувачот сосема добро ќе работи и со трансформатор од 150W, но имајте го на ум она што веќе го кажав во текстот "ЗАСИЛУВАЧОТ Е ДОБАР КОЛКУ ШТО Е ДОБАР ИЗВОРОТ НА НАПОЈУВАЊЕ". Затоа ако сакате најдобар квалитет употребете трансформатор од 250W за еден канал на засилувачот.
2. Од T3 зависи преднапонот на излезните транзистор односно мирната струја. Знаејќи дека излезните транзистори се дарлингтон транзистори со напон на поларизација на спојот база емитер поголем од кај класичните биполарни транзистори, преднапонот на базите на излезните транзистори односно напонот меѓу колекторот и емитерот на транзисторот T3 е релативно голем. Доколку истиот се постави на ладилниците кај што се прицврстени излезните транзистори неговата задача би била да обезбеди намалување на преднапонот односно мирната струја на излезните транзистори со зголемување на температурата на ладилниците, со тоа што ќе се намалува напонот меѓу колекторот и емитерот а воедно и преднапонот на излезните транзистори односно мирната струја. Но промената на напонот помеѓу колекторт и емитерот на T3 е незначителна во однос на преднапонот на базите на излезните транзистори. Од друга страна R18 и R19 имаат релативно голема вредност така што истите обезбедуваат сосем доволна стабилизација на мирната струја. Затоа во оваа конструкција тој транзистор (T3) не е потребно да биде прицврстен на ладилникот на излезните транзистори.
Игор Николовски