Звучни кутии

Здраво ЕМИТЕР,
Поздрав до сите вработени во вашата редакција. Се занимавам со свирење на клавијатури (синтисајзер), па ми стана здодевно веке постојано да ги откачувам звучниците од системот и да ги приклучувам на синтисајзерот и потоа повторно сѐ да враќам, па се одлучив да изработам звучници. Ви пишувам вам како најупатени да ми дадете некој совет повеќе за да не се каам после откако ќе потрошам некое евро. Сакам да изработам звучници за разглас и знам дека ке се соочам со низа проблеми и компликации при дизајнирањето но ќе бидам упорен. Сакам да ми дадете некој совет на што треба да внимавам. Имам напис за компресивни звучни кутии кој сте го објавиле уште во декември 1995 г. Го прочитав текстот и јасно ми е, сепак, имам и некои нејасни работи:
1. Дали басот и високотонецот треба да бидат со иста импедансна пр., со по 4 ома, 8 ома.
2. Дали "ако ги направам" звучниците треба да се приклучат само на 8-омски или 4-омски засилувач или пак може на друг, дали мора засилувачот да биде со иста омска вредност како и звучниците.
3. Бидејки мислам да изработам звучници со моќност од прилика стотина вати дали и басот и високотонецот треба да ја имаат таа моќност?
4. Како да ја добијам преклопната фреквенција при дизајнирање на кутијата, што треба да знам???
Ви благодарам за посветеното време.
Со почит, еден од многуте читатели на вашето списание,
Иван Лилиќ.

Како што веќе имам напишано порано, не препорачувам аматерска изработка на звучници за професионална употреба (зборовите аматерска и професионална кажуваат сe). Единствено ако имате намера да ги користите звучниците само за своја душа или во мал круг на пријатели, тогаш можеме да го поздравиме вашиот ентузијазам и да ви дадеме некои совети. За конструирање на звучни кутии, многу ќе ви помогнат текстовите "Пасивни свртници за звучни кутии" во ЕМИТЕР 1-2/96 и 3-4/96, серијалот "Бас-рефлекс звучни кутии" во ЕМИТЕР 1998 година и серијалот "Како до квалитетни звучници" во ЕМИТЕР 1/2007 до 7-8/2007. Таму ќе ги најдете одговорите на вашите прашања:
- Басот и високотонецот не мора да се со иста импеданса. Ако кој било од нив е 4-омски, тогаш и целата звучна кутија ќе биде 4-омска.
- Не постојат транзисторски засилувачи кои се 4 или 8-омски (освен некои ретки егзотични егземплари, со астрономска цена). Ознаката "4-16 ohm" на задната страна од засилувачот означува дека на тој засилувач може да се приклучат и звучници од 4 ома, додека ознаката "8-16 ohm" означува дека засилувачот не може да напојува 4-омски звучници, туку само 8-омски (или со повисока импеданса). Кај лампашките засилувачи навистина постојат изводи за 4 или 8 ома.
- Моќноста на високотонецот природно е неколку пати помала од бас-звучникот, но тоа не пречи бидејќи моќноста на високите тонови и онака е многу помала од ниските тонови. Во просек, високотонска хорна со намотка од 25 mm има моќност до 25 вати, но кога ќе се поврзе со добра свртница, може да се употреби со бас звучник до 200 вати.
- Преклопната фреквенција се одредува така да биде доволно висока за да нема преголеми изобличувања од високотонецот, но притоа да може да се добие рамна фреквенциска карактеристика на целата звучна кутија. Фабриките редовно препорачуваат таква фреквенција за своите високотонци, но моето искуство говори дека фабриките се премногу оптимистично расположени.
Формулите за свртниците објавени во ЕМИТЕР (или на кое било друго место во светот) се однесуваат само на идеални звучници - а такви не постојат! Тие формули служат само како појдовна основа за одредување на елементите од свртницата.
Владимир Филевски