"Убеден сум дека снимките на летачките чинии се 90% автентични и 10% лажни: автентичниот дел го сочинуваат планините, дрвјата, грмушките…, а лажниот дел се самите летачки чинии" (Филип Клас: "Летачките чинии - мит на 20. век").
"Појавата" на НЛО очигледно претставува модерна митологија на денешното време, а за некои луѓе таа започнала да прима карактер на појава на нова религија! Токму во таков жаргон беше објавен написот во ЕМИТЕР бр. 11/07 со наслов "Мистерија наречена НЛО" од авторот Стојмир Симјановски, во која лесно се препознава истата методологија, којашто своевремено ја применувал Ерих фон Деникен, "докажувајќи" дека Земјата неколку пати ја посетувале вонземни суштества. Според таа методологија, "доказите" се црпат од стари религиски слики и записи, како Гилгамеш, Кабала, Веде, Библија и др., кои тенденциозно се толкуваат како "докази" за однапред исконструирана намера. Така, ако на сликите се покажани кругови, тие се "ракети", ако боговите се покажани со рогови на главата (симболи за нивната сила), тоа се "антени", ако светците се насликани со светлински ореоли околу главата, тоа се "астронаути во скафандри" итн.. Згора на тоа, според авторот Симјановски "десетици илјади луѓе ги виделе летачките чинии, но чудно, науката упорно молчи за тој феномен, а крајно време е таа сериозно да се зафати со проучување и објаснување на таа мистерија". Но, не е така како што тој напишал, имено, науката одамна го кажала својот збор по ова прашање.
"Појавата" на НЛО своевремено беше предмет на испитување на комисија на американските воздухопловни сили. Испитани биле вкупно 10 илјади изјави, од кои се објаснети 98% случки. Тие се однесувале на нови типови авиони, метеоролошки балони, птици, змејови, сателити, метеори, слоеви на облаци, светлински рефлексии и, конечно, на измислени шеги од страна на луѓе, кои на тој начин сакале да го свртат вниманието кон себе. Но, некои луѓе сакаат и натаму аферата да егзистира, па необјаснетите 2% случки за нив се "индикација" за верување дека "ништо не смеело ни да се открие"!
Но, набргу беше формирана нова комисија, составена од 37 научници под раководство на професор Е. У. Кондон (E.U. Condon), од Универзитет во Колорадо. Наодот на оваа комисија беше многу сличен со наодот на претходната комисија. Испитани биле 15 илјади пријавени случки, од кои неразјаснети останале само 2,5%, но меѓу нив нема ниту една појава која би индицирала дека Земјата ја посетуваат вонземјани, туку едноставно тие случки не можеле да бидат реконструирани поради конфузните податоци од "очевидците". Извештајот на комисијата потоа го прегледала група од други 10 научници од Националната академија на науките. Таа во целост го прифатила извештајот, па тој бил јавно публикуван во 1969 год. во книга со вкупно 989 стр. со наслов Scientific Study of Unidentified Flying Objects (Научно истражување на непознати летачки предмети), во која се покажани дури 94 слики на "летачки чинии". Со тоа предметот бил затворен и комисиите биле расформирани.
Не верувам дека овие наоди на научните комисии не му биле познати на авторот Симјановски, бидејќи тој во својот текст се повикал на еден "цитат" од Ернст Штулингер (Ernst Stuhlinger) близок соработник на Вернер вон Браун (Wernher von Braun), пренесен токму од книгата во која се објавени горенаведените наоди на комисиите, па не е веројатно дека тој нив не ги прочитал! Таа книга носи наслов "Дали Боговите биле астронаути", а во неа 16 компетентни научници расправаат за тезите на Деникен од различни гранки во науката. "Цитатот" во верзија на авторот Симјановски гласи: "Патот до знаењата и вистината е долг и тежок, а до верувањата кус и лесен". Овој "цитат" нема некоја поврзаност со текстот од написот, па ако истиот не се прочита во оригинална верзија, не е јасно на што тој се однесува, бидејќи авторот Симјановски ја исфрлил од него претходната реченица, без која не е јасна суштината на мислата. А суштината е, всушност, критика упатена кон Деникен за примена на ненаучна метода за "докажување" на неговата "теорија"! Еве како таа критика гласи во оригинална верзија: "Но, тој (Деникен) сака да верува, а не да знае. Патот до верувањето е краток и лесен, а до знаењето долг и тегобен" (Дали Боговите биле астронаути?", стр. 42). Очигледно дека оваа критика, освен Деникен, го засега и авторот Стојмир Симјановски, бидејќи и тој како и Деникен, применува иста методологија: субјективно изнаоѓање на "аргументи" во старите цртежи и записи, во кои тој го гледа токму тоа, коешто всушност сака да го види, игнорирајќи го ставот на науката по тоа прашање. Според науката, убедлив доказ би бил само ако на Земјата би се пронашол некој предмет кој не го произвела нашата техника, туку тој е остаток од некоја мисија на вонземјани, или ако со нив се воспостави некаков контакт. Но, до сега не е пронајден ниту еден таков доказ. Наспроти тоа, од како човекот започнал да испраќа мисии кон други небески тела (Месечината, Марс, Венера, Титан…), на нив тој оставил голем број технички предмети, т.е. "сведоци" кои ги оддаваат неговите мисии кон тие небески тела.
Да резимирам. Не постои "Мистеријата наречена НЛО", така се изјаснила науката врз основа на недостаток на барем еден убедлив доказ за вистинитоста на таа појава, па предметот едноставно го симнала од дневен ред и го ставила "ад акта", барем до евентуална појава на некој нов поубедлив доказ, а до тогаш да сме живи и здрави!
Петар Лагудин

Почитувана редакцијо,
Вашето списание го земам уште од првиот број и сметам дека истото си ја исполнува својата задача. Новиот концепт во овие тешки времиња е храброст и успех е што воопшто излегува од печат.
Го направив дигиталниот мерач на капацитивност од Е12/97 и Е1/98 но до ден денес истиот не функционира. Променив неколку различни интегрални кола и со некои воопшто не работи. Поседувам и осцилоскоп со кој направив некои мерења но не можам да одредам каде е проблемот. Мерењата се следните:
1. Осцилаторот работи и на пин 4 има правоаголен сигнал со 4Vss а на пин 10 има пилест сигнал
2. Контролната логика сметам дека не работи добро бидејќи сигнлот од временската база после C1 паѓа на 100mV о понатаму до T1 потполно се губи. Ова се случува само кога има приклучено мерен кондензатор на клемите.
Поздрав, Ѓорѓи Андонов

Како што може да се забележи, голема веројатност е дека имате употребено компоненти со сомнителни карактеристики. Се разбира дека вината е на страна на трговците кои гледаат само да продадат нешто што е со ниска цена, а квалитетот е на последно место.
Поседувањето на осцилоскоп е голема помош во некои безнадежни ситуации, но не е секогаш услов за успешен исход. Како и да е, во продолжение ќе ја опишам постапката со која би требало да се одредат можните проблеми.
Најпрво треба да се потврди исправноста на плочката со печатено коло и да се отстрани можноста од постоење на прекин или краток спој меѓу соседните водови. Потоа се оди на одредување на исправноста на секој блок од уредот поединечно. Се започнува од напојувачката секција, каде со волтметар најпрво се испитува точноста и стабилноста на излезниот напон. Ако напонот е приближно 9V (+/-5%) се проверува и појавата на осцилации во него со осцилоскопот. Ако нема поголем брум од 20mV тогаш сè е во ред со него.
Потоа се испитува исправноста на временската база со осцилоскоп (се проверува дали има присутен правоаголен сигнал на пин 3 од IC12 со приклучен кондензатор за мерење и без него. Кога нема приклучено кондензатор фреквенцијата треба да биде доста висока, но сепак треба да се добие правилен правоаголен сигнал.
Ако е во ред, се проверува осцилаторот. Според вашето писмо претпоставувам дека проблемот е токму во овој блок. Со осцилоскоп се проверува сигналот на Clock излезот од осцилаторот. Да се преконтролира и фреквенцијата на оваа линија која траба да биде според одбраната позиција на преклопникот за избор на мерното подрачје. Ако не е присутен овој сигнал треба да се види дали има прекин на ППК или краток спој на делот од осцилаторот. Треба да се добијат правоаголни импулси со амплитуда од минимум 7V. Kако што забележувам во вашето писмо, на пинот 4 се добива правоаголен сигнал но со многу мала амплитуда, а на пин 10 се добива пилест сигнал што не е добро! Пробајте да го замените ова интегрално коло, па повторете ги мерењата.
Ако ова е во ред, останува уште да се провери контролната логика. Најпрво треба да се измери напонот на R1 со изваден кондензатор C1. Напонот на двата краја од отпорникот треба да биде приближно 9V. Ако напонот на пинот на отпорникот кој се поврзува со IC10A не е повисок од 8 волти треба да се замени IC10A. Ако е добар напонот на пиновите 1и 2, се мери напонот на пинот 3 од IC10A кој треба да биде околу 0V. Потоа се враќа C1 на своето место и со осцилоскоп се мери сигналот кој доаѓа од временската база кон C1. Треба да е присутен истиот сигнал како и на пин 3 од IC12. Ако тоа не е така, се проверува врската меѓу пин 3 од IC12 и C1. На другата страна од C1 треба да се добијат тенки импулси со амплитутуда од околу 9V (се мерат наизменични сигнали). За да се забележат овие импулси, треба правилно да е нагодена сондата на осцилоскопот и временската база на осцилоскопот да биде поставена на максимално 20µs/поделок. Ако постојат овие импулси се проверува на пин 3 од IC10A дали има правоаголни импулси (како што сте навеле дека постојат кога нема приклучено кондензатор) на мерните клеми. Ова индицира дека импулсите постојат, но кога ќе поврзете кондензатор на влез се зголемува периодата на повторување на овие импулси кои сега тешко се забележуваат. Повторно отстранете го мерниот кондензатор од клемите и проверете ја присутноста на правоаголниот сигнал на пин 3 од IC10A. Ако е во ред, се проверува присутноста на сигналот на базата и колекторот на T1. На базата треба да се добијат импулси со амплитуда од околу 0,65V а на колекторот инверзни импулси со амплитуда од околу 9V. Ако е ова во ред се проверува постоењето на краткотрајни импулси на ресет изводот. Ако и ова е во ред, значи дека уредот и исправен, но не е правилно калибриран! Калибрирањето се изведува според постапката опишана во текстот на проектот.
Во секој случај, во тек е подготовка на проект за модерен микропроцесорски мерач на капацитивност со поголема точност и поголем мерен опсег, па се надевам дека ќе ви биде полесно да го изработите новото решение!
Благој Ќупев

Во списанието ЕМИТЕР во тек е серијата "Мистериите на науката". Според досега објавените написи, евидентно е дека се повторува истиот приод како во претходната серија на ЕМИТЕР - "Мистерија наречена НЛО", имено, се води дебата помеѓу истите два актера: трагачот по "мистерии" Стојмир Симјановски и полемичарот Владимир Филевски. Првиот актер упорно набројува "енигми" кои наводно "сè уште не се објаснети од страна на науката", и се обидува да им даде мистична компонента со препознатлива интенција за нивно вонземно потекло.
Вториот актер, г. Филевски, спротивставува на таквите мистични толкувања рационални објаснувања во својот текст, кои првиот актер редовно ги отфрла во својот завршен збор.
Така неупатените читатели се во дилема кому да му поверуваат? Па, еве ќе им помогнам. Најдобар патоказ за излез од наведената дилема се содржините застапени во современата угледна светска научна литература: Discover, Scientific American, Science & Vie, National Geographic… Како долгогодишен соработник на ЕМИТЕР од областа на физиката, перманентно ги следам содржините во наведените угледни научни списанија од каде што црпам теми за моите написи за ЕМИТЕР. При тоа, во наведените списанија досега не сум забележал заинтересираност на науката за некоја од "мистериите", кои г. Симјановски ги наведува. Очигледно дека тие "енигми" за современата науката или не постојат, како што тврди полемичарот г. Филевски, или немаат никакво значење во разоткривање на темелните начела на кои науката почива, па затоа таа воопшто не им обрнува внимание.
Истовремено, истата таа научна литература е преполна со теми за енигми од разни други области, особено од областа на астрофизиката, околу кои научниците перманентно дебатираат подолго време! Впрочем, зарем е толку важно кога и кој ги направил кристалните черепи во споредба со, на пр., незавршената прикаска за потеклото на универзумот од Биг Бенг во која нема објаснувања за некои клучни енигми, како, на пр., на кој начин универзумот "препознал" кога е време тој да стартува, и потоа неговата чудно правилна конфигурација со точна нагоденост на фундаменталните големини и физички закони, така што тие поддржуваат живот? Или, во споредба со потеклото на темната енергија, како причина за акцелерациската експанзија на универзумот, или со чудните појави во квантниот свет, проблемот со некомпатибилноста помеѓу квантната теорија и Теоријата за релативитетот, со откривање на "Теоријата за сè", … и така можеме да набројуваме во недоглед!
Гледаме дека енигми во науката има на претек, и дека таа перманентно ги истражува, но таа не бара решенија во мистични толкувања, туку вели: "решението сè уште не го знаеме". Тоа научно значи дека тука мора да се најде правото објаснување, но не и дека секое објаснување е вистинско.
Се сложувам и со тоа дека, сепак, "сè уште постојат недоволно истражени подрачја од страна на науката и теми за кои има различни ставови и толкувања", но евидентно е дека современата наука е насочена кон решавање на оние научни енигми, кои имаат некое значење во разоткривање на основните начела на кои науката се темели.
Петар Лагудин

Честито за сајтот и ви посакувам висока посетеност. Исто така, пофалби и за брошурата "Акустика на простории".
Ме интересира каде би можел да набавам моќни отпорници потребни за тестирање на моќноста на аудиозасилувачи? Станува збор за засилувачи до 500W (тука се и некои засилувачи од ЕМИТЕР). Значи 4 и 8-омски отпорници со моќност 600W. Се разбира, предвид доаѓа и самоградба на овие отпорници, доколку тоа е возможно и практично.
Поздрав,
Душко Јаневски

Ви благодарам за честитките и пофалбите. Јас лично не верувам дека можете да најдете отпорници со толку голема моќност, особено не кај нас. Дури и да ги најдете нивната цена сигурно ќе биде многу висока, бидејќи се работи за нестандарни елементи.
Со врзување на повеќе стандардни отпорници (сериски и паралелно) со голема моќност (поголема од 10W) и отпорност од 3,9 оми или 8,2 оми можете да ги добиете бараните вредности. На пример, со 32 отпорника од 17W можете да добиете еден отпорник со еквивалентна отпорност од 8 оми и моќност од 544W. Со врзување на два вакви "отпорника" во паралела ќе добиете отпорник со отпорност од 4 оми и моќност од 1088W. Бидејќи во овој случај се работи за стандарни елементи (кои можат да се набават кај нас), цената на чинење на вака добиениот отпорник ќе биде многу поприфатлива.
Дејан Трпески