Почитувана редакцијо, јас сум голем љубител на аудиоелектрониката и на акустиката па би сакал вашиот соработник Владимир Филевски, ако може, да ми ги даде следните информации:
1. Како се пресметува и со кои формули RLC сериската врска поставена на влезот од свртницата, која служи за израмнување на импедансата и фазата (од ЕМИТЕР 4/05, проектот high-end monitor Seas 17) и кои параметри се потребни за тоа?
2. Ме интересира како се пресметува серискиот кондензатор на бас-звучникот (системот кај KEF) за одредена кутија?
3. Изгледа малку претерав со барањата, ама ова како последно барање од мене: пресметка на паралелна свртница за 24dB/октава за бас, средни и високи?
Поздрав,
Жарко од Кочани.
1. Поради меѓусебна интеракција на филтрите од бас-звучникот и високотонецот, се јавува едно резонантно издигнување во импедансата на целата звучна кутија (т.е. звучнички систем), обично некаде меѓу 1 kHz и 4 kHz (кај тропојасните звучници има две резонантни издигнувања). За да може да се пресмета RLC колото за компензација, неопходно е да се измери импедансата на звучничкиот систем, во функција од фреквенцијата. Од измерената импеданса се одредува фреквенцијата на резонанција f<sub>res</sub>, а потоа фреквенциите под (f<sub>L</sub>) и над неа (f<sub>H</sub>) за кои импедансата паѓа на вредноста пресметана според формулата 1.
Од овие измерени величини се добива Q факторот на резонантното издигнување, според следнава формула: Q= Z<sub>LH</sub> •fres/(f<sub>H</sub> - f<sub>L</sub>) . За да се компензира ова издигнување, потребно е паралелно да се приклучи сериско RLC коло со ист таков Q фактор и со иста f<sub>res</sub>, за кое важат формулите
Q=2πf<sub>res</sub>L/R и формулата 2 дадена во прилог
Прво се одбира вредноста на R да биде R= (R<sub>res</sub> - R<sub>E</sub>)/(R<sub>res</sub>•R<sub>E</sub>) , потоа од формулата Q=2πf<sub>res</sub>L/R се добива L, а потоа од формулата за f<sub>res</sub> се добива и C.
Со оваа метода се добива целосно израмнување на импедансата, но тоа не мора секогаш да се прави така - некогаш доволно е само малку да се подзарамни импедансата (како што направив јас во проектот Seas 17), бидејќи така се штеди на големината (и цената) на деловите. Напоменувам дека претходнава анализа е само теоретска, идеализирана ситуација! Всушност, најдобри резултати се добиваат експериментално, бидејќи во стварноста резонантното издигнување обично не е симетрично, така што претходнава анализа не важи целосно!
2. Некои постари модели на KEF беа компресиони звучни кутии со сериски кондензатор за бас-звучникот (third order loading), со што се добива многу помала кутија во однос на Qtc=0,7, а долната гранична фреквенција е еднаква на теоретски минималната (за Qtc=0,7). Компресионата звучна кутија мора да биде околу Qtc = 1, а вредноста на кондензаторот приближно се одредува со формулата C=265000•Qts/(fs•R<sub>E</sub>), каде R<sub>E</sub> е еднонасочната отпорност на звучникот, fs е неговата резонантна фреквенција (мерена без кутија), а Qts е неговиот тотален Q фактор. Очекувајте вредности меѓу 500 и 1000 микрофаради. За големи бас-звучници со голема индуктивност на намотката формулата веќе не е доволно точна, па вредноста на кондензаторот мора експериментално да се одреди. Кондензаторот мора да биде вистински биполарен електролитски, а не контра-сериска врска на два обични електролитски кондензатора!
3. Пасивна свртница со 24dB/октава речиси воопшто не се користи во пракса, бидејќи има повеќе негативни страни отколку позитивни (сосема е обратен случајот за активна свртница, каде 24dB/октава најчесто е најдобрата можна!). Пред повеќе од 25 години оваа пасивна свртница со 24dB/октава беше многу популарна (за жал!) на бившојугословенските простори, благодарејќи на серијата проекти на звучни кутии SBI објавени во хрватското списание SAM svoj majstor. Но, јас уште пред повеќе години во ЕМИТЕР објаснив дека пасивна свртница со 24dB/октава е непотребна компликација. Во 95% од случаите најдобри резултати се добиваат со свртници од втор ред (12dB/октава) или, евентуално, од трет ред (18dB/октава), а формулите за нив се објавени во "Пасивни свртници за звучни кутии" во ЕМИТЕР 1-2/96 и 3-4/96. Тие формули важат само во идеален случај (чист отпорник, наместо сложена импеданса на звучникот), така што задолжително мора да се користи дополнително сериско RC коло за компензација на индуктивната компонента на бас-звучникот (или среднотонецот)!
Владимир Филевски
Ме интересира како може 3W FM UKB предавателот, од ЕМИТЕР бр. 12/05, да се поврзе со PC за да може од него да се пушта музика!
Игор Каревски
Влезот на предавателот е веќе предвиден за линиски влез. Доколку на него доведете линиски сигнал од звучната картичка на компјутерот, вашиот проблем е решен.
Како и да е, денешните компјутерски матични плочи се со вградена звучна картичка и таа обично има влез за микрофон, линиски влез и излез за слушалки и мали звучници, на кој обично има посилен сигнал од потребниот. Во тој случај, наједноставно решение е на влезот на предавателот да поставите еден тример потенциометар од 10 килооми за регулација на нивото. Со помош на овој тример и контролите за гласност на компјутерот, ќе можете да го прилагодите нивото на звучниот сигнал.
Најдобро е да употребите микрофонски оклопен (со ширм) кабел за да ја поврзете звучната картичка со предавателот. Нормално, масата од звучната картичка спојте ја со масата на предавателот.
На крај морам да спомнам дека за предавателот ви е потребно добро напојување. Во спротивно, може да се добие бруење и непријатен звук на страната на приемникот.
Добре Блажевски - Доц
Здраво ЕМИТЕР,
Со помош на поискусен инженер, сакам до го изработам проектот дигитална кодирана брава од ЕМИТЕР 5/06. Затоа, ве молам, ако може да ми објасните малку подетално како се програмира микроконтролерот PIC16F84 и да ми го испратите HEX фајлот (не дека ќе успеам да го испрограмирам, туку да се обидам, па ако не успеам, од вашиот сервис ќе купам веќе програмиран PIC).
Исто така, би ве замолил ако може да ми кажете од каде се снабдивте со елементите, бидејќи јас не сум од Скопје и не ги знам продавниците за елементи.
Однапред благодарам,
Никола Цветановски
Кога се зборува за програмирање на микроконтролерот со готов програм (HEX фајл) всушност станува збор за преснимување на таа програма (HEX фајл) од компјутерот во меморијата на микроконтролерот. За да го изведете ова ви е потребен соодветен софтвер (MP Lab, на пример) и дополнителен уред (наречен "програматор на микроконтролери") кој ќе биде поврзан со компјутерот преку некоја од неговите порти. Проект за програматор на PIC16F84 и сличните микроконтролери е објавен во ЕМИТЕР 4/03. Таму ќе ги најдете сите детали како да го изработите и како да го користите тој програматор.
Во прилог ви го испраќам бараниот HEX фајл и верувам дека со помош на спомнатиот напис успешно ќе го испрограмирате вашиот микроконтролер. Во секој случај, секогаш останува можноста од нашиот сервис да нарачате веќе испрограмиран микроконтролер чија цена со попустот од 50%, кој го одобруваме со купон од последниот број, е колку и на празен во продавниците. Во врска со набавка на електронски елементи обратете се до фирмите кои тргуваат со такви материјали - за контакт погледнете ги нивните реклами во ЕМИТЕР.
Слободан Таневски
Здраво,
Го имам изработено засилувачот 80W DMOS со TDA7295. Засилувачот работи супер, но сега не знам што звучници да земам. Се двоумам помеѓу Simsonik и Mitsuma. Бев во Струмица во MegaSound и таму ми ја препорачаа Mitsuma. Па барам од вас ако може да ми помогнете околу дилемата, бидејќи не се разбирам многу во звучници.
Поздрав
Герче Костадинов
Не препорачувам да се зафатите со изработка на звучници без некој конкретен, претходно проверен проект, бидејќи и самите велите дека немате доволно познавања за оваа област. Затоа, најдобро би било да изработите звучници според некој готов проект за звучник од ЕМИТЕР, на пример, проектот Midi TL од ЕМИТЕР 7-8/2006, кој користи звучници BOTS.
Покрај BOTS, и фабриките Simsonik и Mitsuma произведуваат евтини звучници, со квалитет кој се подразбира за таа цена. Како и за сите на нив слични фабрики, дел од нивните производи се доволно добри, а дел не се. Токму затоа во ЕМИТЕР сме објавувале тестови на звучнички компоненти, за да може да се издвојат најдобрите. Препорачувам да ги прочитате тие тестовите во ЕМИТЕР (најголем број се токму за Simsonik компоненти), но морам однапред да ви кажам дека сум тестирал само еден звучник Mitsuma (коаксијален звучник за автомобил, кој можеби и не е најдобро решение за домашна употреба).
Заклучок: работете само со проверени проекти за звучници!
Владимир Филевски