Почитувана Редакцијо!
Го изработив стабилизираното напојување од ЕМИТЕР 1/08 и работи супер, ама неколку пати кога имам приклучувано на него нови уреди што сум ги изработил ми изгореа неколку транзистори, диоди, интегрирани кола и други компоненти. Тоа се случува затоа што стабилизираното напојување испорачува многу голема струја. На интернет побарав соодветен електронска склоп за струјна заштита, но не успеав да го најдам. За да го решам "проблемот" изработив посебна електронска заштита за преоптоварување (не се сеќавам од кој број на ЕМИТЕР беше, но знам дека беше изработена од вашиот соработник Петар Аврамовски), но на неа се јавува многу голем пад на напонот (најмногу што имам измерено на излез од стабилизаторот е 9V), па тој остана за друга употреба.
Затоа ве замолувам ако можете да објавите некој напис за струјна заштита, но таа да има што помал пад на напонот. Не мора галвански да е одделена од стабилизаторот и да има континуирана регулација на струјата. Ако имате објавувано таков напис во некој од претходните броеви на ЕМИТЕР, ве молам да ми го препорачате тој број?
Бојан Јаневски, преку e-mail

Од текстот од вашето писмо може да се заклучи дека проблемот не е во стабилизираното напојување (проект од ЕМИТЕР 1/08), туку проблемот е во вашите електронски склопови кои сте ги изработиле и сте ги тестирале. Треба да знаете дека секој електронски склоп е димензиран да се напојува со точно дефиниран напон (или напонот за негово напојување може да се движи во одредени граници). Електронскиот склоп кога ќе се приклучи на соодветно напојување се однесува како потрошувач, односно за да може правилно да работи троши онолку струја колку што му е потребна! Стабизираното напојување од ЕМИТЕР 1/08, како што наведов, може да испорачува максимална струја до 2,7A. Оваа вредност е одредена со отпорникот за ограничување R6 од 0,22 Ω. Кога се тестира некој изработен уред поради некоја грешка во него, можно е низ некои од неговите елементи да протечат многу поголеми струи од дозволените и да предизвика прегорување на некои од елементите. Тоа ви се случило и вам. Решението на ваквите проблеми е ако стабилизираниот извор има можност за нагодување на струјното ограничување, па со поставување на некоја помала вредност за максимално дозволената струја ќе се спречи прегорување на елементите во тестираниот (неисправен) уред.
Како што е наведено во текстот за стабилизираниот извор од Е1/08, за ограничување на струјата е задолжен отпорникот R6, па во зависност на која струја се сака да се ограничи напојувањето може да се пресмета нова вредност на R6 со помош на дадената формула. Секако, непрактично е секогаш да го менуваме R6 во зависност од тоа на која вредност сакаме да го поставиме струјното ограничување. Решението е употреба на преклопник со кој ќе се избираат неколку различни вредности на отпорникот R6 – слика 1. Со помош на 6 отпорници и со помош на соодветен преклопник (SW2) со 6 положби, ќе добиете можност за избор на 6 вредности за ограничување на струјата во наведеното напојување. Со следните вредности на отпорниците ќе ги добиете следните лимитирани (ограничени) струи: за R6a = 0,22 Ω/5W се добива Imax = 2,7A; за R6b = 0,33 Ω /2W се добива Imax = 1,8A; за R6c = 0,47 Ω /2W се добива Imax = 1,3A; за R6d = 0,56 Ω /1W се добива Imax = 1,1A; за R6e = 1,2 Ω /1W се добива Imax = 500mA и за R6f = 5,6 Ω /0,5W се добива Imax = 110mA.
При експериментирање со уредите кои ги изработувате, на вашиот извор со помош на SW2 поставете го првото поголемо струјно ограничување од очекуваната максимална струја која ќе ја троши изработениот уред (ако е исправен). Ако потрошувачот, т.е. електронскиот склоп кој е приклучен на излезот од напојувањето е неисправен тој ќе повлече поголема струја, но напојувањето нема да дозволи таа да порасне над вредноста поставена со преклопникот. Бидејќи таа струја ќе биде за малку поголема од "нормалната", нема да настане прегорување на елементите во напојуваниот уред, но активирањето на ограничувањето е знак дека во изработениот склоп има некоја грешка која треба да се најде и отстрани.
Ако ваквиот скоковит избор за ограничување на струјата не ви се "бендисува", погледнете го стабилизирано напојување дадено во ЕМИТЕР 3/05 - тоа има можност за континуирано нагодување на напонот од 0 до 30V и континуирано нагодување на ограничувањето на струјата од 2mA до 3A. Ова напојување во случај ако има проблем во електронскиот склоп кој сте го приклучиле на него, моментално се исклучува, при тоа овозможувајќи заштита на склопот од негово прегорување или уништување на некои негови компоненти. Во ЕМИТЕР 2/08 е опишано како ова напојување се монтира во соодветна метална кутија и како на неговиот излез се приклучува инструмент кој може да го мери нагодениот напон и струјата на потрошувачот.
Патем, големиот пад на напон што сте го добиле со ограничувачот од колегата Петар Аврамовски не е својствен за тоа коло. Тоа значи дека имате направено некоја грешка при неговата изработка.
Славко Стојковски


Здраво.
Јас сум ваш редовен читател. Мислам дека сте супер и продолжете така.
Низ глава ми се врткаат некои идеи и би сакал да знам како оди процесот на патентирање кај нас, поточно каде и што сè е потребно за патентирање на една идеја, и дали патентот би важел и во меѓународни рамки.
Однапред ви благодарам за одговорот.
Поздрав,
С. Ј. преку е-пошта

Патентот се пријавува во Државниот завод за заштита на индустриска сопственост. Сите информации за процесот на патентирање можете да ги добиете на нивната интернет страница www.ippo.gov.mk
Пријавувањето на патентот чини (т.е. чинеше минатата година) околу 800 денари. Со самото пријавување на патентот, Вашиот пронајдок е заштитен во целиот свет, но само за рок од 12 месеци. После тој рок морате да го заштитувате Вашиот патент поединечно во секоја држава во светот во која сакате да го заштите. Заштитата на патентот трае 20 години. Оваа заштита чини многу пари (за државите од Европската н:унија околу 20 000 евра, за САД околу 30 000 долари), па затоа за време на овие 12 месеци би требало да најдете некоја фирма или компанија која би сакала да го откупи Вашиот патент. Можете да продавате лиценца за Вашиот патент на секој заинтересиран (но претходно ќе морате да го заштитите патентот во секоја држава поединечно), а може и да ги продадете екслузивните права на Вашиот патент на само една фирма (во овој случај, таа фирма ќе го заштитува патентот во државите од интерес). Цената на откупот или лиценцата за Вашиот патент ја договарате директно со заинтересираната фирма.
Постои уште една можност да го продолжите овој рок од 12 месеци, за уште дополнителни 18 месеци, ако го пријавите Вашиот пронајдок во PCT (прашајте во Заводот за патенти), но оваа можност чини околу 900 евра.
Се надевам дека овие информации ќе Ви помогнат, и Ви пожелувам успех со Вашиот пронајдок.
Владимир Филевски


Почитувани,
Проверувајќи ги регистрите, и тоа со званичен проверувач и сервисер на регистри, ми се расипа десктопот на компјутерот, така што сега работам преку Таскот и се снајдувам некако. Дали имате некој предлог како да го средам овој проблем освен со дискета за Windows или со преинсталирање?.
Благодарам однапред.
Перица Петковски од Битола

Првиот начин е да се врати системот во некоја почетна состојба преку алатот со кој е направено чистењето на регистрите. Обично сите тие алатки прават Restore Point пред да почнат со работа. Ако тоа не е можно, тогаш да се направи System Restore од Windows-от и да се врати системот во некоја претходна состојба кога функционирал како што треба. Трето, ако со претходните не се успее, да се проба преку Recovery Conzole. Ако ни тоа не помогне, а се поседува дискета за system recovery, тогаш преку неа да се поправи системот. И на крај ако ништо не помогне, се знае - ПРЕИНСТАЛАЦИЈА...
Бранко Атанасовски

Основно правило/предострожност/знак на параноја ;-) (сеедно како ќе се нарече) е да се направи бекап на регистрите пред да се почне да се чепка по нив. Исто така, кога се чепкаат регистрите потребно е да се знае што се менува и што би требало да се постигне со менувањето. Ако, пак регистрите се чистат од заостанати фајлови/линкови/"сирачиња" (orphans) од некој деинсталиран програм потребно е да се погледне добро дали тој стринг или елемент не е заеднички со некој друг програм кој активно го користи. Значи, и чистењето на регистрите не е мачкина кашлица како што изгледа.
Што може да се стори во даденава ситуација? Со обична преинсталација (без форматирање) нема да се постигне ништо. Windows-от ќе работи, ама сите измени во регистрите кои се направени со инсталациите на програмите/драјверите/кодеците/whatever се бришат, па мора се "јово-наново". А ако веќе тоа се прави - најубаво е да се направи комплетен формат и нова инсталација.
Но сепак ние не би биле ЕМИТЕР ако немаме некој џокер во ракав ;-). Втора опција (прва е горенаведената) е да даде отчет сервисерот (кој ги чепкал регистрите) што чепкал, па тој стринг да се преинсталира. Од друга машина се копира тој стринг (COPY-PASTE) во новокреиран Notepad документ, се сочувуваат измените и фајлот се снима со екстензија .reg (на пример deskfix.reg). Потоа направете двоклик врз така креираниот фајл, и на прашањето "дали сакате да се извршат измени во регистрите" одговорете потврдно. Ова би требало да го реши проблемот.
За десктопот стрингот во Windows е HKEY_CURRENT_USER>Control Panel>Desktop.
Трета опција – обидете се со recovery опцијата од инсталационото ЦД со Windows.
Зоран Ивановски