Здраво Емитер.
Имам едно прашање до вас. Во многу претходни броеви вашето списание има објавено проекти на уреди кои на некој начин комуницираат со компјутер. Сите тие комуникации се одвиваат преку RS232. Истото се случува и со програматорот за микроконтролери. Сакам да ве прашам дали е возможно и како јас да вклучам таков уред на мојот компјутер, бидејќи имам матична плоча P35 Platinum која ја зедов пред 1 година, а таа нема сериски порт. Дали некако може да се приклучат овие уреди на USB, бидејќи и тој порт е со сериска комуникација?
За секој одговор однапред благодарам.
Жарко Костадиновски,
од Велес

USB комуникацијата е сложена сериска комуникација која покрај електричните спецификации дефинира и многу сложен протокол за комуникација кој тешко се имплементира во уреди со едноставни микроконтролери. Затоа оваа сериска комуникација не е популарна во уредите со мали и евтини микроконтролери. Покрај сложеноста за изработка на уред, USB комуникацијата најчесто треба да се поддржи и од специјален драјвер за PC за вашиот уред кој траба вие да го изработите. Изработката на специјален USB драјвер за PC дополнително ја усложнува работата.
Моја препорака е да си набавите USB→RS232 конвертор кој одлично ќе си ја заврши работата и ќе добиете RS232 сериска порта на вашиот компјутер. Цената на ваков конвертор е околу 600 денари и мислам дека е прифатлива.
Благој Ќупев


Здраво почитувани,
Вашето списание го следам одамна и многу ми се допаѓа.
Имам еден проблем со звучната картичка на десктоп компјутерот. Се работи за внатрешна PCI звучна картичка E-MU Creative 1212m (со DSP процесор на неа), која е поставена на два слота меѓу себе поврзани со кабел налик на IDE. На главниот слот се аналогните I/O (по два големи моно банана конектори) и MIDI I/O, а на помошниот слот има S/PDIF и ADAT I/O.
Проблемот е следен: во неправилни временски интервали често се слушаат кратки еднократни пуцкања со висока фреквенција на звукот. Пуцкањето се случува доста често (кога има пуштено каква било програма која произведува звук како Winamp, BS Player и сл.), па дури и кога нема пуштено ништо. Ова се случуваше и додека живеев во Прилеп во приватна куќа, а и сега во Скопје во зграда. Картичката поддржува и балансирани кабли, а моментално користам обични кабли кои ги поврзувам на AKAI засилувач. Имам пробано и на друг засилувач, и на два потполно различни компјутери, со различни кабли, со или без вклучен инструмент на влезовите. Дигиталниот излез го немам испробано, бидејќи немам засилувач со S/PDIF влез. Би ве замолил ако можете да ми помогнете со совет за да го спречам ова пуцкање, бидејќи поради тоа не ја користам картичката за слушање музика, туку само кога ми треба да продуцирам музика.
Однапред благодарам,
Владимир Митрески.

За вакви специфични прашања многу е тешко да се даде конкретен одговор. Сепак, ако пуцкањето се јавува и на други компјутери, тогаш најверојатно проблемот е во картичката, а не во останатиот хардвер или софтвер. Според мене, за овој тип на проблеми најдобро е да се контактира директно производителот или некој форум кој е специјализиран за компјутерски хардвер и/или музичка продукција.
Дејан Трпески

Сум имал сличен проблем уште со AWE32 на Sound Blaster, во времето кога јас создавав музика. Каблите имаат битна улога. Исто е многу битно, преку кои делови од компјутерот поминуваат. Работата на хард дискот исто така многу влијае на нивото на шум на звучните картички наменети за обработка на музика. Неквалитетните хард дискови создаваат шум којшто се пренесува до многу компоненти. Денешните компјутери користат големи фреквенции за да се зголеми протокот на податоци. Тоа исто така многу влијае на внес на шумот.
Затоа, доколку не е софтверски проблем, или нешто со самата картичка, предлагам да се почне со каблите. Добри кабли, пократки, подалеку од изворите на зрачење.
Добре Блажевски

Благодарам на брзиот одговор. Се надевам дека не е проблемот до картичката, бидејќи е купена од Германија и многу ќе биде тешко да ја пратам на сервис. Контактирав со производителот, тие алудираа дека е софтверски проблем, но се испостави дека не е. Се сомневав дека е можно проблемот да е до заземјувањето, бидејќи звукот личи на оној што се создава кога ќе се приклучи на напон некој уред кој повеќе троши струја (акумулациона печка и сл.). Дали нешто би се сменило кога би користел балансирани кабли (не сум запознат со таа технологија)?
Во секој случај благодарам што се потрудивте да ми одговорите.
Владимир Митрески

Балансирани кабли можат да помогнат само ако сите уреди кои се приклучуваат на картичката имаат балансирани конектори (влезови и излези)! Ако засилувачот нема балансиран влез - ништо од бизнисот! Но, постои едно решение кое вреди да се испроба - тоа е изолациски аудиотрансформатор 600:600 ома, кој треба да се приклучи меѓу излезот од картичката и влезот на засилувачот. Постојат чисто електронски варијанти на вакви раздвојни трансформатори, таканаречените direct box, кои се поевтини, но прво треба да се испроба со класичен аудиотрансформатор. Ако и вака го покаже истиот симптом, тогаш проблемот дефинитивно е во хардверот на самата картичка. Нормално, произведителот на картичката секогаш ќе ги обвини за проблемот сите други софтвери и хардвери приклучени на картичката, само не неговиот производ.
Владимир Филевски

Според она што го има на сајтот за картичката, во вашиов случај ќе мора да употребите кабли за балансиран влез/излез (оклопен кабел со две жици, т.е. вкупно три). Од друга страна, картичката ќе мора да ја приклучите на уред (миксета, засилувач, итн.) со балансиран влез/излез. Во спротивно, ќе имате проблем со аудиото. Или, доколку вашиот уред на којшто ја приклучувате картичката нема балансиран влез/излез, тогаш ќе мора да направите уред (приспособник) којшто тоа ќе ви го овозможи. Доколку имате некој таков случај, обратете се до редакцијата да ви посочат во кој број постои објавен напис за таков уред.
Добре Блажевски

Проблемите и грешките кои се поврзани со заземјувањето на уредите по правило внесуваат пречки (брум) со фреквенција од 50 и 100 Hz, што значи на ниски фреквенции. Со оглед на тоа што во вашиот случај пречките се на високи фреквенции, и со оглед на тоа дека истото се случува кога компјутерот е на друга локација, малку е веројатно дека проблемот е во заземјувањето.
Пречките на високи фреквенции можат да бидат резултат на интерференција со некој друг уред во близина на картичката, а најверојатно во самиот компјутер. Сепак, за мене и тоа е малку веројатно, бидејќи како што велите истото се случува и на други компјутери.
Овој тип на проблеми понекогаш се јавува кај цела серија на картички, како резултат на некоја "фабричка грешка". Не велам дека е тоа случај и со вашата картичка, но не треба да се отфрли и таа можност.
Балансираните приклучоци на картичката можат да бидат од полза само доколку и надворешните уреди кои се поврзуваат со неа имаат исто така балансирани влезови, односно излези.
Јас би ви препорачал, вашата картичка да ја дадете на некој ваш пријател да ја монтира во својот компјутер и да го инсталира софтверот без вас и без ваши сугестии, а за поврзување со надворешните уреди да користи свои кабли. Ако и во тој случај картичката се однесува исто, според мене, голема е веројатноста проблемот да е во картичката.
Дејан Трпески


Почитувани,
Ве молам да ми објасните некои работи од проектот "Дигитален топломер", односно подетално да објасните во врска со потопувањето на сензор-диодата D1 во вода со мраз и во зовриена вода? Како ќе се потопи телото на диодата ? Што ќе биде со приклучните водови? Дали и тие нема да се потопат?
Поздрав,
Душко Савески

За сензорот од овој проект формиран со диодата D1 да може да се потопи во вода со мраз и во зовриена вода, тој треба да е комплетно изолиран и водоотпорен. За да биде сè појасно на слика 1 е прикажан начин на сместување на сензор-диодата D1 во бакарно или алуминиумско цевче, а цевчето може да биде и од друг метал кој е отпорен на корозија. Диодата D1 најпрво се леми на аудиокабел и нејзините краеви се изолираат со термички изолаторски цревца (овие изолаторски цревца ги користат винклерите кои винклуваат електромотори). По оваа постапка диодата D1 заедно со аудиокабелот треба да ја протнете во металното цевче со должина од околу 80…100mm (види слика 1), при тоа внимавајте со цевчето да не направите краток спој. По ова, металното цевче треба да го исполните со силиконски кит кој може да поднесе повисока температура од 120°C. Откако силиконот ќе се исуши, уште еднаш со унимер проверете да не имате направено краток спој со цевчето, ако сè е во ред, краевите од аудиокабелот спојте ги на конекторот K1 од ППК (слика 2 од проектот). При спојувањето водете сметка на точното поврзување, односно на поларитетот. По сето ова, топломерот е подготвен за нагодување, односно баждарење.
Славко Стојковски


Здраво Емитер!
Како нарачан се покажа написот за безжичните сензорски мрежи во ЕМИТЕР бр. 12/08. Имено, на факултет (ЕТФ) имаме за задача да изработиме проект за факултетскиот паркинг. Тоа вклучува определување на места за поставување рампи, броење на слободни/зафатени места, контрола на пристап со картички итн. Ме интересира дали безжичните сензорски мрежи, кои беа спомнати во тој број на Емитер, може да се искористат, на пример, за броење на зафатените места на паркингот и таа информацијаа да се испрати до управувачкиот центар или, пак, директно до некој дисплеј (бројач) поставен во близина на рампата за влез/излез за да можат оние што сакаат да влезат на паркингот да имаат информација за тоа дали има слободно место или не.
Ве молам за побрз одговор и однапред Ви благодарам.
Слободан Паризоски

Конкретно за броење на слободните паркинг-места, безжичните сензорски мрежи и не се најдоброто решение. Најдобро решение за тоа е со сензор на влезната/излезната рампа кој би ги броел возилата кои влегуваат/излегуваат. Меѓутоа, доколку сакате да имате информација и точно кое паркинг-место е слободно, тогаш безжичните сензорски мрежи би можеле да ви бидат од корист. Сепак, употребата на БСМ во еден ваков систем не е многу практична, а дали е финансиски изводлива оценете сами. Јас, сепак, би се држел до решение со по еден сензор на влез/излез кој би ги броел возилата кои поминуваат.
Костадин Солаков


Имам две прашања за вас...
1. Дали има некоја грешка во написот "Колку вати е трансформаторот?" од ЕМИТЕР 1/09, бидејќи за жица со дијаметар од 0,3 mm формулата за I1 дава многу голема вредност (можеби грешката е во J дека е на многу голем степен)?
2. На LM723 за струјното ограничување потребно е помеѓу пиновите 2 и 3 да има напон од 0,6 V. Дали кога ќе се достигне тој напон помеѓу тие два пина напонот на излез ќе падне на 0 или нема да се намали до 0 туку на некоја друга вредност?
Бојан Јаневски

1. Изразите за оценка на моќноста на трансформатор се коректни и проверени во повеќе наврати. Уште повеќе во следниот број (од оној во којшто е написот) во рамки на еден друг напис од областа на информатиката ("Ch резултати сега и веднаш") е даден програм кој е тестиран за повеќе конкретни трансформатори со познати параметри. Резултатите кои ги даваат овие изрази се со мали отстапувања во однос на номиналните параметри на трансформаторите дадени од производителот.
Можеби вие грешите во едниците мерки? Во изрази од областа на физиката каде што се среќаваат повеќе физички големини најдобро е сите единици да се сведуваат на основните едниници во Si-системот. На пример, ако во изразот фигурира 0,3 mm, тогаш ова напишете го како 0,3•10^-3 m, затоа што основна единица за должина во Si-системот е m (метар), а не mm (милиметар).
Втор пример: Ако се сретнува, на пример, 2,5 A/mm^2, тогаш ова ќе биде 2,5 A/((10^-3 m)^2) = 2,5•10^-6 A/m. A (ампер) и m (метар) се основни единици во Si-системот.
2. Напонот кој се генерира на излезот од стабилизатор реализиран со интегралното коло LM723 ќе зависи од карактерот на потрошувачот. Тој ќе биде точно толкав колку што е потребен да се одржува максималната струја на куса врска кај овој стабилизатор која е определена со следната релација Imax = 0,6V/Rs, кадешто Rs е отпорник кој се вметнува на излезот од стабилизаторот со LM723 во серија со потрошувачот. Значи, ако оваа струја решиме да биде, на пример, 5A, а на излез од стабилизаторот имаме приклучено омски отпорник од 1 ом, тогаш на излез од стабилизаторот ќе се појави напон од 1Ω•5A = 5V без оглед на тоа колкав ќе биде напонот на стабилизаторот за нормално оптоварување. На пример, тоа може да биде 12V.
Кирил Крстевски