Во годините на пандемијата, воздухот во авионските кабини и болничките ходници честопати се сметаше за потенцијално опасен — преполн со патогени и невидливи закани. Но, едно ново истражување објавено во списанието Microbiome дава една сосема поинаква слика. Имено, се чини дека овој воздух е изненадувачки сиромашен со штетни микроорганизми и, наместо тоа, во него доминираат безопасни бактерии кои природно живеат на човечката кожа.
Неочекуван метод за собирање податоци
Истражувачите од Универзитетот Нортвестерн во САД одлучиле да ја испитаат микробиолошката композиција на воздухот во авионите и во болниците во 2022 година, во период кога патувањето повторно се нормализираше, а стравот од зараза сè уште беше силен. Првичната идеја била да се анализираат HEPA филтрите — системите што ја прочистуваат целата воздухопловна кабина на секои две до три минути. Но, овие филтри се скапи, тешки за демонтажа и непрактични за рутински анализи.
Токму затоа научниците се свртеле кон едно едноставно, но генијално решение – маските. Надворешната површина на маските што ги носеле патниците и болничките работници служела како „пасивна замка“ за микроорганизмите присутни во воздухот. По летовите, маските биле внимателно собирани во стерилни кесички, а потоа подложени на ДНК анализа.
Што открија маските
Со споредување на ДНК‑трагите од маските носени во авионите и оние од болничкиот персонал, истражувачите ја реконструирале микробиолошката слика на воздухот во двата типа затворени простори. Резултатите биле речиси идентични: во воздухот доминирале микроорганизми кои најчесто се поврзуваат со човечката кожа — бактерии што нормално живеат на нас и околу нас.
Патогените, односно бактериите што можат да предизвикаат болести, биле присутни само во минимални количини. Тоа укажува дека микробиолошкиот состав на воздухот во овие средини е повеќе одраз на човечкото присуство отколку на специфични болести.
Она што се разликувало меѓу авионите и болниците не била разновидноста на микроорганизмите, туку нивната релативна застапеност. Односно, биле присутни истите типови бактерии, но во различни пропорции.
Што значи ова за нашето здравје
Овие резултати се важни затоа што ја демистифицираат идејата дека воздухот во авионите и во болниците е особено опасен. Напротив, благодарение на системите за вентилација и филтрација, воздухот во авионите се обновува мошне побргу отколку во повеќето затворени простори на земја. Болниците, пак, имаат строги стандарди за циркулација и прочистување на воздухот.
Интересно е што на маските биле откриени и гени поврзани со антибиотска резистенција. Истражувачите нагласуваат дека ова не значи дека во воздухот имало бактерии отпорни на антибиотици. Наместо тоа, покажува дека гените за резистенција се широко распространети во околината — феномен кој веќе е добро познат во микробиологијата.
Заклучок
Истражувањето нуди смирувачка перспектива: воздухот што го дишеме во авионите и болниците е многу почист и побезбеден отколку што претпоставувавме. Наместо да биде преполн со патогени, тој главно содржи микроорганизми кои се дел од нашата секојдневна микробиота. Овие сознанија не само што ја подобруваат нашата перцепција за ризик, туку и отвораат нови можности за едноставни, ефективни методи за следење на квалитетот на воздухот во затворени простори.