Кога интелектот достигнува врв?

Истражување спроведено од Жил Жинјак од Универзитет во Западна Австралија и Марцин Зајенковски од Универзитетот во Варшава опфатило податоци од илјадници учесници на возраст од 18 до 85 години. Целта била да се утврди како се развива психолошкото функционирање на човекот во текот на животот.

Научниците споиле 16 клучни параметри, кои вклучуваат когнитивни способности, карактерни црти и таканаречени „животни вештини“:

• сеќавање, брзина на размислување, логика и знаење за светот;
• емоционална стабилност, екстровертност, отвореност и добронамерност;
• финансиска писменост, морални судови, сочувство и интуиција.

Резултатите покажале дека менталниот развој не е линеарен процес, туку хармонично прераспределување на ресурсите. Со возраста може да се намали когнитивната брзина, но во замена растат емоционалниот интелект и аналитичката длабочина.

Што се случува со мозокот по 50-тата година

Во просек, мозокот на човекот достигнува оптимално рамнотежа помеѓу рационалноста и емоционалноста на околу 55-60 години. Во тој период човекот побрзо ја препознава смислата, донесува врамнотежени одлуки и подобро се справува со стресот.

Ова објаснува зошто луѓето во зрелата возраст често се поуспешни во раководството и стратешките одлуки. Тие ја компензираат загубата на брзината преку стекната мудрост, рамнотежа и развиен емоционален интелект.

Мозокот не старее — тој се усовршува

Истражувањето ја рушило стереотипната претстава дека со возраста когнитивните функции неповратно опаѓаат. Всушност, мозокот постојано се преструктуира. Невропластичноста е способност да се формираат нови врски, а таа останува и на постара возраст.

„Историјата е полна со примери на луѓе кои ги постигнале своите најголеми успеси по шеесеттата година. Можно е да е време да престанеме да ја сметаме зрелоста како одбројување наназад“, напомнува Жил Жинјак.

Таквиот пристап бара преиспитување на односот кон возраста. Наместо претстава за пад, треба да се зборува за промена на приоритетите: младоста се однесува на брзината, а зрелоста на квалитетот на одлуките.

Зошто зрелиот мозок е поефикасен?

1. Искуството и меморијата создаваат цврсти асоцијативни врски.
2. Емоционалната контрола го намалува импулсивното однесување и грешките.
3. Интеграцијата на знаење овозможува да се види целата слика.
4. Моралната стабилност изградува мудри судови.

Овие квалитети го прават човекот постар од 55 години да биде незаменлив во професии поврзани со образование, наука, медицина, политика и управување.

Споредба на когнитивните предности

Со тоа, интелектот не стивнува, туку ја менува насоката: од брзина кон разбирање, а од информации кон смисла.

Како да се зачува когнитивното здравје

За мозокот да продолжи да се развива и по 60-та година, важни се неколку едноставни навики:

1. Физичка активност. Го подобрува снабдувањето со крв и исхраната на невроните.
2. Сон од најмалку 7 часа. За време на спиењето мозокот се чисти од метаболичкиот отпад.
3. Ментални тренинзи. Учење јазици, читање, решавање логички задачи.
4. Социјална активност. Дружење и нови доживувања ја поддржуваат невропластичноста.
5. Правилна исхрана. Риба, ореви, бобинки, зелка и продукти со омега-3.

Ново перцепирање на зрелоста

Овие податоци ја менуваат не само научната, туку и општествената перцепција на возраста. Луѓето од повозрасната генерација поседуваат квалитети кои тешко се мерат со тестови за IQ, а тоа се способноста да слушаат, да разберат, да решаваат конфликти. Нивната вредност не се намалува, туку се зголемува со текот на времето.

Извор Правда, Автор Михаил Гаврилов — журналист, корреспондент новостной службы Правда.Ру