Рубрика: Физика
Масата на часовникот се зголемува кога тој се навива
Автор: Петар Лагудин
Објавено на 05.06.2015 - 12:00

Според Ајнштајновата формула за релативитетот E0= m • c2 енергијата на некое тело во мирување е еквивалент на неговата маса. Сега да замислиме некој стар часовник, кој за својата работа ја користи енергијата од навиена спирална пружина. При секое навивање на пружината, на часовникот му се додава енергија од неколку десетинки џули. Земајќи предвид дека брзината на светлината "c" е непроменлива (константна) големина, од наведената формула произлегува со пресметка дека при додавање на наведеното количество енергија со навивање на пружината масата на часовникот се зголемува за милијардитинка од милијардитинка од 1 килограм.

Ова зголемување на масата не може да се детектира во секојдневниот живот, што значи дека релативитетот не се покажува во физиката на секојдневниот живот. Но, овој феномен има спектакуларни консеквенции во физиката на микросветот (светот на елементарните честички).

На пример, пресметаниот износ за зголемувањето на масата на часовникот кореспондира со вкупната маса на неколку милијарди протони! А еден протон има 100 пати поголема маса од збирот на масите на 3-те кварка кои го сочинуваат, па разликата во масите кореспондира на енергијата нужна за поврзување помеѓу кварковите. Аналогно и еден атом на водород има поголема маса од збирот на масите на двете честички кои го формираат, протонот и електронот. И овде разликата во масите кореспондира со енергијата на нивното меѓусебно поврзување. Гледаме дека ефектите од релативитетот се од ист ред на големина во светот на елементарните честичките (микросветот), па според тоа тие таму имаат значајна улога.

Клучни зборови: