Почитувана редакцијо,
Имам прашање за проектот 500 W излезен засилувач (Емитер 3/98). Засилувачот го изработив во верзија од 200 W кој без излезните транзистори одлично работи, измерив еднонасочен напон од 15 mV на излез од засилувачот. Потоа ги поврзав излезните транзистори, потенциометарот P1 го поставив на min отпорност, а влезот го споив кратко со влезната маса. Го приклучив на напојувајне и прегореа сите излезни транзистори, отпорникот R21 и транзисторот T9.
Дали треба потенциометарот P1 да биде на min. или max. вредност? Би ве замолил да ми кажете нешто повеќе за подесување на мирната струја на засилувачот.
Однапред ви благодарам,
Димче Маркоски, via e-mail

Проектот за изработка на излезен засилувач со моќност од 500 W беше мошне популарен и многу од читателите го изработија во најразлични варијанти и ден денес се задоволни од звукот во кој уживаат. Како што напоменав и на почетокот на текстот во Емитер 3/98, ова е проект само за поискусните самоградители.
Што се однесува до постапката, изгледа дека сè сте спровеле како што треба. Потенциометерот прво се поставува во положба во која има минимална отпорност, а потоа отпорноста му се зголемува сè додека амперметарот приклучен во колекторското коло на транзисторот T11 не покаже вредност од 150mA. Се разбира мерењето се изведува дури откако ќе се уверите дека на излез од засилувачот (со излезни транзистори) има напон помал од 100mV. Процедурата пред да ги монтирате излезните транзистори е веќе опишана во текстот за засилувачот. Што се однесува до фактот дека излезните транзистори ви прегореле може да ги наведам следните најчести грешки кои се прават во вакви случаи:
- потенциометарот има min. отпорност кога е свртен кон транзисторот T5
- излезните транзистори треба да се изолирани од ладилниците со лискунски подлошки и подметки за шрафовите. Тоа треба да се провери со инструмент: отпорноста треба да е бесконечна од ладилникот до колекторот на транзисторот
- различно се поврзуваат излезните транзистори ако се комплеметарни (NPN/PNP) и ако се квазикомплементарни (NPN/NPN)
- внимавајте на распоредот на изводите на излезните транзистори.
- една од можните причини е и самоосцилација на засилувачот. Единствен начин да се открие дали засилувачот осцилира без сигнал на влез е да се употреби осцилоскоп приклучен на излезот на засилувачот пред да се приклучат излезните транзистори.
Токму заради овие причини треба да се има поголемо искуство во градбата на вакви уреди, а потребни се и мерни инструменти.
Коста Карпузовски