Почитувана Редакцијо.
Имам прашање во врска со еден напис. Имено, во написот "Бројач на импулси" од ЕМИТЕР бр.5/05 стои дека уредот се употребува за броење на вртежи на електромотор. Прашањето до авторот е: На какви електромотори е инсталиран уредот и какви сензори се употребени за детектирање на импулси, како и каде се поставени?
Зарија Алексоски.

Уредот е инсталиран на DC мотори, но тоа не значи дека не може да се употреби и за други видови мотори. Всушност, самиот уред е обичен бројач на импулси и може да се користи секаде каде што одредена низа на настани (вртежи, линиски движења, промена на проток или притисок) може да се претвори во електричен сигнал. Во конкретниот случај како сензор е употребен бесконтактен индуктивен давач тип IPS 30/10-PNP-Z (Iskra). Тоа е сензор кој реагира на присуство на метал. Монтиран е во близина на осовината на моторот, така што при секој вртеж на осовината метален забец поминува неколку милиметри пред сензорот. Поврзувањето со плочката е едноставно. Напојување за сензорот се зема од изводите Udd и Uss, а третата жица од врзува на изводот Cin. Немам можност да проверам, но верувам дека уредот може да работи со сите видови бесконтактни давачи, па дури и со NPN-изведби. Разлика би постоела само во моментот на тригерување на бројачот. Со PNP-давач, бројачот се тригерува при секој растечки раб на импулсите за броење, а со NPN-давач при секој опаѓачки раб на импулсите за броење.
Георги Ефтимов


Почитувана Редакцијо!
Голем поздрав и желба за успех во понатомошната работа. Списанието ви е супер (Цена/Квалитет е одлична, плус попуст за претплата, плус гага шеми, идеи и многу други работи). Ми треба "малку помош" за Далечинска контрола за радиокомандувани модели (Емитер број 7-8/04). Програмите за микроконтролерите ги симнав и ги unzip-ував само не знам со која програма да ги отворам (треба ли некоја посебна програма, и дали програмирањето на овие "работи" е едноставно или е потребен некој инструмент за нивно програмирање?) и дали можете да напишете нешто за висинометар за воздухоплови (или барем некоја идеја да се направи такво нешто).
Стоилко Петрески

Благодарам за пофалбите и интересот.
Програмите за микроконтролерите што сте ги презеле од Интернет се во хекса формат и имаат екстензија .hex. Тие се веќе компајлирани т.е. преведени на јазикот што ќе биде разбирлив за нивно програмирање. Доколку сакате да видите како изгледа внатрешноста т.е. содржината на .hex датотеката, тогаш потребен ви е кој било HEX едитор, а може да се искористи и NOTEPAD програмата од Windows (таа ќе ги прикаже само хексадецималните вредности).
А што се однесува до програмирањето на микроконтролерите, т.е. за во нив да ги внесете програмите што сте ги презеле од Интернет, потребен ви е програматор. Еден таков програматор е објавен во ЕМИТЕР 4/03. Таму ќе најдете повеќе информации како се програмира микроконтролерот. Значи, вие не треба да ги отварате преземените програми, туку треба истите да ги вметнете во микроконтролерите со помош на некој програматор. Таа постапка е едноставна доколку имате некој таков програматор. Од редакцијата на ЕМИТЕР можете да набавите и веќе испрограмирани микроконтролери коишто само ќе треба да ги поставите на ППК.
Се надевам дека ви помогнав. Поздрав и многу успех,
Добре Блажевски-Доц


Здраво почитувани!
Ви посакувам многу успешна работа, а сега следат две прашања: Како прво, знаеме дека кај нас кабелските оператори пуштаат квалитетен сигнал онолку колку што мислат дека е квалитетен. Меѓутоа кога ќе приклучиш три телевизори паѓа сигналот, односно квалитетот на сликата. Затоа, ве молам, да ми дадете една не многу сложена шема за кабелски засилувач со гејн (GAIN) особено за UHF и VHF , за да не дојде до мешање на сигналите на оние појаките во однос на послабите сигнали.
И уште едно прашање: Што треба да се направи на далечински управувач да фаќа од повеќе правци, бидејќи знаете дека има некои далечински управувачи кои каде и да ги насочиш ќе ја сменат програмата на телевизорот или ќе го намалат гласот итн. Имам далечинско од DVD LG и многу ме нервира кога ќе треба да го засилам гласот или да вратам некоја сцена така што морам да го насочам директно, дури и да потстанам за да ја изврши саканата функција. Од прво мислев дека се работи за батериите, после тоа видов дека се работи за далечинското. Ве молам, кажете ми како да го решам и овој проблем.
Благодарам однапред.
Деки, преку и-меил

Прво, квалитетен сигнал не значи јак сигнал туку чист сигнал. Со секое засилување на сигналот со засилувач сигналот е сè помалку квалитетен (помалку чист), затоа што секој засилувач внесува шум и изобличувања во сигналот. За сметка на тоа пак се добива посилен сигнал. Секој нов ТВ -приемник во кабелската мрежа е како нов корисник за кабелскиот оператор. Кога се поставува кабелска мрежа, монтерите уште на почетокот сакаат да знаат колку приемника ќе користи корисникот. Бројот на приемници на еден корисник го одредува слабеењето на елементот (ТАП-от) кој ќе биде поставен за тој корисник, но го одредува и слабеењето на елементот на следниот корисник во мрежата. Затоа, посилен сигнал некојпат и не може да се добие само со промена на корисничкиот ТАП, затоа што ќе биде ослабен сигналот кон соседот. Ако има можност легално да ви "пуштат втор телевизор" тоа е најдобрата варијанта и ќе ве чини најмалку (околу 600 ден.). Ако, сепак, сакате да го решите проблемот со кабелски засилувач најдобро ќе биде да купите еден поевтин (цената им е помала од 900 ден). Изработка на кабелски засилувач во домашни услови не е едноставна работа и сигурно ќе ве чини повеќе.
Што се однесува до далечинското, обидете се на IR-диодата (сместена на самата плочка на далечинското) да и ги продолжите изводите и да ја извадите понадвор од куќиштето на далечинскиот управувач. Со ова ќе се зголеми аголот на емитување на далечинското и ќе може да "фаќа" од страна.
Кирил Крстевски


Здраво! Јас сум Александар од Прилеп. Го имам изработено засилувачот со LM3886T и ме интересира што ќе се случи ако на излезите на засилувачот меѓу двата позитивни (не кон маса) поврзам звучник. Слушнав дека ќе добие двојна снага, но не ми се пробува на своја рака. Чао.
Александар од Прилеп

Поврзувањето на звучник меѓу излезите на два засилувача на моќност со цел да се добие поголема излезна моќност има смисла само ако сигналите на влезот од засилувачите се во противфаза. Ваквиот начин на поврзување на засилувачите во литературата најчесто се нарекува "мостна" врска или "мостен" спој. Теоретски, со примена на овој спој може да се добие четири пати поголема излезна моќност од онаа што ја имаат засилувачите при исти услови (исто оптоварување и ист напон за напојување). Со други зборови, ако два (идентични) засилувача од 50W ги поврземе во мостна врска, излезната моќност на "мостниот" засилувач при исти услови ќе изнесува цели 200W. Во пракса, добивката се движи од 2,5 до 3,5 пати што е сè уште значајно зголемување. Веднаш треба да се напомене дека секој излезен засилувач не е превиден за поврзување во мостна врска, пред сè, поради значителното зголемување на излезните струи. Генерално, засилувачот може да работи во мостна врска ако на излезот се приклучи звучник со двојно поголема импенданса од онаа за кој е предвиден. Така, на пример, ако засилувачот е предвиден за работа со 4 омски звучници, во мостен спој, на излезот треба да приклучиме 8 омски звучник, во спротивно ризикуваме трајно да ги оштетиме и двата засилувача. На крајот уште би додал дека овој спој најчесто се применува во услови на недостапност или недостиг на повисок напон за напојување, на пример, во автомобилите. Денес речиси и не постои радиоапарат за во автомобил во кој нема вградено барем два мостни засилувача.
Повеќе информации за мостната врска и начините за нејзина практична реализација можете да прочитате во ЕМИТЕР број 5 (декември 1995) и ЕМИТЕР 10/03.
Дејан Трпески


Сакам да знам до која далечина (отприлика) може да се оствари нормална врска со предавателот (AM-RT4-433) и приемникот (AM-HRR6-433) од проектот "Далечинска контрола за радиокомандувани модели" од ЕМИТЕР бр.7-8/04 и дали овие хибриди можат да пренесуваат звук? Доколку, пак, знаете некои хибриди кои можат да остварат врска на поголемо растојание (кажете колкаво отприлика) од овие посочете кои се тие.
Однапред ви благодарам.
Зоран Велинов, преку e-mail

Употребените хибриди во проектот (предавателот и приемникот) на отворен простор, употребувајќи обична вертикална антена со должина /4, може да обезбедат врска на околу 100m растојание. Такви слични модули за поголем досег на истото фреквенциско подрачје нема, бидејќи законот тоа не го дозволува (потребни се посебни дозволи).
Бидејќи модулите употребуваат амплитудна модулација, доколку на влезот на предавателот наместо сигнал со податок се доведе сигнал од микрофон со доволно големо ниво да го побуди влезот на предавателот, тогаш модулите би можеле да се искористат и за пренос на говор. За ова би ви советувал да ги преземете упатствата за наведените модули од Интернет.
Добре Блажевски

Многу ви благодарам, само уште кажете ми на кои фреквенции е забрането со закон да се емитува на поголема должина од 100m, а на кои не, и дали има хибриди (во дозволените фреквенции со закон) кои емитуваат на поголемо растојание од 100m.
Зоран Велинов

Потребните материјали за емисии (дозволени и недозволени, како и кој смее да ги употребува) можете да ги најдете на веб-страницата на Управата за телекомуникации, т.е. Министерството за транспорт и врски. Употребените модули во нашиот проект работат во т.н. licence free (без дозвола) опсег, а одредени фреквенции за работа во Европа се 435MHz, 918MHz и 2,4GHz, со снага не поголема од 150mW.
Инаку, токму на тема распределба и намена на фреквенциските опсези подготвуваме опширен напис кој ќе го објавиме наскоро.
Добре Блажевски


Здраво!!!
Ви посакувам среќни новогодишни и божикни празници! Списанието навистина е за пофалба, а особено декемвриското издание. Би сакал да ви поставам неколку прашања од повеќе теми и области, па ќе одам по редослед:
1. На кој начин се врши достава на претплатените броеви на списанието, т.е. дали се плаќаат дополнителни трошоци на превоз (како ПТТ и сл.)?
2. Во проектот "100W транзисторски засилувач" (за кој веќе имам дискутирано со вас, но за друг проблем) како излезни транзистори се земени BDX66/67. Дали побудното коло може да се искористи и за MJ11015/MJ11016 и дали се потребни какви било промени во колото? Ова прашање Ви го поставувам поради тоа што MJ11015/MJ11016, во споредба со BDX66/67 имаат речиси дупла толеранција на максималната колекторска струја и некој ват повеќе, како и толеранцијата на пробив е поголема.
3. Дали бас-звучникот TSS WF310D140-8F, употребен во проектот "Сабвуфер Rihter 12" може да се приклучи на едниот канал од засилувач USB 7122 со максимална моментална моќност од 2x400W, номинална моќност од 125W, кој консумира 1100W, и истиот има тежина од 19kg (според производителот).
Горан Илиевски

Ви благодариме за пофалбите.
1. Годишната претплата чини 1200 денари - во таа цена е вклучен попуст од 20%, како и поштенските трошоци за Македонија. Примероците ќе ги добивате по пошта, на адресата која ќе ја наведете.
2. Според техничките карактеристики што ги дава производителот, споменатиот комплементарен пар на излезни транзистори MJ11015/MJ11016 може да се користи како замена за оригиналните BDX66/BDX67, без каква било промена во електричната шема. Доколку се решите да ги набавите овие транзистори, би ви препорачал тоа да го направите од некој реномиран производител. Избегнувајте ги производите со сомнителен квалитет и заштедете си пари, време и нервози.
3. Да, но внимателно. Во проектот "Сабвуфер Richter 12" јасно напишав дека може да се приклучи засилувач до 150 W. Реално, звучникот може да издржи само 100 W трајна (синусна) моќност. Засилувачот USB 7122 има синусна моќност преку 200 W на 8 ома. За среќа, музичките сигнали не се чисто синусни и звучникот може да издржи краткотрајни импулси над 100 W - што значи дека може да се користи засилувач од 200 W, но да не се претерува.
Д. Трпески и В. Филевски