Здраво,
Имам едно прашање до Зоран Цветковски и Георги Ефтимов. Го изработив 150W мосфет засилувач според написот во ЕМИТЕР 7-8/07, но се јави проблем. Имено, при првото вклучување, по околу 1 минута, експлодира електролитот C1 од 47µF/100V (а беше правилно поврзан). Го сменив и со вториот се случи истото, а на излезот имаше -45V, транзисторите беа изолирани од ладилникот компонентите правилно распоредени, а плочката беше од ЕМИТЕР. Го пуштив потоа со извадени C1 и C3, па почна да влече на +55V струја околу 7-8A. Ги откачив отпорниците R24 и R26, па изгоре R15 и T10. Тука застанав, зашто не знам што да правам понатаму.
До сега имам направено неколку од вашите проекти за моќни засилувачи (стереозасилувач со голема моќност, 150W едноставен транзисторски засилувач, 100W HI-FI засилувач) и сите проработуваа без проблем. Доколку имате објавено исправка, ве молам кажете ми во кој број или дајте ми некој совет во што е проблемот. Благодарам однапред.
Митко Митковски, преку e-mail
Единствена исправка за овој засилувач е во врска со објаснувањето на поимот "температурен коефициент" во рамката "Термини и кратенки" и таа е објавена во наредниот број на ЕМИТЕР (9/07). Никакви други грешки во објавениот проект, особено во шемата и плочката нема.
Електролитски кондензатор наменет за "пеглање" на напонот за напојување експлодира кога е обратно поврзан, односно инверзно поларизиран. Бидејќи кондензаторот C1 правилно сте го поврзале, претпоставувам дека засилувачот погрешно сте го поврзале со изворот за напојување. Е сега она што ме буни. Фактот дека страдаат само компонентите што се приклучени на позитивната линија на напојување наведува на заклучок дека минусот е добро поврзан, а грешката е помеѓу плусот и масата. Ако е така, од каде доаѓаат оние -45V на излезот? Ако, пак, масата е добро поврзана, а плусот и минусот се згрешени, на излезот може да се појави напон од -45V само под услов да не настрада ниедна компонента што е приклучена на негативната линија за напојување. Мислам дека тоа не е можно, при инверзно напојување на засилувачот барем еден од транзисторите T11, T12 би требало да изгори. Транзисторот T10 најверојатно бил изгорен и пред да ги откачите отпорниците R24 и R26. Со откачување на овие два отпорника само сте ја прекинале патеката на течење на големата струја и кога би знаеле дали оваа струја се затвора преку масата или преку минусот веднаш би знаеле дали и некој од транзисторите T11, T12 е изгорен.
Не знам со каква опрема располагате, но ако имате симетричен извор за напојување со можност за ограничување на струјата приклучете го засилувачот таков каков што е на изворот (±20V е сосема доволно) и ограничете ја струјата на 500mA. Излезниот напон на изворот сам ќе се приспособи на отпорноста што ја гледа во засилувачот и ќе можете лесно да утврдите кои компоненти се неисправни (или погрешно залемени ако ги има). Ако не располагате со извор направете го следното:
- поединечно проверете ја исправноста на секоја компонента освен излезните транзистори (T9÷T12) и неисправните заменете ги со нови,
- ако за некоја од компонентите користите замена, уште еднаш проверете дали се пин компатибилни со оригиналните,
- сите излезни транзистори задолжително заменете ги со нови,
- залемете ги и диодите за заштита на излезните транзистори од инверзен напон (D8 и D9),
- поставете осигурувачи од 500 mA во линиите за напојување,
На овој начин ќе се осигурате дека нема грешка во изработката и изборот на употребените компоненти. Ако, сепак, сè уште постои некаков пропуст, кога ќе го вклучите напојувањето ќе изгорат само осигурувачите, а скапите компоненти ќе останат заштитени. Не заборавајте пред да го вклучите напојувањето, лизгачот на тримерот P1 да го поставете во положба така што неговата отпорност ќе биде еднаква на нула оми.
Георги Ефтимов
Имам уште едно прашање за 150W MOSFET засилувач. Ги сменив излезните транзистори, го поврзав на стабилизиран извор на +/- 20V и 500mA, и со тримерот на 0Ω влече струја од 50mA симетрично. Но, на излез има• DC компонента од -13V и со влез од 1Vpp и 1kHz има на излез синусоида пресечена во негативнот дел по хоризонтала и пресечен дел во позитивниот дел по вертикална оска? Па би можеле ли да ми кажете во која компонента е грешката?
Благодарам однапред,
Митко Митковски, преку e-mail
DC напонот на излез на засилувачот во отсуство на влезен сигнал треба да биде помал од ±100mV, но може да се толерира и нешто поголема вредност. Навистина ми е жал, но не можам да посочам ниедна компонента поради која на излез на вашиот засилувач се појавува толку голем DC-напон. Хоризонталното отсекување на синусоидата во негативната полупериода најверојатно е последица на големиот DC напон на излезот. Засилувањето на засилувачот е нешто поголемо од 30. Бидејќи потенцијалната разлика помеѓу излезот и негативната линија на напојувањето во вашиот случај изнесува само 7V, негативната полупериода на синусоида со 1Vpp на влезот не може без отсекување да се пренесе на излезот.
Зоран Цветковски