Здраво Емитер
Најпрвин голем поздрав до редакцијата и до сите читатели на ова единствено списание за електроника во нашава држава. Во некои од минатите броеви имаше објавено написи за регулација на број на вртежи на мотори за еднонасочна струја и на колекторски мотори. Најчесто во практика се среќаваат асинхрони мотори, па добро би било доколку сте во можност да објавите некој проект за регулација на број на вртежи на асинхрон мотор (монофазен или трофазен). Најмногу ме интересира, ако може да ми кажете, како се создава PWM за 3 фази (секоја фазно поместена за 120 степени). Секаде кај што сум сретнал трифазен фреквентен регулатор тој е изведен со некој наменски микроконтролер, кој кај нас речиси и да е невозможно да се најде, а и неговото програмирање е посебна прикаска.
И би ви предложил за рубриката "Школа за Електроника" да обрнете повеќе внимание на енергетските електронски елементи (IGBT, SIT, SITh, енергетски диоди, MOS и др.).
Однапред благодарам.
Жарко Костадиновски

Регулацијата на DC и колекторските AC-мотори е едноставна и токму тоа е нивната најголема предност над асинхроните електромотори, кои, пак, се наједноставни и бараат најмалку одржување. Колата за регулација на бројот на вртежи кај DC и колкекторските мотори се многу поевтини од самиот мотор. Кај асинхроните мотори може слободно да се рече дека е обратно. Брзината на овие мотори се регулира преку фреквенцијата на наизменичниот напон со кој се напојува моторот за разлика од колекторските каде што се регулира со ефективната вредност на напонот.
Наизменичен напојувачки напон со промена на фреквенцијата може да се добие на два начина од електричната мрежа. Првиот најчесто користен начин е преку инвертори. Наизменичниот напон од мрежата се исправува, при што се добива еднонасочен напон. Понатаму, тој напон преку моќни прекинувачки транзистори повторно се претворува во наизменичен напон со друга фреквенција и амплитуда, па така се регулира и бројот на вртежите на асихрониот мотор. Добиениот бранов облик на новиот напон воопште не е синусоидален туку најчесто правоаголен. Поради тоа загубите кај моторот се зголемуваат. Кај вториот начин, од трите фази на мрежниот напон со прекинувачки транзистори се добива една синусоида со фреквенција различна од мрежната. Трите фази на мирниот напон по посебен редослед се приклучуваат на моторот, така што напонот кој се добива на моторот личи на синусоида со фреквенција различна од мрежната. Овие уреди се познати под името циклоконвертори.
И двата типа на претворувачи бараат сложено водење на прекинувачките елементи и затоа за нивно водење секогаш се користи микроконтролер. Во поново време на пазарот може да се најдат вакви уреди кои имаат прифатливи цени за мотори со помала моќност (до еден киловат). Цената на овие уреди е околу 100 евра. Некои од овие уреди имаат можност и да генерираат побуда за трифазен мотор само од една фаза на мрежниот напон. Самоградба на вакви уреди во домашни услови е неисплатлива поради нивната сложеност.
Што се однесува до електронските елементи од енергетска електроника идејата ја прифаќам и такви текстови ќе има во иднина, а започнувајќи со ГТО-тиристорите во овој број.
Кирил Крстевски