Почитувани,
Ме интересира дали ќе биде доволна една диода за наизменичен напон од 12 и 24 волти да го претвори во прав напон за на него да поврзам ЛЕД-индикација или, сепак, ќе мора да ставам грец?
Томе Каев

Бидејќи не е наведено за каква LED-индикација станува збор, ќе се обидам да одговорам поопширно. Вообичаено светлечките диоди се напојуваат со струја од 1 до 20 mA, во зависност од типот на светлечката диода. Падот на напонот на светлечката диода Uf зависи од типот на диодата, односно каква боја на светлина емитира таа: инфрацрвена - 1,63V; црвена - 1,63 – 2,03V; портокалова - 2,03 - 2,10V; жолта - 2,10 – 2,18V; зелена - 1,9 – 4,0V; сина - 2,48 – 3,7V и бела - 3,5V.
Доколку не се ограничи струјата низ светлечката диода, и таа се приклучи директно на напојување, дидата ќе изгори. За ограничување на струјата низ светлечката диода, сериски со неа се врзува отпорник чија вредност се пресметува по формулата
R [Ω] = (U – Uf) / Id;
каде што U е напонот на напојување, Uf е падот на напонот на употребената диода и Id е струјата што треба да тече низ светлечката диода. Потребната моќност на отпорникот се определува по формулата P [W] = R•Id2.
На пример, ако сакаме да поврземе црвена светлечка диода којашто се напојува со 10mA на 12V, тогаш вредноста на серискиот отпорник се пресметува R = (12 - 1,8) / 0,01, односно R=1020Ω. Секогаш ја избираме стандардната вредност најблиску до пресметаната, во случајов 1000Ω и P = 1000 • 0,012 = 0,1W. Секогаш избираме отпорник со моќност поголема од пресметаната.
Светлечката диода може да се поврзе на наизменичен напон преку една насочувачка диода или преку Грецов насочувач. Разликата е во тоа што доколку не се употреби филтерски кондензатор, насочувањето на струјата со една насочувачка диода ќе даде еднонасочен пулсирачки напон, односно во една секунда свелтечката диода 50 пати ќе светне и ќе се исклучи, а со грецов насочувач треперењето ќе биде 100 пати во секунда. Човечкото око не може да го забележи ова брзо треперење, и изгледа како светлечката диода да свети постојано, но со послаб интензитет отколку кога е приклучена на еднонасочен напон.
Напомена: Бидејќи за наизменичниот напон секогаш се дава ефективната вредност, по насочувањето со една диода ќе се добие еднонасочен напон Udc=Uac•0,45; а со грецов спој Udc=Uac•0,9. Овие вредности важат ако по насочувачот нема филтерски кондензатор, а ако по насочувачот се постави филтерски кондензатор тогаш еднонасочниот напон изнесува приближно Udc=Uac•1,33.
На пазарот можат да се најдат самолепливи ленти со светлечки диоди наменети за декоративно осветлување. Во овие ленти веќе се вградени потребните сериски отпорници за ограничување на струјата, и лентите можат директно да се приклучат на еднонасочен напон соодветен на нивната спецификација (најчесто 12 или 24 волти).
Денис Галовски