Здраво Емитерци!
Ве следам доста одамна од далечната '97 година, со сите ваши електронски проекти во чекор со времето. Би сакал да дадам еден предлог, доколку е можно, на вашите страници да се најде некој проект од поранешната електронска техника. Техника која е малку заборавена - електронските ламби: дупли и единечни диоди, триоди, тетроди, пентоди и други елементи врзани за оваа техника.
Доволен би бил само еден проект за изградба на засилувач, дури и моно би било доволно за да се објасни принципот на работа и поврзување на истите, чисто да ги потсетиме нашите електроничари за оваа техника која, иако мислиме дека е заборавена, сè повеке зема замав и мода. Истата е следена и барана на интернет порталите во светски рамки. Доколку ви е изговор дека такви компоненти нема, лесно тоа се побива бидејки електроничари од Европа па и Америка пронаоѓаат лампи од бившиот Советски Сојуз - Русија а едни од најценетите и најбарани се и лампите од ЕИ Ниш кои ни се први комшии.
Размислете и ако ништо друго чекам ваш одговор, како читател кој едвај чека да го добие вашиот следен број. ЧАО Емитер!
П.С.: Поголема ламба - поголема моќ.
Слободан Тодоровски преку е-маил.
За жал, во ЕИ Ниш се исцрпени залихите на електронски ламби, бидејќи истите веќе не ги произведува повеќе од 15 години. А и тогаш кога ги произведуваше, не беа многу ценети поради нискиот квалитет. Имено, во 80-тите и почетокот на 90-тите години од минатиот век, Siemens имаше инсталирано тест-пункт во ЕИ Ниш и ги селектираше произведените ламби. Најдобрите примероци одеа како нивен производ, останатите како производ на ЕИ Ниш. Слична судбина доживеа и унгарската Tungsram која стана споственост на General Electric. Руската фабрика "Светлана", исто така, престана со производство на аудиоламби во 1997 г. Кинезите, кои последни се откажаа од производство на електронски ламби за аудиоапликации, никогаш не ни имале некаков квалитет. Во светот останаа само неколку многу мали производители на аудиоламби и тие не можат да ги задоволат побарувањата на аудиоентузијастите.
Така, ламбите на светскиот пазар достигнуваат неверојатни цени! Една ECC83 на RFT (производител од бивша Источна Германија) која на времето ја фрлавме како шкарт сега се продава на интернет за 7 - 10 евра, додека истата ламба на RCA (12AX7) достигнува цени и до 50 евра! Слично е и со ламбите на реномираните производители, какви што беа: General Electric, Valvo, Siemens или Telefunken. Во тој контекст, морам да кажам дека купувањето на електронски ламби на интернет мора да се изврши со крајна претпазливост, бидејќи постојат многу фалсификати, односно ламби со "препечатени" ознаки.
Друга битна инстанција е тоа што, ако се прави засилувач со ламби, тој не треба да биде каков било. Засилувач со ламби од ниска класа ќе даде ист ако не и полош звук од евтините интегрирани засилувачи од 2 до 3 па и 5 евра а ќе чини 50, па и 100 пати повеќе! Навистина, нема никаква потреба да се изработи некоја евтина варијанта со две EL84 лампи во push-pull конфигурција - за таква варијанта ќе треба да издвоиме значителна сума и ќе имаме впечаток дека беспотребно сме ги "фрлиле" парите.
За да се изработи некое конзистентно решение, односно решение кое "држи вода", тоа треба да биде во А-класа и тоа во “single ended” варијанта – решение со само една излезна лампа на моќност. Овие ламби, обично триоди, поретко тетроди се многу скапи и редовно достигнуваат вредност од сто и повеќе евра. Тука првенствено се истакнуваат решенијата со триодата 300B на Western Electric (околу 250 евра/парче). Во ваква конфигурација тешко се добиваат моќности поголеми 12 – 15 W што дополнително ја поскапува инвестицијата: ќе ви требаат ефикасни звучни кутии (90 па и повеќе dB со 1W на 1m) кои се многу скапи ако се доволно квлитетни да се почуствува "надмоќта" на ваков засилувач.
Пред две години за последен пат сум напрвил пресметка за чинењето на електронските компоненти за еден таков “single ended” засилувач со моќност од 2x10W и таа тогаш изнесуваше околу 400 евра. На оваа сума треба да се додаде и вредноста на механичките компоненти (кутија, украсни копчиња, гравирање и сл.), кои, за достојно да ги репрезентираат оние 400 евра, треба да се барем од редот на стотина евра. Севкупно, значи околу 500 евра! Сега веќе не ни помислувам да направам нова пресметка, бидејќи со сегашните цени таа може многу лесно да достигне и двојна вредност!
Емилијан Иљоски
Еден од проектите што одамна го ветив, а сè уште не го исполнив, е засилувач со електронски цевки. Главниот проблем не е во наоѓањето делови - нив ги има, но по висока цена. Најважниот проблем е излезниот трансформатор - тој мора да биде квалитетен (од него многу зависи звукот), а тоа значи висока цена. Дури и да се најде некој по прифатлива цена, трошоците за транспорт се многу големи (трафото е многу тешко!) Електронски цевки полесно се наоѓаат, но треба многу да се внимава и на нивниот квалитет. Многу често може да се чуе или прочита дека ламбите од ЕИ-Ниш се одлични. Но, тоа не е баш така. Навистина добрите и селектирани промероци на ламбите од ЕИ-Ниш се одлични, но на пазарот во поранешна Југославија можеше да се најдат само оние примероци кои отпаднале од селекцијата. Јас лично сум се уверил во тоа, мерејќи голем број на такви електронски цевки. Накусо, можно е да најдете одлични нишки ламби, но многу поверојатно е дека ќе ги ги добиете полошите примероци. На крај, за жал, фабриката во Ниш одамна не работи - на пазарот можат да се најдат само некои резерви од нивните ламби.
Владимир Филевски