Трендот на климатските промени на глобално планетарно ниво несомнено беше причинет од зголемената емисија на штетните гасови во атмосферата, кои се продукт на зголемените човечки активности во сите домени на технолошкиот развој. Загрижувачкото ширење на озонската дупка и несаканите ефекти од "стаклена градина" манифестирани преку глобалното затоплување на планетата Земја, растежот на морското ниво, невообичаените катастрофални поплави, торнадата, тајфуните и другите природни непогоди, докажано се последица од зголемена емисија на т.н. "стакленички гасови". Учеството на потрошувачка на енергија во зградите, од земја до земја, се движи околу 40 - 50% од вкупните енергетски потреби на земјите. Ако се исклучат обновливите извори на енергија, кои сè уште недоволно се користат (соларна енергија, енергија на ветерот, геотермална енергија, биоенергија, енергија на морските бранови, плима и осека итн.), во актуелниот момент, главен енергент за обезбедување на енергетските потреби во зградите се фосилните горива. При нивното согорување доминантен нуспроизвод е стакленичкиот гас јаглероден двеоксид (CO2), кој е главниот виновник за формирање на "стаклената градина".

Континуитет на обвивка од топлинска изолација и обвивка за затнување против инфилтрација на воздух

Како последица од горенаведените факти, при крајот на минатиот век, во земјите од Европската унија се заострија задолжителните критериумите за максимално дозволена годишна потрошувачка на енергија во зградите како перманентна тенденција за зголемување на дебелините на изолациските материјали и соодветно намалување на топлинските загуби. Се развива нов тип на енергетски ефикасни згради т.н. нискоенергетски згради. Кај овие објекти дозволената годишна потрошувачка на енергија за греење се движи од 40 до 60 kWh/m²a, независно од климатските услови на локацијата. Меѓутоа, вкупната крајна потрошувачка на енергијата е поголема ако се земат предвид енергетските потреби за ладење на зградите во лето, вентилација, подготовка на санитарна топла вода, електрична енергија за осветление и домашни електрични уреди.

Пракса е, кога се говори за енергетските карактеристики на зградите, вредноста за енергетските потреби на годишно ниво - kWh/m²a да се однесува на сите овие потрошувачи. Оваа вредност е основен показател во енергетските сертификати за згради т.н. "енергетски пасоши", кои во земјите од ЕУ се задолжителни. Очекуваме и во Македонија, во новиот Правилник за енергетски карактеристики на згради, да биде дефинирана обврската за издавање ваков документ, задолжителен при продажба или изнајмување на градежен објект. Напорите за постигање уште поголема енергетска ефикасност при градба на нови или санација на постоечки објекти не престануваат со нискоенергетските згради. Тие станаа преодна фаза кон развој на еден нов тип енергетски ефикасни згради т.н. пасивни згради. Тоа се згради за кои барањата за греење се редуцирани со помош на пасивни мерки до степен кога не е потребен каков било конвенционален систем за греење. Функцијата ја презема воздушен систем за дистрибуција на потребната топлина. Барањата за греење на овие згради се движат околу 15 kWh/m²a. Првата пасивна куќа е изградена во Германија, уште во 1990 год.

Технологијата за градба на пасивни згради иницираше експлозија од иновации во градежната индустрија: изолациски материјали со многу ниска топлинска спроводливост, прозорци со извонредна изолациска моќ, користење на обновливи извори на енергија (пред сè сончевата), уреди за одземање на отпадната топлина со осумдесетпроцентна ефикасност, ефективни топлински пумпи итн. Со реализација на стандардите за пасивна куќа продолжија истражувањата за усовршување на технологии за градба на куќи, кои своите потреби од топлинска енергија автономно ќе ги обезбедат. Ваква нула енергетска куќа е веќе реалност и првиот ваков експериментален објект е изграден во Берлин пред повеќе од 10 години.

Проектирање и градба на нискоенергетски, пасивни и нула енергетски згради е мултидисциплинарен процес во кој се вклучени сите елементи кои влијаат врз енергетските карактеристики на зградата: климатски, архитектонски, конструктивни, градежно-физички, греење, ладење, вентилација, осветление. Од тој аспект, за реализација на ваквите објекти единствено е компетентен мултидисциплинарен тим составен од урбанисти, архитекти, градежни инженери, градежни физичари, машински инженери, електроинженери, економисти, еколози итн. Објектите градени според ваков пристап се познати како одржливи згради (sustainable buildings). Во продолжение ќе ги разгледаме следните карактеристики на одржливите згради: локација и ориентација, форма на објектот – компактност, изолациски материјали, вакуумирани изолациски панели – ВИП, транспарентна наворешна топлинска изолација, градежни материјали и конструкции и непропустливост за воздух