Рубрика: Астрономија и астронаутика
Што по откривањето на органски материи на Марс?
Автор: Невенка Стојановска
Објавено на 09.06.2018 - 18:15

Роверот Кјуриосити на НАСА

Кјуриосити не најде вонземски живот, но неговите идни “колеги и браќа по тркало” коишто за неколку години ќе ги следат неговите стапки, можеби ќе го пронајдат. По најавите за пронаоѓање на органски молекули на Марс и сезонските варијации на нивото на метан во атмосферата на Црвената планета, прашањето е што понатаму?

Органските молекули се основата на животот каков што го знаеме, а 95% од метанот во атмосферата на Земјата потекнува од микроби и други организми. Но, истовремено нивното потекло може да биде и сосема неповрзано со било какви форми на живот, може да се должи на вообичаени геолошки процеси. Curiosity не можеше да ја пронајде причината за постоење на органските молекули и варијациите во атмосферата на Марс. Главна причина за ова е тоа што роверот нема опрема којашто директно може да открие форми на живот. Она што беше цел на оваа мисија, да се истражи тлото на огромниот кратер Гејл, како и да се одговори на прашањето дали е можно кратерот во минатото е имал езеро и извори кои имале потенцијал за живот во нив, односно дали во минатото на Марс имало услови за развој на живот, па макар и во форма на микроби.

Но, она што Кјуриосити не може да го направи, следните мисии на НАСА и ЕСА ќе бидат опремени да го направат. Во 2020 НАСА планира на Црвената планета да го испрати помладиот брат на Кјуриосити роверот именуван едноставно како Марс 2020. Новиот ровер ќе биде исто така опремен за собирање на примероци и нивно складирање за истите некаде во иднината можеби да бидат испратени на Земјата каде би биле подетално анализирани.

За 2020 е планирано и лансирањето на европскиот ровер ExoMars. Роверот е опремен за да бара знаци од живот, ќе пребарува подлабоко под површината употребувајќи дупчалка којашто ќе може да копа до длабочина од 2 метра. За разлика од ова роверот на НАСА ќе ја има истата дупчалка како и Кјуриосити и ќе може да дупчи најмогу до 6 сантиметри во карпестото тло.

Испитувањето на поголема длабочина ќе значи можност за потенцијално откривање на форми на живот коишто би се криеле подлабоко под површината за да ги избегнат последиците од космичкото зрачење. Во најмала рака ExoMars ќе може да дојде до примероци од почвата коишто се посочувани. Исто така роверот би можел да го објасни и присуството на метан на Марс, со тоа што би ги анализирал јаглеродните молекули во него со цел да одреди на кој тип припаѓаат, односно дали во неговото јадро има 12 или 13 неутрони и во кој сооднос се среќаваат овие типови.

Оваа информација ќе биде особено интересна за астробиолозите, бидејќи метанот во атмосферата на Земјата којшто има биолошко потекло има значително помал број на молекули со јаглерод-13

Мисијата на роверот ExoMars е втората фаза од програмата ExoMars која ја води Европската вселенска агенција (ЕСА) во соработка со Русија како главен партнер. НАСА исто така е вклучена со обезбедување на клучни компоненти за главниот астробиолошки инструмент на роверот – Анализаторот на органски молекули на Марс, меѓу другото.

Во првата фаза од ExoMars мисијата во 2016 година беа лансирани орбитерот Trace Gas Orbiter (ТГО), којшто неодамна влезе во неговата финална орбита околу Марс,и лендерот Скиапарели, којшто неславно се урна на површината на Црвента планета. За овој дел од мисијата пишувавме во ЕМИТЕР 4-6/2017 (“Дали европско-руската мисија ЕгзоМарс заврши предвреме?”) Инструментите на ТГО треба да овозможат мапирање на метанот на планетата, но и на другите гасови коишто се помалку присутни во атмосферата на Марс. Овие мапи би биле клучни за насочување на идните мисии за потрага по живот на Марс на соодветни локации.

Се разбира, никој не знае дали било кога на Марс живееле или живеат микроби или други организми. Но, откритијата на Кјуриосити влеваат надеж дека следат нови откритија во овој сегмент, а новите ровери на НАСА и ЕСА се тие коишто би требале да ги направат.

Клучни зборови:
Роверот Кјуриосити на НАСА

Роверот Кјуриосити на НАСА

Помладиот брат на Кјуриосити - роверот Марс 2020

Помладиот брат на Кјуриосити - роверот Марс 2020

Двете фази од мисијата ЕгзоМарс на ЕСА - орбитерот ТГО и роверот ЕгзоМарс

Двете фази од мисијата ЕгзоМарс на ЕСА - орбитерот ТГО и роверот ЕгзоМарс

Роверот ЕгзоМарс на ЕСА

Роверот ЕгзоМарс на ЕСА